De afgelopen twee jaar heeft Transition-Scapes onderzocht hoe interactieve tentoonstellingsvormen toekomstige scenario’s voor de energietransitie zichtbaar kunnen maken – en hoe ze deze scenario’s tastbaar en bespreekbaar kunnen maken op buurtniveau.
Via een research-through-design aanpak werkten onderzoekers, ontwerpers, beleidsmakers en energie-experts samen aan interactieve tools die de dialoog bevorderen tussen bewoners en institutionele partijen. Deze tools zijn getest in Amsterdam Haven-Stad en het Huis van de Toekomst in Rotterdam en bieden inzichten in hoe lokale energiesystemen gezamenlijk vormgegeven kunnen worden.
Tijdens dit evenement wordt het ontwerpraamwerk van Transition-Scapes gepresenteerd. Daarbij wordt getoond hoe het kan bijdragen aan lokaal georganiseerde energiesystemen en institutionele vernieuwing. Het programma bestaat uit expertpresentaties, interactieve demonstraties van simulatiemodellen en gesprekken over de rol van ontwerp in toekomstige energiegemeenschappen.
Moderator: Saskia van Stein (Artistiek en Algeheel Directeur van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam)
Registratie vereist via Eventbrite
Programma
13:30 – Deuren open
14:00 – 14:10 – Welkomstwoord door Martijn de Waal (Hoogleraar Civic Interaction Design) en Francien van Westrenen (Hoofd Agency bij het Nieuwe Instituut)
14:10 – 14:25 – Presentatie van de uitkomsten van Transition-Scapes door Linda Vlassenrood (Curator en Onderzoeksleider) en Cristina Ampatzidou (Design Researcher)
14:25 – 14:55 – Demonstratie van de simulatiemodellen voor Huis van de Toekomst en Haven-Stad door Dirk Bertels en Arthur van Schravendijk (Studio Bertels)
14:55 – 15:15 – Presentatie door Pallas Agterberg (Change Officer bij Alliander) over de noodzaak van lokaal georganiseerde energiesystemen en hoe het ontwerpraamwerk van Transition-Scapes hierbij kan helpen
15:15 – 15:45 – Gesprek met Melle Smets (Kunstenaar en mede-oprichter van Huis van de Toekomst), Petra Hofman (Mede-oprichter van Diep) en anderen
15:45 – 16:00 – Pauze
16:00 – 16:20 – Presentatie door Thijs van Spaandonk (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving / mede-oprichter van Bright) over de noodzaak van institutionele vernieuwing en de rol van het ontwerpraamwerk van Transition-Scapes
16:20 – 16:50 – Gesprek met Mees van Tooren (Actieonderzoeker bij Klimaatwerk – Instituut voor Publieke Waarden), Petrus Postma (Mede-oprichter &Flux) en Arjan Klok (Senior Stedenbouwkundige, Gemeente Amsterdam)
16:50 – 17:00 – Terugblik en aanbevelingen door Martijn de Waal
17:00 – 18:00 – Borrel
Haven-Stad
Haven-Stad is het huidige industriegebied in Amsterdam, gelegen tussen Sloterdijk, het Westerpark, het Cornelis Douwesterrein en de Noorder IJ-plas. In de komende decennia zal dit gebied transformeren tot een nieuw stedelijk gebied met 40.000 tot 70.000 nieuwe woningen, 45.000 tot 58.000 arbeidsplaatsen en commerciële functies. Haven-Stad is op dit moment de grootste stedelijke uitbreiding van Nederland. In sommige delen van het gebied kan pas vanaf 2029 worden gebouwd, maar in Sloterdijk is de bouw al gestart. De ontwikkeling van Haven-Stad loopt door tot 2055.
Huis van de Toekomst
Huis van de Toekomst werd opgericht in Rotterdam in 2019. Het is een buurtinitiatief in het J.J.P. Oudblok, een woonblok met sociale huurwoningen in de wijk Bospolder-Tussendijken (BoTu). BoTu is een van de armste wijken van Nederland en een van de eerste Rotterdamse wijken die aardgasvrij wordt. Het doel van Huis van de Toekomst is om het woonblok te transformeren tot een energiegemeenschap die volledig fossielvrij is – een levend voorbeeld van hoe een door mensen gedragen gemeenschap eruit kan zien. In 2024 en 2025 worden 14 woningen en binnenplaatsen samengevoegd tot één gedeeld huishouden waarin buurtkracht centraal staat. Samen brood bakken, huizen isoleren met oude kleding, een gemeenschappelijke tuin voor mens en dier, koken zonder gas, yoga, massages en andere vormen van lichaamswerk – zo ontstaat de energiegemeenschap, waarbij menselijke kracht de drijvende energiebron is.
Civic Interaction Design
Civic Interaction Design is een interdisciplinaire onderzoeksgroep van de Hogeschool van Amsterdam. Samen met studenten, ontwerpers, technologen, beleidsmakers, (lokale) overheden, academici en burgers onderzoeken we hoe design en technologie kunnen bijdragen aan het publieke leven: de vele vormen van interactie waarmee mensen in een samenleving gezamenlijk streven naar collectief welzijn.
