Op dinsdag 4 juni vond in Oase aan de Rotterdamse Schiehaven de tweede werksessie van het IABR Atelier Delta Rijnmond-Drechtsteden 2100 plaats. In een compact gezelschap het kernteam en de drie ontwerpbureaus, werkten we samen aan een gedeeld begrip van de opgave. Inhoudelijke verdieping stond centraal, met bijzondere aandacht voor de zes waterstrategieën uit het Deltaprogramma en het complexe watersysteem van de haven.

De middag begon met drie plenaire presentaties door De Urbanisten, H+N+S Landschapsarchitecten en Posad Maxwan. Elk team presenteerde een reflectie op de uitvraag, een eerste plan van aanpak en hun visie op het te ontwikkelen narratief. De presentaties toonden variatie aan ontwerpbenaderingen en onderzoeksrichtingen.

Na een korte pauze op de zonnige kade – waar we op uitnodiging van Maud van den Beuken alvast een tipje van de sluier kregen van haar project Sediment Station, en oog in oog stonden met zeecontainers vol slib uit de Maas – werden de deelnemers in carrouselvorm verdeeld over drie thematafels. Hier stond het inhoudelijke gesprek centraal. De ontwerpbureaus kregen de ruimte om gerichte vragen te stellen aan experts, tafelleiders en kernteamleden.

Tafel 1: Zes waterstrategieën – Onder leiding van Pieter Jacobs werd onderzocht hoe de strategieën ruimtelijk vertaald kunnen worden en wat hun implicaties zijn voor dijkhoogtes, piekafvoeren en robuustheid van het systeem. Specifieke aandacht ging uit naar scenario's bij zeespiegelstijging tot +2 meter, en de betekenis hiervan voor dijkringen, waterkeringen en mogelijke natuur-gebaseerde oplossingen.

Tafel 2: Watersysteem van de haven – Onder leiding van Ellen Kelder, Marc Eisma en anderen werd ingezoomd op de wisselwerking tussen waterveiligheid en haveneconomie. Thema’s zoals zoutindringing, afname van ruimtegebruik in de haven en de verwevenheid van economische en ecologische belangen kwamen aan bod.

Tafel 3: Onderzoeksvragen en kennishiaten – Onder leiding van Dirk Sijmons en Lodewijk van Nieuwenhuijze werd gezocht naar verdiepende vragen en kritische reflectie op het langetermijnperspectief. De deelnemers bespraken o.a. de ruimtelijke impact van circulaire economie, decarbonisatie, sedimentatieprocessen, en het verkennen van verontdiepen als strategie. Er werd gepleit voor een bredere blik op economische systemen (haven, stad, landbouw), en voor samenwerking met experts op het gebied van energie, bodem en ecologie. Belangrijke thema’s als “degrowth”, tijdelijke ruimteclaims, en het oprekken van het denkkader tot 2100 of zelfs verder, kwamen nadrukkelijk aan de orde.

Aan het eind van de middag verzorgde kunstenaar Maud van den Beuken een inspirerende lezing over haar werk Slib van de Nieuwe Maas. Ze deelde haar benadering van de rivier als levende entiteit – een perspectief dat uitnodigt om niet alleen technisch, maar ook zintuiglijk en verhalend naar water en landschap te kijken. Haar bijdrage sloot naadloos aan bij de locatie van de werksessie én bij haar tentoonstelling Sediment Station, die deze maand geopend is in het kader van de Rotterdam Architectuur Maand. Nu nodigt zij ons officieel uit om deel te nemen aan de Mars: We carry the River – een performatieve wandeling waarin gezamenlijk het gewicht van het slib door Rotterdam wordt gedragen.

Met deze tweede sessie is een belangrijke stap gezet in het ontwerpend onderzoek. De opgave is aangescherpt, inhoudelijke lijnen zijn verder verkend. Verder wordt er op 18 juli nog een onderlinge werksessie bij Posad Maxwan georganiseerd. De volgende werksessie vindt plaats op 17 september met als thema de Rotterdamse Haven.