Onderzoek

Water as Leverage

2015 – 2020

Sinds de gedenkwaardige ‘water-biennale’ van 2005, De Zondvloed, loopt water als een blauwe draad door de tentoonstellingen en de onderzoeksprogramma’s van de IABR. Meteen vanaf dat begin werd er bewust een relatie gelegd tussen onderzoek, presentatie en realisatie. In onderzoeksprojecten in Nederland, maar bijvoorbeeld ook in en met de steden São Paulo en Istanbul, zette de IABR de wateropgave in als hefboom voor een integrale aanpak van duurzame stadsontwikkeling.

Om dergelijke projecten te stimuleren en te realiseren gingen Henk Ovink, toenmalig Nederlandse Watergezant, en George Brugmans, toenmalig bestuurder-directeur van de IABR, in 2016 een samenwerking aan. De IABR stond mede aan de wieg van en was samen met een brede internationale alliantie van partners actief in de door de Watergezant geïnitieerde Wereld Water Atlas en het door hem getrokken programma Water as Leverage for Resilient Cities, waarvoor drie projecten werden opgestart in Azië, in en met de steden Chennai (India), Khulna (Bangladesh) en Semarang (Indonesië).

Water as Leverage workshop in Singapore. Foto: Cynthia van Elk / UN Habitat
Water as Leverage workshop in Singapore. Foto: Cynthia van Elk / UN Habitat
    • Credits

Water as Leverage for Resilient Cities: Asia

De Nederlandse Watergezant Henk Ovink lanceerde op 9 november 2017, samen met de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, de Asian Infrastructure Investment Bank, het Global Center on Adaptation, 100 Resilient Cities en Architecture Workroom Brussels het project op het podium van de VN klimaatconferentie COP23 in Bonn.

Overstromingen in Chennai, India. Foto: OOZE team Wa/Asia

Geen tijd te verliezen

Willen we onze planeet en onze toekomst veiligstellen, willen we de klimaatdoelstellingen en de sustainable development goals waaraan de wereldgemeenschap zich heeft gecommitteerd, ook werkelijk halen, willen we echt naar een nieuwe toekomst uitreiken, dan hebben we geen tijd te verliezen.

Om echte verandering te realiseren moeten we sterke en op resultaat gerichte samenwerkingen opzetten met de ambitie om op een proactieve wijze innovatief en integraal ontwerp te verbinden met een goede planning in een doelgericht werkproces waarin financiering en implementatie vanaf het begin een rol spelen.

De Internationale Architectuur Biennale Rotterdam en de Nederlandse Watergezant zijn de uitdaging aangegaan en hebben Water as Leverage in het leven geroepen. Samen met de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), 100 Resilient Cities, UN-Habitat, FMO Dutch Development Bank, Pegasys, Partners for Resilience, Architecture Workroom Brussels, Wereld Natuur Fonds (WWF), OECD and Water Youth Network, met de steun van het UN/World Bank High Level Panel on Water (HLPW), het Global Center on Adaptation (GCA) en RVO.NL, is op 9 november 2017, op het podium van de klimaatconferentie COP23 in Bonn, het eerste project gelanceerd: Water as Leverage for Resilient Cities: Asia (WaL/Asia).

Water vertegenwoordigt het meest uitdagende en complexe risico waarvoor de mens zich gesteld ziet. Meer dan 80% van alle door klimaatverandering veroorzaakte noodsituaties en rampen zijn water gerelateerd. Overstromingen en droogte, vervuiling en waterconflicten leiden in relatie met snelle verstedelijking, een groeiende vraag naar voedsel en energie, en migratie en klimaatverandering overal en steeds meer tot problemen en vaak zelfs rampen. Het risico voor disruptieve transities is daarmee groot. Maar juist de alomtegenwoordigheid van de wateropgave biedt ook de kans om water overal, en op ieder schaalniveau, in te zetten als hefboom: water as leverage voor integrale verandering door het realiseren van op echte transformatie gerichte projecten.

Zuid- en Zuidoost-Azië

Nergens ter wereld zijn water-gerelateerde rampen zo wijdverspreid en zo kostbaar, zowel in termen van mensenlevens als van (verlies) van maatschappelijke welvaart, als in Zuid- en Zuidoost-Azië. 83 procent van de wereldbevolking die op één of andere manier getroffen zal worden door het stijgen van het zeewaterniveau woont in Aziatische steden. Daarom kozen wij er samen met de AIIB en 100RC Asia voor om in Azië te beginnen met te testen hoe in de praktijk water als hefboom voor verandering kan worden ingezet.

Drie steden, zes ontwerpteams

Na een korte maar intense periode van grondig onderzoek, veldwerk en werksessies is het Water as Leverage for Resilient Cities: Asia–consortium een samenwerking aangegaan met de steden Khulna (Bangladesh), Chennai (India) en Semarang (Indonesië). Deze partnersteden zijn zorgvuldig uitgekozen op basis van de specifieke water-, verstedelijk- en klimaat-gerelateerde uitdagingen waarvoor zij staan, van hun strategische positie als test site voor andere, gelijkaardige stedelijke regio’s en zodoende van hun potentieel in termen van duurzame oplossingen en vermogen tot vernieuwing en transformatie.

Na een eind 2017 wereldwijd uitgezette Call for Action selecteerde de Advisory Board van WaL/Asia in juni 2018 zes ontwerpteams.

Chennai

Rising Waters, Raising Futures:
Deltares, IGCS, IIT Madras, Care Earth Trust, CUDi (Center for Urban Design Innovation, Karlsruhe Institute for Technology, Waggonner & Ball, Benthem Crouwel Architects, Arcadis, VanderSat

City of 1.000 Tanks:
OOZE VOF, Madras Terrace, Goethe Institut, Ramakrishnan Venkatesh, Vanessa Peter, IHE Delft, Rain Centre, Care Earth Trust, Paper Man, Pitchandikulam, IIT Madras, TU Delft, HKV

Khulna

Creating inclusive and natural water synergies in Khulna urban region:
Euroconsult Mott MacDonald B.V., Khulna University of Engineering & Technology, Urban, Regional Planning (KUET-URP)

Khulna as a Water Inclusive City:
CDR International, Defacto Ubranism, Nelen en Schuurmans, DevConsultant, Khulna University, RoyalHaskoningDHV, Wageningen University

Semarang

One Resilient Semarang - Water(shed) as Leverage:
One Architecture & Urbanism, Inc, Deltares, Wetlands International, Kota Kita, Sherwood Design Engineers, Hysteria Grobak, Iqbal Reza, UNDIP

Cascading Semarang - Steps to inclusive growth:
MLA+, Stichting Deltares, FABRICations, PT Witteveen+Bos Indonesia, UNDIP, UNISSULA, IDN Liveable Cities

Water as Leverage workshops in Singapore. Foto's: Cynthia van Elk

IABR 2020: Down to Earth

De Water as Leverage agenda was ook de leidraad voor ontwerpend onderzoekstrajecten die de IABR in 2017 opzette, de IABR–Ateliers Droogte in de Delta en Dordrecht: Waterveiligheid als Hefboom voor Duurzame Gebiedsontwikkeling, en Waterschool M4H+.

Het Un/World Bank High Level Panel on Water samen met premier Mark Rutte tijdens een werksessie op de IABR in 2016. Foto: Fred Ernst

Wereld Water Atlas

De Wereld Water Atlas is een initiatief van de Nederlands Watergezant, Henk Ovink, en wordt uitgevoerd als onderdeel van het UN/World Bank High Level Panel on Water.

De IABR deed in 2016 in opdracht van het Ministerie Infrastructuur en Milieu onderzoek naar de haalbaarheid van de Wereld Water Atlas. Op basis van de uitkomsten en aanbevelingen vroeg het Ministerie aan Deltares, het Planbureau voor de Leefomgeving en de IABR een consortium te vormen om dit plan onder de vleugels van de Nederlandse Watergezant te realiseren.

De Atlas richt zich op de wateropgave tegen de achtergrond van de klimaatproblematiek en heeft tot doel om wereldwijd lokale en (inter)nationale besluitvormers, overheden, bedrijven en burgers instrumenten in handen te geven waarmee hoogstnoodzakelijke concrete actie zo goed en snel mogelijk genomen kan worden. Daartoe verzamelt, koppelt, ontsluit en verspreidt de Wereld Water Atlas kennis, data, best practices en inspirerende lokale initiatieven. Ze integreert deze in een samenhangend en mobiliserend narratief dat handelingsperspectief biedt en dus aanzet tot actie. Dit alles krijgt vorm via verschillende media, in eerste instantie als digitaal plat­form en met film. Zie www.worldwateratlas.org