Wie werkt er dagelijks aan een groene toekomst? Om te laten zien hoe grote ideeën over groen hun weg vinden naar de praktijk, is "Botanical Monuments" onderdeel van deze editie van de biënnale: een groene collectie van Rotterdamse gemeenschapsinitiatieven op het gebied van stedelijke natuur. Ze vertegenwoordigen de ambitie van de IABR om de relatie tussen architectuur en natuur te veranderen. Maar hoe komt dit tot leven in en rondom de stad, wie zijn de mensen achter de grote natuurvisies en wat kunnen we van hen leren? Sabine en Jocelyn maken de serie "Hoopzaaiers" en gaan in gesprek met de mensen die stappen zetten richting een architectuur die, in samenwerking met de natuur, bouwt voor de generaties na ons.
Op het Rotterdams platteland ligt de betoverende Belevenisboerderij Schieveen. Deze publieksboerderij is het resultaat van een unieke samenwerking tussen de gemeente Rotterdam, Natuurmonumenten, en schaapsherder Martin Oosthoek en zijn vrouw Petra. Hun droom om het leven op het Rotterdams platteland beleefbaar te maken voor het publiek is werkelijkheid geworden. De boerderij bestaat uit een oude koeienstal die is omgetoverd tot een publieke boerderij met een grote natuurspeeltuin, een informatiepunt en winkel van Natuurmonumenten, een wolwerkplaats en een lunchroom. Ook biedt de Belevenisboerderij een plek aan schapen, geiten, koeien, kippen, boerenzwaluwen, kruiden, bloemen en bomen.
We praten met Catherine van DaF Architecten, die nauw betrokken was bij de ontwikkeling en het ontwerp. “De gronden van polder Schieveen rond de boerderij van Martin en Petra werden ooit aangekocht door de gemeente Rotterdam met het idee om er deels een bedrijfsterrein te bouwen en deels moerasnatuur te realiseren. Toen wij begonnen was de vraag aan ons team: hoe zorgen we voor verbinding met het Rotterdamse publiek en hoe maken we natuur met agrariërs in het gebied in plaats van tegen?” Het doel was om een balans te vinden in het gebruik van natuur voor zowel stedelijke als agrarische behoeften. "Na een langdurig proces met veel betrokken stakeholders en een beperkt budget, hebben we de koeienstal uit de jaren zeventig – met hulp van een groep vrijwilligers van Natuurmonumenten - omgebouwd tot een combinatie van een schapenstal, café en boerderijwinkel,” licht Catherine toe.
De Belevenisboerderij is onderdeel van de Botanical Monuments collectie omdat het uniek is in de verbinding tussen natuur en stad en de integratie van natuur in zowel het ontwerpproces als het gebruik. “Voor ons als ontwerpers betekende dit circulaire bouwprincipes, zoals het respectvol omgaan met de bestaande plek, het hergebruik van materialen en het vermijden van tropisch hardhout,” zegt Catherine. “Het landschap wordt benaderd als een mens-inclusief natuurlijk systeem. De strategie richt zich op dynamisch waterbeheer waar weidevogels en allerlei planten en insecten baat bij hebben maar die ook natuurinclusieve landbouw en lokale voedselvoorziening mogelijk maakt.
Ook wordt er veel gedaan rondom dit principe om het publiek te betrekken bij de cultuurhistorische waarden, zoals Catherine gelooft dat het delen van de verhalen van het landschap even belangrijk is. "Duurzaam en inclusief bouwen betekent ook het omarmen van de herinneringen die in het landschap zijn ingebed. We bieden bezoekers inzicht in de geschiedenis van dit gebied door artistiek ontworpen teksten die de verhalen vertellen van de mensen die hier hebben geleefd", aldus Catherine.
Inmiddels is de boerderij een onmisbaar ijkpunt van het Rotterdams platteland geworden. Dankzij deze plek begint het gevoel van verbondenheid met grond, water en leven rond de stad bij steeds meer Rotterdammers weerklank te vinden. In het weekend gonst het hier van natuurliefhebbers, spelende kinderen en blèrende schapen. Bezoekers kunnen niet alleen lezen over bijzondere gebeurtenissen op deze plek, maar er is ook veel te doen. Je kunt vogels spotten, wandelen, lokale en biodiverse boodschappen doen, een prachtig wolatelier bezoeken, het erf ontdekken, lammetjes aaien, paardrijden, de moestuin verkennen. Kinderen kunnen in de modder spelen terwijl ouders en grootouders genieten van een kopje koffie op het terras met uitzicht op de Rotterdamse skyline. Benieuwd naar de Belevenisboerderij? Klik hier voor hun plek op de Botanical Monuments route. Openingstijden, activiteiten en meer informatie vind je hier.
