Wie werkt er dagelijks aan een groene toekomst? Om te laten zien hoe grote ideeën over groen hun weg vinden naar de praktijk, is "Botanical Monuments" onderdeel van deze editie van de biënnale: een groene collectie van Rotterdamse gemeenschapsinitiatieven op het gebied van stedelijke natuur. Ze vertegenwoordigen de ambitie van de IABR om de relatie tussen architectuur en natuur te veranderen. Maar hoe komt dit tot leven in en rondom de stad, wie zijn de mensen achter de grote natuurvisies en wat kunnen we van hen leren? Sabine en Jocelyn maken de serie "Hoopzaaiers" en gaan in gesprek met de mensen die stappen zetten richting een architectuur die, in samenwerking met de natuur, bouwt voor de generaties na ons.
We spraken met Koen en Anne Karin over hun werk en visie voor Stadspark West. "Het gebied is een waterrijk gebied van ruim 450 hectare midden in de stad en heeft een waaier aan groen, gebouwd en immaterieel erfgoed dat kenmerkend is voor de ontwikkeling van de stadsrand," legt Koen uit. "Je vindt er volkstuinparken, gemeentelijke parken, jachthavens, een hotel, de dierentuin, een manege, een camping, uitdagende natuurlijke speelterreinen, hondenspeelplaatsen, pleisterplaatsen, natuurbeleving, verschillende sportverenigingen, ruimte voor urban sports, trimbanen, wandel- en fietspaden. Van alles dus. De kwaliteit, schaal, diversiteit en verwevenheid van dit erfgoed is uniek voor Rotterdam.”
Stadspark West is niet alleen een fysiek gebied, maar ook een idee voor de stad. Een parkcultuur zoals in andere grote Europese steden, kent Rotterdam niet echt. Toch lag die in Stadspark West feitelijk voor het oprapen. "Stadspark West is een complex en veelzijdig gebied omdat er al zoveel gebeurt", vertelt Koen. "Ons doel is vanaf het begin geweest om te werken met de diversiteit van hoe dit park wordt gebruikt. We hebben veel verenigingen, voorzieningen en clubs in dit gebied. Alle gemeenschappen beheren een stukje van het park zelf, en dat is uniek. We brengen dit onder één noemer, Stadspark West, een park dat verschillende functies samenvoegt en gemeenschappen verenigt onder een naam, zonder de eigenheid van elke plek te verliezen."
De drijvende kracht achter dit initiatief is een groep actieve wijkbewoners met beroepen zoals architecten, stedenbouwkundigen, scenografen, grafisch ontwerpers en kunstenaars, waar de twee onderdeel van zijn. "Wij zijn onderzoekers, verbinders en aanjagers. Vanuit ons vakgebied en onze kennis van het gebied zetten we ons in om het op de kaart te zetten. Soms planten we zaadjes, soms oogsten we. Koen tekent vanuit zijn expertise bijvoorbeeld kaarten, terwijl ik meer verbindend werk doe door kleinschalige activiteiten te organiseren en gemeenschappen samen te brengen. Zo organiseren we van alles voor verschillende doelgroepen, van kanotochten, nachtwandelingen, veldtochten tot expert meetings", aldus Anne Karin. De kracht van hun aanpak ligt in samenwerking. "De aanpak is grassroots: we hebben fondsen van de gemeente en het rijk gekregen, maar de echte drager van het park is de betrokkenheid van het team", vervolgt Anne Karin.
Van wandelen, fietsen, sporten en recreëren tot tuinieren, festivals bezoeken, varen en zelfs zwemmen: het park biedt voor iedere Rotterdammer wat wils. De ontwerpers zijn trots op wat ze hebben bereikt. Koen benadrukt het belang van een nieuwe houding als ontwerper, waarin het meer gaat over programmeren dan echt ontwerpen van fysieke structuren. "We werken met de dingen die er al zijn, en dat is een belangrijke breuk met traditionele participatietrajecten. Onze energie stemmen we af op de energie van de gebruikers van de plek. Het moet uit het gebied zelf komen en dat gebeurt ook echt. Mensen benaderen ons, van buurtbewoners tot studenten die ooit bij ons zijn geweest, en zorgen vooral dat mensen ons weten te vinden door ons zichtbaar te maken."
Benieuwd naar Stadspark West? Klik hier voor hun plek op de Botanical Monuments route. Openingstijden, activiteiten en meer informatie vind je hier.
