'Nature of Hope' bood een veelzijdig programma waarin regeneratieve architecturale en stedelijke praktijken werden verkend. In een tijd waarin de wereld steeds meer geconfronteerd wordt met de gevolgen van klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, richtte de biënnale zich op de kracht van hoop, regeneratie en samenwerking. Het programma, bestaande uit lezingen, workshops, kennissessies, filmvertoningen, symposia, workshops, tours en debat, bracht een breed scala aan onderwerpen samen, gericht op zowel professionals als het algemene publiek. Door middel van eigen programma, samenwerking met lokale initiatieven in de stad en de samenwerkingen met nationale en internationale (institutionele) partners werd kennis gedeeld en werd een toekomstvisie gepresenteerd waarin natuur, cultuur en ecologische transitie hand in hand gaan.
Het programma trok in totaal 4000 bezoekers en vond plaats over een periode van 15 weken, met een zwaartepunt in september en oktober. Gedurende deze periode werden symposia, lezingen, debat, workshops en rondleidingen georganiseerd. In totaal zijn er (groepsbezoeken meegerekend) 131 activiteiten georganiseerd. De events boden een platform voor inspiratie, dialoog en kennisdeling tussen diverse doelgroepen.
Het programma vond plaats op verschillende locaties, met als hoofdlocatie het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Daarnaast werden er ook activiteiten georganiseerd op diverse andere binnen- en buiten plekken in Rotterdam, evenals andere steden, waaronder Amsterdam, Zeeland, Arnhem en Deventer. Dit zorgde voor een brede reikwijdte, waardoor niet alleen het publiek uit verschillende regio’s kon deelnemen, maar ook andere contexten centraal konden staan.
Programma
Programma Nature of Hope
- Credits
Botanical Monuments Programma
Doelgroep: breed publiek
Het Botanical Monuments programma vormde een belangrijk onderdeel van 'Nature of Hope', waarin 26 groene plekken in Rotterdam dienden als ontmoetingsplekken voor educatie en kennisdeling. Deze locaties, variërend van stadstuinen tot groene daken, werden tijdens de biënnale niet alleen als groen in de stad gepresenteerd, maar ook als waardevolle plekken voor ecologische en maatschappelijke verandering. Met activiteiten zoals rondleidingen, workshops en performances werden bezoekers betrokken bij de zoektocht naar regeneratieve praktijken, het behoud van stedelijke biodiversiteit en maatschappelijke cohesie. Het programma stimuleerde actieve participatie en bood ruimte voor het ontdekken van nieuwe manieren om de ecologische netwerken in de stad te versterken.
Kinderworkshops
Doelgroep: kinderen 6-12 jaar
'Nature of Hope' betrok ook de jongere generatie bij de ontwikkeling van een duurzame toekomst. In samenwerking met het Nieuwe Instituut werden kinderworkshops georganiseerd waarin kinderen van 6 tot 12 jaar hun eigen toekomstbeelden konden creëren. Gedurende zes weken bouwden zij samen een diorama. De workshops waren opgedeeld in drie thema’s: Natuur, Cultuur en Hoop, en boden kinderen de mogelijkheid om nieuwe planten te ontwerpen, dieren te bedenken voor bijzondere habitats en innovatieve woonvormen te verkennen. Dit programma stimuleerde de verbeeldingskracht van kinderen en gaf hun de kans om na te denken over hun rol in het vormgeven van een ecologische toekomst.
Practice Place Bijeenkomsten
Doelgroep: professionals (architecten, ontwerpers, stedenbouwers en aanverwante disciplines)
Voor professionals in de architectuur- en ontwerpwereld bood de Practice Place een ruimte voor actieve kennisuitwisseling. Tijdens deze bijeenkomsten werden thema’s zoals feministische waarden, natuur-inclusief ontwerp en circulaire economie behandeld. De bijeenkomsten, ondersteund door een podcastserie, vormden een platform voor toonaangevende sprekers zoals Paulien Bremmer, Peggy Deamer en Rosi Braidotti. De discussies en verbeeldingsoefeningen benadrukten de rol van architectuur in het bevorderen van maatschappelijke verandering en hoe ontwerppraktijken een bijdrage kunnen leveren aan de transformatie naar een meer inclusieve en ecologische samenleving.
Curator Tours
Doelgroep: Zowel professionals en algemeen geïnteresseerd publiek
Een andere belangrijke pijler van 'Nature of Hope' waren de Curator Tours, waarbij bezoekers werden uitgenodigd om diepgaande inzichten te krijgen in de tentoonstelling en de projecten die daar tentoongesteld werden. De rondleidingen, geleid door de vijf 'Nature of Hope' curatoren met diverse expertisegebieden, kwamen onderwerpen aan bod zoals alternatieve organisatiemodellen, nieuwe methoden en vaardigheden voor verandering, architectuur als katalysator in een snel veranderende wereld, en diverse benaderingen van wereldbeelden door architecten en ontwerpers. Deze tours waren toegankelijk voor zowel professionals als het algemene publiek en boden een kans om de diepere betekenis van de tentoongestelde werken te begrijpen.
Groepsbezoeken
Doelgroep: diverse groep professionals, studenten en beleidsmakers
Daarnaast organiseerde IABR groepsbezoeken voor diverse doelgroepen, zoals onderwijsinstellingen, gemeenten en architectuurbureaus. In totaal werden er 30 groepen ontvangen, met een gezamenlijke deelname van 400 mensen. Deze bezoeken gaven deelnemers de kans om de inhoud van de tentoonstelling in detail te verkennen en af te stemmen op hun specifieke interesses en beroepspraktijken. Deze bezoeken waren van grote waarde voor de versterking van netwerken en voor het verdiepen van de gesprekken over de toekomst van architectuur en stedenbouw.
Symposium Programma
Doelgroep: professionals en studenten
Symposia zijn altijd een essentieel onderdeel van IABR, en in 2024 waren ze cruciaal voor het bevorderen van interdisciplinair debat over de ecologische, sociale en educatieve uitdagingen waarmee de gebouwde omgeving te maken heeft. Het programma bestond uit drie belangrijke evenementen:
Het openingssymposium Building Ecologies – Nature in the City, over hoe architectuur en stedenbouw kunnen bijdragen aan duurzame stedelijke ecologieën, biodiversiteit en sociale cohesie;
Het educatiesymposium Nature of Knowledge, over hoe architectuur- en ontwerponderwijs kan bijdragen aan een hoopvolle en duurzame toekomstdoor in te spelen op klimaatverandering, migratie, landgebruik en innovatieve ontwerpstrategieën;
En het slotsymposium Flourishing Futures over de toekomst van architectuur in het licht van klimaatverandering en landbeleid. Deze symposia boden een platform voor experts en pioniers om samen oplossingen te verkennen voor de toekomst van de architectuurpraktijk, architectuuronderwijs en van de stad.
Presentaties IABR Onderzoeksateliers
Doelgroep: Professionals (architecten, ontwerpers, stedenbouwers en aanverwante disciplines)
Een vast onderdeel van het biënnale programma zijn de presentaties van de langlopende IABR-Onderzoeksateliers. Twee van deze presentaties boden professionals de gelegenheid om diepgaande inzichten te verkrijgen in de toekomst van infrastructuur en de energietransitie. De eerste presentatie, uit het IABR Onderzoeksatelier A16, Mobiliteit als Vliegwiel voor verandering, richtte zich op de toekomstige ontwikkelingen van de A16 en de Oostflank van Rotterdam. In samenwerking met de Gemeente Rotterdam, Rijkswaterstaat, TU Delft en andere partners werd onderzocht hoe mobiliteit en stedelijke ontwikkeling elkaar kunnen versterken. Experts zoals prof. ir. Matthijs van Dijk en Erik Verroen deelden hun visie op mobiliteit als een netwerk van relaties. Het tweede onderzoeksatelier, Jeux des Joules, richtte zich op de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie en de opkomst van duizenden nieuwe transformatorstations in de stad. In samenwerking met de gemeenten Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Delft werkten multidisciplinaire teams aan de ontwikkeling van een nieuwe standaard voor het ‘nutshuisje’.
Bezoekersprogramma Learning from Paris in samenwerking met en ondersteund door Built by Nature.
Doelgroep: Architecten, ontwikkelaars, bouwers en beleidsmakers
In oktober 2024 organiseerde IABR het tweedaagse bezoekersprogramma Learning from Paris in samenwerking met Built by Nature en met Emma Diehl (landschapsarchitect en onderzoeker) en Christina Eickmeier (architect). In dit programma wisselden Nederlandse en Franse architecten kennis en expertise met elkaar uit over de opkomst van biobased bouwen. Het programma, dat werd ondersteund door een reeks project- en studiobezoeken, netwerkmogelijkheden en een publieke debat als onderdeel van de Carbon Stories-reeks, bood een waardevol platform voor de uitwisseling van kennis en ervaringen op het gebied van klimaatpositieve bouwpraktijken. Learning from Paris benadrukte de noodzaak voor grensoverschrijdende samenwerking en kennisdeling tussen architecten, beleidsmakers en andere professionals om duurzame bouwpraktijken wereldwijd te bevorderen.
Samenwerkingen met Externe Partners:
Doelgroep: Divers
In 2024 heeft de IABR actief samengewerkt met een breed scala aan externe partners om de impact van het publieksprogramma te vergroten. De samenwerking met organisaties zoals De Dependance, Vogelbescherming Nederland, AFFR, Sainsbury Center, Norwich University, Gemeente Amsterdam, Lala Ruhr Biennale, Netherlands Angry Architects (NAA), Architecture Climate Action Network (ACAN), Built by Nature, Ministerie van de Toekomst, het Nieuwe Instituut, en lokale architectuurcentra in Arnhem, Zeeland en Deventer bood een platform voor discussie en kennisdeling. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- De publieke lezing met landbouwsocioloog Max Ajl, georganiseerd in samenwerking met De Dependance.
- In samenwerking met Vogelbescherming Nederland werd een kennissessie georganiseerd over het integreren van natuur in architectuur, met de nadruk op het bevorderen van biodiversiteit en biobased bouwen.
- Tijdens het Architectuur Film Festival Rotterdam (AFFR), organiseerde IABR het filmprogramma 'Nature of Hope' in LantarenVenster, met korte films over hoe architectuur natuurbehoud kan ondersteunen, gevolgd door een panel met MVRDV mede-oprichter Nathalie de Vries en IABR-directeur Saskia van Stein over de rol van ruimtelijk ontwerp in een betere toekomst. Ook vond het programma Op weg naar het Symbioceen plaats, met de documentaire In Vivo en een verdiepend panelgesprek.
Daarnaast werd er actief samengewerkt met lokale architectuurcentra om lokale perspectieven en expertise te integreren in de bredere gesprekken over bioregionale bouw. Drie plekberaden werden georganiseerd in samenwerking met CBK Zeeland, CASA in Arnhem, Rondeel in Deventer en het Ministerie van de Toekomst. Deze bijeenkomsten, onderdeel van de landelijke Practice Place bijeenkomst getiteld Naar een Bioregionale Bouw, onderzochten de invloed van circulariteit op materialen, bouwcultuur en landschap, met een focus op de specifieke uitdagingen en kansen per regio.
Deze samenwerkingen zorgden voor een gedifferentieerde aanpak van bioregionale bouw, waarbij niet alleen architecten, maar ook lokale betrokkenen hun visie konden delen en gezamenlijk een pad naar een circulaire, natuur-inclusieve bouwcultuur werden uitgestippeld.
