Tentoonstelling

Mare Nostrum

Foto: Hans Werlemann
    • van 27 mei tot en met 26 juni 2005
    • Las Palmas
    • Wilhelminakade Rotterdam

Mare Nostrum in de Las Palmas, Rotterdam gaat over één van de opvallendste aspecten van de globalisering, de opkomst van het massatoerisme, in relatie tot de aanwezigheid van water. De tentoonstelling richt zich op kustgebieden van landen met een gematigd of subtropisch klimaat, die in de afgelopen eeuwen, decennia of zelfs jaren, een geliefde bestemming werden voor vakantiegangers en overwinteraars. Sinds de 19e eeuwse heeft het kusttoerisme zich langzamerhand over de hele wereld verspreid, met diverse gevolgen voor de lokale cultuur, ecologie, economie en politiek.

    • Credits

De kustplaats, ooit beschouwd als toevluchtsoord voor schilders en dichters, vrijhaven voor mijmerende intellectuelen en speeltuin voor de rijken, is langzamerhand overgenomen door het massatoerisme. De afgelopen eeuw zijn langs diverse kusten stedelijke linten ontstaan van slechts enkele kilometers breed en honderden kilometers lang. Deze bandsteden herbergen een miljoenenbevolking die geen directe economische binding heeft met de kust, maar ondertussen wel een geheel nieuwe economie heeft doen ontstaan, met water als grote attractie.

Terwijl de oorsprong van het fenomeen aan de Middellandse Zee ligt, het Mare Nostrum van het Romeinse Rijk, heeft het toerisme ondertussen wereldwijd de kusten ingenomen. Spotgoedkope lange afstand vluchten maken verre oorden tot een alledaagse bestemming. Kapitaalkrachtige ouderen verhuizen naar zuidelijke kusten om er hun laatste dagen in een gematigd klimaat door te brengen, op slechts enkele uren vliegafstand van hun geliefde kleinkinderen. Die kleinkinderen volgen echter dezelfde routes, steeds opzoek naar de laatste sensatie, deel van een nog steeds groeiende internationale strandcultuur. Zij wisselen informatie uit over het hipste strand en de coolste surfgolven. Drukbezette dertigers en veertigers ten slotte zoeken een snel herstel van stress en vermoeidheid door bliksembezoeken aan volledig verzorgde accommodaties of peperdure Robinson Crusoe hutten met alle moderne comfort onder handbereik.

Beeld: Tulum, Quintana Roo

Deze reizigers, sensatiezoekers en gepensioneerden zijn de Romeinen van de 21e eeuw, zij kolonialiseren de kusten met nieuwe middelen, die van de toerist en de toeristenindustrie, en maken de wereldzeeën tot hun eigen Mare Nostrum. Daarbij geholpen door een leger van projectontwikkelaars, reisorganisaties, beleidsmakers en politici. Als een van de snelst groeiende sectoren in de wereldeconomie speelt toerisme een belangrijke rol in de ontwikkeling van armere kustgebieden. Tegelijkertijd dreigt het de oorspronkelijke culturele en landschappelijke kwaliteiten van deze gebieden te verzwelgen, zoals op meerdere plaatsen reeds is gebeurd. De vraag is nu, hoe deze kwaliteiten te bewaren zonder de ontwikkeling tegen te houden.