Met meer dan 70 architecten, onderzoekers, ontwerpers en schrijvers biedt Nature of Hope een schat aan perspectieven en ideeën over hoe architectuur en ruimtelijk ontwerp kunnen bijdragen aan het regenereren van natuur en biodiversiteit en het herstellen van ecologisch evenwicht. Maar wat is er precies nodig voor een hoopvollere, regeneratieve ontwerppraktijk? Hoe worden ambitieuze visies gezaaid en geoogst in het internationale architectuurlandschap?
Tijdens het symposium op zondag 30 september zullen we dieper ingaan op deze vragen. Een van de sprekers is de in Chicago gevestigde stedenbouwkundige Emmanuel Pratt, medeoprichter van de Sweet Water Foundation. De architectonische praktijk van de Sweet Water Foundation staat bekend om zijn creatieve en regeneratieve benadering van sociale rechtvaardigheid, gericht op het creëren van veilige en inspirerende ruimtes. Opgericht in 2009, werkt de Sweet Water Foundation samen met jongeren, hun families en lokale bewoners om de ecologie van verwaarloosde wijken in Chicago nieuw leven in te blazen. In de afgelopen jaren, heeft het team zes aaneengesloten stadsblokken aan de zuidkant van de stad getransformeerd tot een centrum voor groen stedelijk leven.
Pratt is uitgenodigd om tijdens het symposium zijn inzichten te delen omdat de benadering van de Sweet Water Foundation innovatief en, bovenal, succesvol is. Wat de aanpak bijzonder uniek maakt, is de combinatie van stedelijke landbouw, kunst en educatie om ruimtes die afgeschreven zijn als 'verlaten' of 'leegstaand' te transformeren tot creatieve openbare ruimtes die zowel duurzaam als betekenisvol zijn voor bewoners—alles met een beperkt budget en in nauwe samenwerking met de lokale gemeenschap. Hun werk omvat ongeveer drie hectare aan stadsboerderijen en een grote gemeenschappelijke tuin, een eerder geveild huis dat is omgebouwd tot een school en een ander verlaten huis dat momenteel wordt omgebouwd tot een woon-werkruimte voor kunstenaars en ontwerpers, een kas omgebouwd tot een werkplaats en klaslokaal, een zeecontainer getransformeerd tot een leerlaboratorium en kas, en een grootschalige, houten pen-en-gat-constructie gebouwd die dienstdoet als gemeenschapshuis.
Tijdens het symposium op zondag zal Pratt zijn visie op architectuur als een generatieve kracht delen. "De vraag is: is de discipline op zichzelf generatief? Het heeft het potentieel om nieuwe ruimtes te katalyseren, maar de discipline ziet land, gebouwen en deadlines vaak op een vaste manier, gebonden aan specifieke tijdlijnen, cliënten en kapitaal. Deze benadering berooft architecten van de intieme relatie die je eigenlijk nodig hebt om een plek te ontwerpen - een klassiek resultaat van een top-down benadering die centraal staat in de architectonische discipline." Hij legt uit dat architectuur zich in het verleden meer richtte op bouwen, maar nu gaat het om programmeren. "Generatief gaat over mogelijkheid—het gaat niet om het ding, maar om hoe het tot leven komt, voorbij het denken in vorm en vierkante meters. Je impact als planner, architect of ontwerper moet meer gericht zijn op het activeren van de ruimte, in plaats van het te zien als een eindproduct." Daarom komt in al hun projecten "het proces eerst, waarbij het ontwerp in de loop van de tijd evolueert."
Het komt dan ook niet als een verrassing dat Pratt ons zal uitnodigen om ons voor te stellen: "Wat als ontwikkeling plaatsvond op een menselijke en ecologische schaal?" Volgens de urban designer is dit de vraag die gesteld moet worden om nieuwe paden te openen in de architectuurindustrie. "We like to nourish the roots. Elke ruimte is verbonden met herinneringen die die wortels dragen, en we bouwen voort op wat er al is," zegt hij. In een van hun nieuwste restauraties, "transformeerden we een verlaten huis dat op het punt stond een leegstaande plek te worden. We ontdekten verschillende afbeeldingen en archiefmaterialen, die we gebruikten als basis om de plek te ontwerpen en materialen opnieuw te gebruiken. Het belangrijkste is dat we de ruimte laten groeien." In die filosofie telen het team en vrijwilligers hun voedsel lokaal en programmeren ze "een boerenmarkt, een tentoonstellingen, evenementen, workshops en lezingen rond ecologie, en een fellowship waar jonge architecten leren over onze community-rooted methoden voor stedelijk ontwerp.”
Hoewel de Sweet Water Foundation geen architectenbureau is, is het uitgelicht in verschillende architectonische biënnales over de hele wereld. Dit is op zich al een krachtig signaal. "De praktijk van architectuur verandert radicaal," zegt Pratt, "en wij nemen daarin kleine, incrementele stappen in plaats van alleen te praten over grootse ideeën." Hij stelt dat hoopvolle visies in architectuur een positieve impact hebben op gemeenschappen wanneer ze stapje voor stapje worden opgebouwd, vanuit relaties tussen mensen en de omgeving. "Op belangrijke momenten van maatschappelijke verandering hebben mensen de neiging te grijpen naar utopie," zegt hij, maar wijst op de ironie dat "utopia" "geen plaats" betekent. Geïdealiseerde beelden van een utopische toekomst negeren vaak het langetermijnproces dat nodig is voor een visie om grond te krijgen. “Een visie heeft een heel ecosysteem van mensen nodig om echte ontwikkeling te katalyseren, niet alleen een bevoorrechte groep", aldus de urban designer. Pratt roept daarom architecten op om de realiteit te omarmen dat "hoopvolle visies het meest effectief zijn wanneer ze in de loop van de tijd worden gecultiveerd", waardoor transformerende en inclusieve omgevingen ontstaan die zijn verankerd in dagelijkse ervaringen van de community.
Daarom kijkt Pratt er het meest naar uit om andere 'solutionaries' te ontmoeten met wie we een gemeenschappelijke set waarden delen. “Ik raak altijd geïnspireerd door anderen die gemeenschappen herbouwen, ruimtes opnieuw verhalen en plaatsen programmeren op manieren die onze gedeelde verantwoordelijkheid voor elkaar en de planeet versterken.” Meer horen over de Sweet Water Foundation en Pratts visie en werk? IABR en Het Nieuwe Instituut nodigen je van harte uit voor het symposium op 30 juli van de 11e editie van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam, Nature of Hope, in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.
