Nature of Hope benadert architectuur als ecologische praktijk. Mensen staan daarin niet los van de natuur, maar zijn er een integraal onderdeel van. Maar het binaire denken waarin natuur alles is wat niet menselijk is of door mensen gemaakt, heeft een lange en dominante geschiedenis. Ter introductie van de tentoonstelling vroeg IABR daarom onderzoekers, filosofen, historici en schrijvers te reflecteren op hoe we kijken naar natuur. Elke week delen we hier een van die bijdrages, die ook in de tentoonstelling te zien zijn.
Rosi Braidotti beschrijft wat ruimte-afval ons vertelt over de tijd waarin we leven.
De posthumane periode is een lastige. De meeste mensen zijn het er inmiddels wel over eens dat we op aarde problemen hebben met milieuvervuiling, afval, en uitputting. En raad eens? We hebben dit probleem naar de ruimte geëxporteerd, naar een baan om de aarde en naar de dichtstbijzijnde en dierbaarste onder onze satellieten: de maan.
Uit recente studies blijkt dat de mensheid het maanoppervlak al in 1959 begon te beïnvloeden, toen het eerste door mensen gemaakte object werd gelanceerd. Na de eerste maanlanding in 1969 nam de invloed van de mensheid toe. Uiteindelijk hebben er tussen 1969 en 1972 twaalf NASA-astronauten op het maanoppervlak gelopen. Aanhoudend menselijk ingrijpen – inclusief meer dan honderd ruimtevoertuigen die de afgelopen zestig jaar naar onze natuurlijke satelliet zijn gelanceerd – heeft zijn sporen nagelaten. Ruimtevoertuigen maken soms noodlandingen op de maan. Ze brengen er niet alleen mensen, maar ook allerlei apparatuur, zoals rovers, naartoe. Naar schatting ligt er op dit moment 227.000 kilo afval op het maanoppervlak, waaronder buggy’s, uitwerpselen, standbeelden, golfballen, menselijke as, familiefoto’s en vlaggen.
Mensen hebben de maan of andere hemellichamen nog niet eens volledig verkend, laat staan er gewoond – de eerste menselijke nederzetting is gepland voor 2026 –, maar ze hebben ze wel alvast vervuild. Er bevinden zich momenteel 12.897 satellieten en vliegende objecten in een baan om de aarde. Deze situatie benadrukt de schaal van het fenomeen dat bekendstaat als het maan-antropoceen. Er beginnen dingen te veranderen wanneer mensen zich onuitgenodigd op bepaalde plekken vertonen, en niet ten goede. De schade is al aangericht, misschien zelfs onomkeerbaar.
Andere mensen dromen van ruimteverkenning, maar ik ontferm me liever, met beide benen op de grond, voor de planeet waarop we wonen en voor de satelliet die onze donkere nachten verlicht.
De ESA (European Space Agency) ontwierp en produceerde de zonnepanelen van de Hubble. Ze werden twee keer vervangen door astronauten van de Space Shuttle tijdens onderhoudsmissies, waarbij de gebruikte panelen voor inspectie terug werden gebracht naar ESTEC. Wetenschappers observeerden uit eerste hand het effect van inslagen van meteoroïden en ruimtepuin en van corrosie door zuurstofmoleculen uit de aardatmosfeer.
