De provincie Gelderland en het Ministerie van Maak! starten een innovatieve samenwerking om te werken aan een toekomstbestendige inrichting van de provincie. Het doel: van toekomstvisies tastbare, lokale en gedragen oplossingen maken voor de grote ruimtelijke vraagstukken van deze tijd. Samen met ontwerpers, bedrijven, onderzoekers, creatieve makers, ervaringsdeskundigen én inwoners gaan we de ruimtelijke opgave van de provincie Gelderland aan; anders te denken en te doen bij het aanpakken van belangrijke ruimtelijke vraagstukken. Denk daarbij aan thema’s als energie, water, voedsel, natuur en hoe deze thema’s samenhangen. Op de specifieke locaties wordt onderzocht hoe deze maatschappelijke thema’s transformeren tot integrale ruimtelijke oplossingen voor de provincie Gelderland.
Onderzoek
Ministerie van Maak! x Gelderland
Samen de toekomst maken
2025 – 2026
- Credits
Het Ministerie van Maak! organiseert in opdracht van het Ruimtelab van provincie Gelderland een reeks kennissessies, ontwerpateliers, workshops, gesprekken en een tentoonstelling. Samen met bewoners, experts, ambtenaren, bedrijven en ontwerpers onderzoekt het Ministerie van Maak! goede ruimtelijke ideeën en voorbeelden die toepasbaar zijn in Gelderland. Iedereen draagt bij met een stukje van de puzzel. Op 9 september 2025 starten het Ministerie van Maak! en provincie Gelderland met een serie praktische ontwerpateliers rond de thema’s energie, water, voedsel en natuur. De woningbouwopgave speelt in alle ateliers een belangrijke rol. De ateliers vinden plaats op locaties die passen bij de maatschappelijke thema’s. Dit levert praktische inzichten, nieuwe netwerken en inspirerende voorbeelden op van projecten die al goed gaan – én laat zien hoe het ook anders of beter kan.
De komende maanden werkt het Ministerie van Maak! actief samen met verschillende partners. Samen met burger, belanghebben, architecten en ontwerpers wordt er gewerkt aan het zichbaar maken van ruimtelijke oplossingen en voelbaar te maken, zodat iedereen zich een voorstelling kan maken van hoe de toekomst er uit kan zien. De gesprekken worden georganiseerd bij architectuurplatform CASA uit Arnhem en architectuurcentrum Nijmegen.
De resultaten zijn in het najaar van 2026 te zien in een tentoonstelling in het Huis der Provincie in Arnhem.
Wat is de onderzoeksmethode van Ministerie van Maak! x Gelderland?
Het project maakt gebruik van ontwerpend onderzoek: een methode waarbij de ruimte in complexe ruimtelijke vraagstukken wordt onderzocht.
Vier ontwerpteams, geselecteerd via een open call in het Ministerie van Maak! netwerk, gaan aan de slag
met specifieke meervoudige opgaven in de regio. Zij werken samen met bewoners, ondernemers en andere lokale stakeholders aan tastbare modellen en scenario’s, testen ideeën via pilots en brengen kansen en knelpunten in kaart op verschillende schaalniveaus. Parallel worden er gesprekken georganiseerd waarin burgers, beleidsmakers en ontwerpers met elkaar in dialoog gaan. Ontwerpateliers vormen de kern van het leerproces: hier wordt onderzocht hoe bestaande plannen (zoals NOVEX) en initiatieven zoals ‘circle farming’ kunnen worden verbonden en versterkt. Door het proces voortdurend te documenteren en te reflecteren, ontstaat een rijke kennisbasis die inzetbaar is voor toekomstige ruimtelijke en bestuurlijke innovaties.
Wat bereiken we met Ministerie van Maak! x Gelderland?
Het doel van Ministerie van Maak! x Gelderland is om samen met creatieve en concrete voorstellen te komen ter bevordering van de ruimtelijke toekomst van Gelderland. Door maatschappelijke opgaven te verbinden aan ontwerp, en abstract beleid vertalen en verknopen naar inspirerende praktijkvoorbeelden. Tegelijk willen toont Ministerie van Maak! dat ruimtelijke verandering niet alleen een zaak is van de overheid, maar dat burgers, ontwerpers, ondernemers en kennisinstellingen hierin samen verantwoordelijkheid kunnen nemen. Het project biedt ruimte voor experiment, nieuwe allianties, andere vormen van kennis en bestuurlijke vernieuwing. Door te werken met echte opgaven door verschillende ontwerpateliers en manifestaties creëren MvM! een open dialoog en gedeeld eigenaarschap. Uiteindelijk is het streven een Gelderland dat niet alleen goed functioneert, maar ook inspireert als voorbeeld voor andere regio’s binnen Nederland en daarbuiten.
Wanneer kun je resultaten verwachten van Ministerie van Maak! x Gelderland?
Het traject loopt van juli 2025 tot eind 2026. Begin 2025 start het programma met een eerste gesprekken over de omgevingsvisie en de ruimtelijke inrichting van de provincie. Daarna volgen thematische bijeenkomsten, een open call voor ontwerpteams en dialoogsessies verspreid over het jaar. In het najaar 2025 vindt het ‘herfst debat’ plaats, waarin de urgente opgaven breed worden besproken. Vanaf oktober 2025 werken de ontwerpteams aan vier testlocaties. In voorjaar 2026 worden de eerste resultaten gepresenteerd en besproken. Het project mondt uit in een tentoonstelling in het Provinciehuis in Arnhem tijdens de IABR (september–december 2026). Gedurende het hele proces worden kennis, tools en lessen gedocumenteerd en gedeeld, onder meer via publicaties op sociale media, podcasts en het Ruimtelab. Zo blijft het project ook na afloop waardevol als inspiratiebron en voorbeeld van een lerende, samenwerkende en toekomstgerichte benadering van ruimtelijke ontwikkeling.