Van 1 juni tot en met 8 juli 2018 organiseerden de IABR en haar partners in het HAKA-gebouw en het omliggende M4H-gebied een uitgebreid programma met onder meer debatten, werksessies, lezingen, workshops, conferenties, presentaties, fietstours en rondleidingen. Rode draden waren de energietransitie, de relatie tussen ruimtelijk ontwerp en de sociaal-maatschappelijke opgave, en de uitdagingen in het Rotterdamse M4H-gebied en in de Delta van de Lage Landen.
Programma
The Missing Link - IABR 2018
- van 1 juni tot en met 8 juli 2018
- HAKA-gebouw
- Vierhavensstraat 40, Rotterdam
- Credits
Elke dinsdag t/m vrijdag om 12:30 uur werd in High Noon met het aanwezige publiek gediscussieerd over vragen als hoe het anders zou moeten én anders zou kunnen, met gastsprekers als de Watergezant Henk Ovink, de Rijksadviseurs voor de Fysieke Leefomgeving, Daan Zandbelt en voor het Landschap, Berno Strootman, en de expert op het gebied van energie en ruimte, voormalig IABR-curator Dirk Sijmons.
In gesprek met de Rijksbouwmeester
Atelier Rijksbouwmeester organiseerde tijdens de biënnale vijf sessies waarin Rijksbouwmeester en IABR–curator Floris Alkemade de discussie met het publiek opzocht. Samen met door hem uitgenodigde sprekers kwamen thema’s aan de orde als de zorg, de voedselproductie, de opvang van vluchtelingen en de ontwerpopgaven van na de economische crisis. Ook introduceerde het Atelier het door The Missing Link geïnspireerde programma Here Comes the Sun en was er aandacht voor de generatie van de toekomst.
Conferentie Resilient Cities and the Energy Transition
Samen met Resilient Rotterdam (Stadsontwikkeling) organiseerde de IABR op 7 en 8 juni een tweedaagse internationale conferentie Resilient Cities and the Energy Transition. De gemeente Rotterdam deed verslag van hoe ver de stad is met haar eerste resilience strategie die op de vorige biënnale in 2016 werd gelanceerd. En de IABR presenteerde de stand van zaken in het Atelier Rotterdam.
Test Site M4H+: het Merwe-Vierhavensgebied als proeftuin
Gemeente Rotterdam en havenbedrijf zijn samen met de IABR, onder de paraplu van het Atelier Rotterdam, de Test Site M4H+ gestart, waarbij de stadshaven M4H en omliggende wijken als proeftuin dienen om te verkennen hoe de energietransitie kan worden gebruikt om een veel bredere transformatie in gang te helpen zetten waarbij ook sociaal-maatschappelijke winst inzet is. De werkagenda van het Atelier Rotterdam stuurde de programmering van vier achtereenvolgende vrijdagen. Aan de orde kwamen onder meer de toekomstige gebiedsontwikkeling en de ervaringen in het aanpalende Bospolder-Tussendijken, de eerste wijk in Rotterdam waar het Atelier het concept van de Energiewijk verkent.
De IABR vroeg een aantal spelers die al langere tijd in het gebied actief zijn, speciaal voor de biënnale programma te maken. Met de Water School zette Studio Makkink & Bey zes vrijdagen de deuren van de eigen studio aan de Marconistraat open voor publiek. De Water School is een prototype voor een nieuw te ontwikkelen school in de vorm van een werktentoonstelling én tijdelijk kenniscentrum. Het platform van de biënnale werd gebruikt om de plannen voor de school een stap verder te brengen. In 2020 was de Water School onderdeel van het tentoonstellingsprogramma van de 9e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam: Down to Earth.
AANKEILEN!
Het Keilecollectief, bestaande uit de ontwerpbureaus Bekkering Adams architecten, GROUP A, De Urbanisten, HP architecten en Nieman adviseurs, presenteerde iedere donderdag AANKEILEN! Een vierdelige reeks lezingen, gesprekken en workshops over, door en met bedrijven gevestigd in het Merwe-Vierhavensgebied waarin werd gezocht naar meer inzicht in de voorwaarden voor een succesvolle transitie van het gebied. De voor transitie van het M4H-gebied relevante thema’s die besproken werden zijn afval/recycle, energie/autarkie, water/voedsel en (circulaire) gebiedsontwikkeling.
Studio Roosegaarde presenteerde gedurende de hele biënnale het Smog Free Project, een serie innovaties die vervuiling terugbrengen en tegelijk een inspirerende ervaring bieden voor een schone toekomst.
Op zoek naar handelingsperspectief in de Delta
Voor de ruim 40 praktijken verenigd in het door de IABR samen met Architecture Workroom en de Nederlandse en Vlaamse Bouwmeesters opgezette Delta Atelier is de werkbiënnale van 2018 de springplank geweest voor het gezamenlijke onderzoeks- en werktraject dat loopt tot in 2020. In acht werksessies en in andere bijeenkomsten, soms publiek, soms besloten, werd toegewerkt naar een grote gezamenlijke werkconferentie die aan het einde van de biënnale een agenda formuleerde voor een driejarig onderzoekstraject. Het Delta Atelier transformeerde onder leiding van Marco Vermeulen vervolgens tot Atelier Droogte in de Delta, waarvan het onderzoek tijdens de 9e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam: Down to Earth werd gepresenteerd.
Naar Energie-K wonen
In een dinsdagavond-reeks van drie publieke lezingen en debatten op het snijvlak van architectuur, energietransitie en woonomgeving vertaalde het Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) het energievraagstuk naar de context van de gebouwde omgeving, de grootste eindverbruiker van energie en belangrijk werkterrein voor de energietransitie.
In Rotterdam is een energieke cultuurverandering nog nauwelijks aan de orde. Hoe zorgt de stad ervoor dat niet alleen de nieuwe woningbouwopgave energieneutraal wordt gerealiseerd, maar dat ook de bestaande stad meegaat in de energietransitie? Hoe kunnen buurten en wijken tijdig zowel een kwaliteitssprong als een energiesprong maken?
En dan waren er nog rondleidingen door de tentoonstelling door de curatoren, een presentatie van het IABR–Ateliers Oost-Vlaams Kerngebied, een openingsprogramma op de zaterdag van het openingsweekend, Wunderkammer-performances, fietsexcursies door het M4H+-gebied, openbare gesprekken met ontwerpbureaus, een programma van het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie en nog veel meer.