De twintigste eeuw was op veel fronten een wedstrijd om de mens zo klein mogelijk te maken. De grote technologische en ideologische verhalen van die eeuw reduceerden de mens tot een onderdeeltje in een groter geheel en redeneerden dat we slechts als massa van belang konden zijn. In de tentoonstelling Motopias in het NAi is te zien hoe dat denken ook architecten stimuleerde tot grootschalig denken. Die grootschaligheid werd vooral mogelijk gemaakt door de groeiende mobiliteit. Met de auto konden grotere afstanden in kortere tijd worden afgelegd waardoor mensen verder van hun werk konden wonen. Stedelingen waren niet langer opgesloten in een drukke binnenstad maar konden zich in groene wijken ver buiten het centrum vestigen. Ze konden zelfs helemaal buiten de stad gaan wonen.
Tentoonstelling
Motopias
Architectonische vergezichten
- van 7 mei tot en met 7 juli 2003
- Nederlands Architectuurinstituut (NAi)
- Museumpark 25, Rotterdam
- Credits
Motopias laat een dozijn architectonische vergezichten zien die duidelijk maken hoe het denken over de stad is veranderd. Amerikaanse ontwerpers wilden het volk vooral veel ruimte geven, wat leidde tot de opkomst van de suburbs. De Russische ‘desurbanisten’ droomden van uitgestrekte steden die langs de snelwegen ver het platteland in liepen waardoor boeren en arbeiders elkaar konden ontmoeten. De meeste van deze plannen zijn overigens nooit uitgevoerd. Naast nieuwe mogelijkheden bracht de grootschaligheid van de stad in de loop van de twintigste eeuw steeds meer problemen met zich mee. Zowel de steden zelf als het nabijgelegen platteland raakten overbevolkt. Sommige ontwerpers koesterden die ongecontroleerde verstedelijking, andere probeerden nog iets van een menselijke maat terug te brengen in wijken aan de rand van de stad.
De historische ideeën van onder meer Kevin Lynch, Frederich Law Olmsted, Iwan Leonidow en Peter Smithson worden tijdens Motopias getoond en van hedendaags commentaar voorzien. Het commentaar van moderne ontwerpers geeft aan hoe die plannen van invloed zijn geweest op het denken over de moderne stad. Of hoe ze nergens toe leidden en in de loop van de tijd zijn vergeten.
