In Utrecht staat de 'gezonde stad' al decennialang hoog op de politieke agenda. De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot een van de gezondste van Nederland, maar binnen de stad zijn de contrasten groot. Hoe kan de gemeente deze hardnekkige verschillen aan pakken? In het IABR-Projectatelier Utrecht zijn de kansen om deze verschillen aan te pakken onderzocht en in kaart gebracht. Hoe kan de stad beleid ontwikkelen voor een gezonde en sociaal inclusieve stad? En welke partijen zijn daarvoor aan zet?

De ochtend wordt geopend door George Brugmans, algemeen directeur IABR en Paulus Jansen, wethouder Ruimtelijke Ordening van de gemeente Utrecht. Onder leiding van Ateliermeester Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels) zullen Wouter Veldhuis (MUST Stedebouw) en Paul Vermeulen (De Smet Vermeulen architecten), in een korte presentatie de inzichten uit het ontwerpend onderzoek van IABR–Atelier Utrecht delen.

Naderhand kunt u de tentoonstelling bezoeken.

WOENSDAG 18 MEI
Tijd: inloop 9:30 uur, programma 10:00 - 11:30
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.
Let op: vooraf reserveren in de ticketshop

IABR–2016–Urban Meetings

ONTMOETINGSRUIMTE VAN DE GEZONDE STAD, TENTOONSTELLING IABR–2016–THE NEXT ECONOMY

^{Foto: Bob Goedewaagen}

De tentoonstelling van het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad, die onderdeel was van de hoofdtentoonstelling van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, is van 25 juli t/m 7 oktober 2016 te zien in het Stadskantoor in Utrecht.

Locatie: Stadkantoor Gemeente Utrecht, Stadsplateau 1, 3521 AZ Utrecht
Openingstijden: 8.00 - 17.00 uur (ma, wo, vr) en 8.00 - 21.00 uur (di, do)
Toegang: Gratis

Meer informatie op de website van de gemeente Utrecht als de tentoonstelling open is.

Programma
Het Utrechtse architectuurcentrum AORTA ontwikkelt samen met de gemeente een programma om in het najaar verder te gaan op de weg die het Atelier Utrecht is ingeslagen.

Tentoonstelling Atelier Utrecht in Stadskantoor Utrecht
De tentoonstelling van het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad, die onderdeel was van de hoofdtentoonstelling van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, is van 25 juli t/m 7 oktober 2016 te zien in het Stadskantoor in Utrecht.

Atelier Utrecht op IABR–2016

^{foto: Filip Dujardin}

Locatie: Stadkantoor Gemeente Utrecht, Stadsplateau 1, 3521 AZ Utrecht
Openingstijden: 8.00 - 17.00 uur (ma, wo, vr) en 8.00 - 21.00 uur (di, do)
Toegang: Gratis

Meer informatie op de website van de gemeente Utrecht als de tentoonstelling open is.

Programma
Het Utrechtse architectuurcentrum AORTA ontwikkelt samen met de gemeente een programma om in het najaar verder te gaan op de weg die het Atelier Utrecht is ingeslagen.

Op maandag 30 november organiseert de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta en in het kader van het IABR–Projectatelier Utrecht, de derde Urban Meeting in de serie De Gezonde Stad, over Samenwerken. Wethouder Ruimtelijke Ordening Paulus Jansen, zal de avond openen.

De veranderende verhoudingen tussen markt, overheid en samenleving hebben tot gevolg dat veel partijen op zoek zijn naar nieuwe vormen van samenwerken en naar nieuwe coalities. Ook in het IABR–Projectatelier Utrecht wordt onderzocht welke nieuwe allianties tussen gemeente, (sociale)ondernemers en lokale stakeholders kunnen bijdragen aan de gezonde stad.

Bij onze buren in België is er met het programma Pilootprojecten Zorg geëxperimenteerd met nieuwe vormen van samenwerken met als doel het integreren van zorgopgaven in gebiedsontwikkeling. Waarnemend Vlaams Bouwmeester Stefan Devoldere zal meer over dit proces en de resultaten met ons delen.

Wat kunnen we van dit Vlaamse voorbeeld leren? Herkennen we elementen in de Utrechtse praktijk? Wat zijn nieuwe inzichten en inspirerende aspecten die we in Utrecht zouden kunnen toepassen? Welke kansen zien we voor Utrecht om in nieuwe samenwerkingsverbanden te werken aan gezonde verstedelijking?

De Urban Meetings worden georganiseerd door de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta. Beleidsmedewerkers, (sociale)ondernemers, ontwerpers en zorg- en welzijnsprofessionals worden uitgenodigd uit om mee te praten

Urban Meeting: Utrecht, Gezonde Stad

^{© Rinske Wessels}

MAANDAG 30 NOVEMBER 2015
Aanvang: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Stadhuis Utrecht, Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden via aorta@aorta.nu o.v.v. Utrecht en de datum van de bijeenkomst- reserveren wordt ten zeerste aangeraden i.v.m. beperkte ruimte (NB: AORTA deelt uw mailgegevens met IABR)

Projectatelier Utrecht: De Gezonde Stad
In Utrecht staat de ‘gezonde stad’ al decennialang hoog op de politieke agenda. De ambitie van ‘gezonde verstedelijking’ raakt aan uiteenlopende domeinen zoals gezondheid, welzijn, zorg, gezondheidseconomie en een duurzame leefomgeving. Door de huidige economische en ecologische crises komt de solidariteit tussen arm en rijk, oudere en jongere generaties, en gezonde en minder gezonde burgers onder druk te staan. De transitie van de verzorgingsstaat naar de zogenaamde ‘participatiesamenleving’ en de bijhorende, wisselende verhoudingen tussen overheid, markt en civil society, creëren een nieuwe sense of urgency. Dit vraagt om een integrale benadering van de stad en verstedelijkingsprocessen waarbij nadrukkelijk aandacht is voor ruimtelijke visies en strategieën. De grote ruimtelijke vraagstukken die deze omslag op de langere termijn zal genereren, blijven vooralsnog echter nog grotendeels buiten beeld.

Met de inzet van ontwerpend onderzoek brengt het Projectatelier Utrecht de verschuivingen en toekomstmogelijkheden van de ‘gezonde stad’ als systeem in kaart met een uitgebreide analyse van onder meer ruimtelijke ontwikkelings- en verdienmodellen, instrumenten voor governance, organisatiestructuren en de ruimtelijke verschijningsvormen van deze voorstellen. Deze analyses worden vervolgens ingezet bij het voorstellen en ontwerpen van pilot projects voor specifieke locaties: implementatie is immers altijd het doel.

Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de Gemeente Utrecht.

IABR–2016–Urban Meetings

25

jan, 2016

19:00 - 21:30

jan, 2016

19:00 - 21:30

Aorta

Utrecht: De Gezonde Stad

Urban Meetings Utrecht #4

Op maandag 25 januari organiseert de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta en in het kader van het IABR–Projectatelier Utrecht, de vierde en laatste urban meeting in de serie De Gezonde Stad. De avond zal door Wethouder Ruimtelijke Ordening Paulus Jansen worden geopend en door Richard Engelfriet gemodereerd.

Op deze laatste avond worden de resultaten van het ontwerpend onderzoek van Projectatelier Utrecht met u gedeeld en besproken. De belangrijkste opbrengst van het ontwerpend onderzoek is een set ontwikkelingsprincipes voor gezonde verstedelijking. Deze ontwikkelingsprincipes bieden investeerders, (maatschappelijke) organisaties, (sociale) ondernemers, beleidsmakers en bestuurders concrete handvaten om in steeds wisselende allianties en op uiteenlopende (ruimtelijke) opgaven telkens de gezonde stad als integratiekader naar voren te schuiven.

De ontwikkelingsprincipes zetten telkens beleid, ruimtelijk ontwerp en/of het financieel systeem in als instrumenten om gezonde verstedelijking te stimuleren. Op twee test sites – Overvecht en de Merwedekanaalzone – zijn de principes vertaald naar ruimtelijke voorstellen en met specifieke lokale actoren getest. Aan de hand van deze voorbeelden wordt tastbaar gemaakt hoe de principes in de praktijk ingezet kunnen worden en hoe dit kan bijdragen aan een gezonde stad.

De Urban Meetings worden georganiseerd door de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta. Beleidsmedewerkers, ontwerpers, (sociale)ondernemers, ontwerpers en zorg- en welzijnsprofessionals (Sociale) ondernemers, zorg- en welzijnsprofessionals en beleidsmakers worden uitgenodigd mee te praten over de toepasbaarheid van de ontwikkelingsprincipes in de Utrechtse context.

Vanaf eind april 2016 zijn de resultaten van Projectatelier Utrecht te zien in Rotterdam als één van de ankerpunten van de hoofdtentoonstelling IABR–2016–THE NEXT ECONOMY. Op het podium van IABR–2016 in Rotterdam en lokaal in Utrecht wordt het debat rondom de opgave en uitkomsten van Projectatelier Utrecht verder gevoerd en verrijkt.

MAANDAG 25 JANUARI 2016
Aanvang: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Stadhuis Utrecht, Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden via aorta@aorta.nu o.v.v. Utrecht en de datum van de bijeenkomst- reserveren wordt ten zeerste aangeraden i.v.m. beperkte ruimte
(NB: AORTA deelt uw mailgegevens met IABR)

Projectatelier Utrecht: De Gezonde Stad
In Utrecht staat de ‘gezonde stad’ al decennialang hoog op de politieke agenda. De ambitie van ‘gezonde verstedelijking’ raakt aan uiteenlopende domeinen zoals gezondheid, welzijn, zorg, gezondheidseconomie en een duurzame leefomgeving. Door de huidige economische en ecologische crises komt de solidariteit tussen arm en rijk, oudere en jongere generaties, en gezonde en minder gezonde burgers onder druk te staan. De transitie van de verzorgingsstaat naar de zogenaamde ‘participatiesamenleving’ en de bijhorende, wisselende verhoudingen tussen overheid, markt en civil society, creëren een nieuwe sense of urgency. Dit vraagt om een integrale benadering van de stad en verstedelijkingsprocessen waarbij nadrukkelijk aandacht is voor ruimtelijke visies en strategieën. De grote ruimtelijke vraagstukken die deze omslag op de langere termijn zal genereren, blijven vooralsnog echter nog grotendeels buiten beeld.

Met de inzet van ontwerpend onderzoek brengt het Projectatelier Utrecht de verschuivingen en toekomstmogelijkheden van de ‘gezonde stad’ als systeem in kaart met een uitgebreide analyse van onder meer ruimtelijke ontwikkelings- en verdienmodellen, instrumenten voor governance, organisatiestructuren en de ruimtelijke verschijningsvormen van deze voorstellen. Deze analyses worden vervolgens ingezet bij het voorstellen en ontwerpen van pilot projects voor specifieke locaties: implementatie is immers altijd het doel.

Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de Gemeente Utrecht.

IABR–2016–Urban Meetings

Op maandag 26 oktober vindt de tweede Urban Meeting plaats in de serie De Gezonde Stad, met als thema The Next Economy. Wethouder Economie van de gemeente Utrecht Jeroen Kreijkamp zal de avond openen. Hoofd Curator van IABR–2016– Maarten Hajer gaat in op de vraag hoe de transitie naar The Next Economy nieuwe perspectieven kan opleveren voor de stad die we willen: een schone stad, een solidaire stad, een productieve stad – een stad waarin het publiek domein weer werkelijk centraal staat.

Aansluitend doen ateliermeester Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussel) en de ontwerpbureaus De Smet Vermeulen en MUST verslag van de zoektocht naar wat The Next Economy betekent voor Utrecht als gezonde stad. Aan de hand van stellingen wordt het gesprek aangegaan met een panel van experts en de zaal.

Welke kansen biedt het veranderende zorglandschap Utrecht om een gezondere en sociaal inclusievere stad te worden? Kunnen we de geldstromen in de zorgsector slimmer inzetten zodat investeringen uit deze sector direct ten goede komen aan de ontwikkeling van de gezonde stad? Welke rol kan de gemeente innemen om nieuwe coalities tussen marktpartijen, instituties, burgerinitiatieven en sociale ondernemers te stimuleren en daarmee een gezondere stad te bewerkstelligen?

De Urban Meetings worden georganiseerd door de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta en in het kader van het IABR–Projectatelier Utrecht. Beleidsmedewerkers, (sociale)ondernemers, ontwerpers en zorg- en welzijnsprofessionals worden uitgenodigd uit om mee te praten.

MAANDAG 26 OKTOBER 2015
Aanvang: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Stadhuis Utrecht, Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden via aorta@aorta.nu o.v.v. Utrecht en de datum van de bijeenkomst- reserveren wordt ten zeerste aangeraden i.v.m. beperkte ruimte (NB: AORTA deelt uw mailgegevens met IABR)

Projectatelier Utrecht: De Gezonde Stad
In Utrecht staat de ‘gezonde stad’ al decennialang hoog op de politieke agenda. De ambitie van ‘gezonde verstedelijking’ raakt aan uiteenlopende domeinen zoals gezondheid, welzijn, zorg, gezondheidseconomie en een duurzame leefomgeving. Door de huidige economische en ecologische crises komt de solidariteit tussen arm en rijk, oudere en jongere generaties, en gezonde en minder gezonde burgers onder druk te staan. De transitie van de verzorgingsstaat naar de zogenaamde ‘participatiesamenleving’ en de bijhorende, wisselende verhoudingen tussen overheid, markt en civil society, creëren een nieuwe sense of urgency. Dit vraagt om een integrale benadering van de stad en verstedelijkingsprocessen waarbij nadrukkelijk aandacht is voor ruimtelijke visies en strategieën. De grote ruimtelijke vraagstukken die deze omslag op de langere termijn zal genereren, blijven vooralsnog echter nog grotendeels buiten beeld.

Met de inzet van ontwerpend onderzoek brengt het Projectatelier Utrecht de verschuivingen en toekomstmogelijkheden van de ‘gezonde stad’ als systeem in kaart met een uitgebreide analyse van onder meer ruimtelijke ontwikkelings- en verdienmodellen, instrumenten voor governance, organisatiestructuren en de ruimtelijke verschijningsvormen van deze voorstellen. Deze analyses worden vervolgens ingezet bij het voorstellen en ontwerpen van pilot projects voor specifieke locaties: implementatie is immers altijd het doel.

Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de Gemeente Utrecht.

IABR–2016–Urban Meetings

Op maandag 7 september opent de Utrechtse wethouder van Voksgezondheid Victor Everhardt de serie Urban Meetings De Gezonde Stad.
In dit eerste gesprek, met als thema De Mens, praten de ontwerpbureaus die actief zijn in het Projectatelier Utrecht, De Smet Vermeulen en MUST, onder leiding van Ateliermeester Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussel), over de specifiek Utrechtse elementen waarmee innovatieve ruimtelijke strategieën zouden kunnen worden ontwikkeld die bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad.
Met Machteld Huber, arts en onderzoeker aan het Louis Bolk Instituut, wordt ingegaan op de relatie tussen de gezonde stad en de mens.

Hoe kan de manier waarop de stad is ingericht, bijdragen aan de veerkracht en gezondheid van haar inwoners? Wat is gezondheid eigenlijk en hoe kunnen we die bevorderen door mensen aan te spreken op hun eigen kracht en regie? Aan welke ruimtelijke voorwaarden moet dan worden voldaan? Welke ruimtelijke kwaliteiten van de stad beïnvloeden het welbevinden, en daarmee, de gezondheid van de stadsbewoners? En waar liggen dan in Utrecht de kansen?

De Urban Meetings worden georganiseerd door de IABR, in samenwerking met de gemeente Utrecht en het Utrechtse Architectuurcentrum Aorta en in het kader van het IABR–Projectatelier Utrecht. Beleidsmedewerkers, ontwerpers en zorg- en welzijnsprofessionals worden uitgenodigd uit mee te praten over mogelijke strategieën en concepten waarmee we van Utrecht een sociale inclusieve stad kunnen maken.

MAANDAG 7 SEPTEMBER 2015
Aanvang: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Stadhuis Utrecht, Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden voor deze bijeenkomst is helaas niet meer mogelijk.

Project Atelier Utrecht: De Gezonde Stad
In Utrecht staat de ‘gezonde stad’ al decennialang hoog op de politieke agenda. De ambitie van ‘gezonde verstedelijking’ raakt aan uiteenlopende domeinen zoals gezondheid, welzijn, zorg, gezondheidseconomie en een duurzame leefomgeving. Door de huidige economische en ecologische crises komt de solidariteit tussen arm en rijk, oudere en jongere generaties, en gezonde en minder gezonde burgers onder druk te staan. De transitie van de verzorgingsstaat naar de zogenaamde ‘participatiesamenleving’ en de bijhorende, wisselende verhoudingen tussen overheid, markt en civil society, creëren een nieuwe sense of urgency. Dit vraagt om een integrale benadering van de stad en verstedelijkingsprocessen waarbij nadrukkelijk aandacht is voor ruimtelijke visies en strategieën. De grote ruimtelijke vraagstukken die deze omslag op de langere termijn zal genereren, blijven vooralsnog echter nog grotendeels buiten beeld.

Met de inzet van ontwerpend onderzoek brengt het Projectatelier Utrecht de verschuivingen en toekomstmogelijkheden van de ‘gezonde stad’ als systeem in kaart met een uitgebreide analyse van onder meer ruimtelijke ontwikkelings- en verdienmodellen, instrumenten voor governance, organisatiestructuren en de ruimtelijke verschijningsvormen van deze voorstellen. Deze analyses worden vervolgens ingezet bij het voorstellen en ontwerpen van pilot projects voor specifieke locaties: implementatie is immers altijd het doel.

Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de Gemeente Utrecht.

IABR–2016–Urban Meetings

Bouwen aan de Gezonde Stad is één van de drie interviews die Atelier Utrecht deed met lokale stakeholders over de Gezonde Stad.

In deze video gaan Klaas Schotanus (ontwerper bij HIK ontwerpers) en Heleen Engbers (divisiemanager revalidatie en herstel bij het zorghotel De Wartburg) in op hun ervaring met gezond stad maken. Beiden dragen actief bij. Klaas door als ontwerper samen met wijkbewoners voorstellen te maken voor wijkverbeteringen. Heleen biedt met haar zorghotel een tijdelijk thuis aan ouderen die net uit het ziekenhuis komen, maar nog niet terug naar huis kunnen.

Regie: Roel van Tour
Productie: iabr/UP
© IABR, 2016

IABR–Atelier Utrecht
De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorg opgave plaats van het rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen. IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg. Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels). Het ontwerpend onderzoek is verricht door de Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST Stedebouw.

Keywords

Film

Maatschappelijk investeren in de Gezonde Stad is één van de drie interviews die Atelier Utrecht hield met lokale stakeholders over de Gezonde Stad.

In deze video gaan Magreet Melman (projectleider bij Care & Culture) en Gert Beffers (sociale makelaar bij Wijk&Co – geïnterviewd) in op hun ervaring met gezond stad maken. Beiden zetten in op het vergroten van de betrokkenheid van en verbinding tussen wijkbewoners via culturele projecten. Belangrijk hierbij is het onder de aandacht brengen van initiatieven vanuit de wijk bij een breder publiek en potentiële investeerders.

Regie: Roel van Tour
Productie: iabr/UP
© IABR, 2016

IABR–Atelier Utrecht
De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorg opgave plaats van het rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen. IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg. Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels). Het ontwerpend onderzoek is verricht door de Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST Stedebouw.

Keywords

Film

Met het doel de inhoud die in het IABR–Projectatelier Utrecht wordt ontwikkeld, in een open setting en samen met lokale stakeholders te verrijken, organiseren de IABR, de gemeente Utrecht en het Architectuurcentrum AORTA tussen september 2015 en januari 2016 een serie Urban Meetings: ‘De Gezonde Stad’.

Tijdens deze openbare bijeenkomsten worden de resultaten die zijn ontwikkeld in het atelier met publiek gedeeld en besproken, en worden toekomstige allianties verkend.
Centraal staat de vraag welke innovatieve ruimtelijke strategieën in Utrecht kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een inclusieve, gezonde stad – strategieën waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staan en die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren. Tijdens de Urban Meetings wordt deze opgave tegen het licht gehouden, telkens vanuit een andere invalshoek.

PROGRAMMA

#1 Maandag 7 september 2015: De Gezonde Stad: De Mens
Met o.a. Machteld Huber (arts en onderzoeker aan het Louis Bolk Instituut)

AORTA schreef een blog over dit Stadsgesprek.

#2 Maandag 26 oktober 2015: De Gezonde Stad: The Next Economy
Met o.a. Maarten Hajer (Hoofdcurator IABR–2016, directeur van het PBL Planbureau voor de Leefomgeving en hoogleraar Bestuur & Beleid aan de Universiteit van Amsterdam)

#3 Maandag 30 november 2015: De Gezonde Stad: Samenwerken

#4 Maandag 25 januari 2016: De Gezonde Stad

Alle avonden worden geleid door Joachim Declerck (Ateliermeester IABR–Projectatelier Utrecht, founding partner Architecture Workroom Brussels).

Tijdstip: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Stadhuis Utrecht, Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden: aorta@aorta.nu o.v.v. Utrecht en de datum van de bijeenkomst
reserveren wordt ten zeerste aangeraden i.v.m. beperkte ruimte
(AORTA deelt uw mailgegevens met IABR)

Houdt onze agenda in de gaten, een maand voorafgaand aan ieder stadsgesprek is er een gedetailleerd programma te vinden.

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels). De Belgische bureaus Achitecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen, en het NederlandseMUST zijn belast met het ontwerpend onderzoek. Architectuurcentrum AORTA is als partner betrokken.

Van Cure naar Care – Transities in de gezonde stad Utrecht

De resultaten van het IABR–Atelier Utrecht zijn gebundeld in de publicatie Van Cure naar Care – Transities in de gezonde stad Utrecht. De publicatie omvat een serie kansrijke scenario’s waarbij verdichting wordt ingezet als motor voor de Gezonde Stad. Naast ruimtelijke kansen ligt er voor de gemeentelijke overheid een kans om een nieuwe rol op zich te nemen, namelijk die als choreograaf van een ‘coöperatieve’ stadsontwikkeling. Daarbij wordenactoren met zeer uiteenlopende investeringsmogelijkheden en ambities betrokken bij gebieds- en wijkontwikkeling.

De publicatie is te koop bij de IABR voor € 12,50, exclusief verzendkosten. Om te bestellen, klik hier →

Atelier Utrecht is een samenwerking tussen de IABR en gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels) en het ontwerpend onderzoek is uitgevoerd door Architecture Workroom Brussels, De Smet Vermeulen architecten en MUST Stedebouw.

Keywords

Publicatie

GEZONDE WIJKEN: ONTWERPEN VOOR EEN HOGERE LEVENSVERWACHTING
De Next Economy vraagt om gezonde en inclusieve steden. Het IABR–Atelier Utrecht heeft laten zien dat zelfs wanneer een stad in haar geheel als zeer gezond wordt beschouwd, de verschillen op wijkniveau groot kunnen zijn. Zo is de gemiddelde levensverwachting in de Utrechtse wijk Overvecht maar liefst 12 jaar lager dan in de omliggende wijken. Kun je met inzet van ontwerp en planning ongezonde wijken gezonder maken? Hoe ontwerpen we in de 21ste eeuw gezonde steden waarin de straat of wijk waarin je woont geen invloed heeft op je levensverwachting? Waar sleutel je dan aan, en wat betekent dit voor bestaande en toekomstige planning- en ontwerpstrategieën? En welke nieuwe coalities van partijen die werken aan de gezonde stad kunnen ontstaan?

Met Hetty Linden (Themadirecteur Volksgezondheid gemeente Utrecht), Els Vervloesem (Partner Architecture Workroom Brussels), Martin Dijst (Professor
Sociale Geografie en Planologie, Universiteit Utrecht), Ad de Bont (Urhahn Urban Design and Strategy) en Ton van Rietbergen (Onderzoeker Universiteit Utrecht).

DINSDAG 31 MEI
Tijd:19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis.
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Als onderdeel van de internationale conferentie Building the Future of Health presenteert IABR–Atelier Utrecht De Gezonde Stad hoe steden zelf actief in kunnen zetten op gezonde verstedelijking. Welke ruimtelijke kansen liggen er waarmee op de veranderingen in de gezondheidszorg ingespeeld kan worden? Hoe kunnen uiteenlopende actoren gezamenlijk bijdragen aan de gezonde stad? En welke rol moet de overheid hierin spelen?
Ateliermeester Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels) zal samen met de Paul Vermeulen (DeSmetVermeulen architecten) en Wouter Veldhuis (MUST stedebouw) de belangrijkste inzichten die voortkomen uit het ontwerpend onderzoek van het Atelier Utrecht presenteren.

Building the Future of Health is een vierdaagse internationale conferentie in het UMCG in Groningen en staat volledig in het teken van de bijdragen die het ontwerp en de kwaliteit van de gebouwde omgeving kunnen leveren aan een goed en gezond leven.

VRIJDAG 3 JUNI
Tijd: 15:30-17:30
Locatie: Universitair Medisch Centrum Groningen, Hanzeplein 1, Groningen.
Voertaal: Nederlands
Meer informatie & tickets op de website van Building the Future of Health

De film Van Cure naar Care vat de belangrijkste inzichten van het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad samen.

De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorg opgave plaats van het rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen.
IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg. Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

Regie: Roel van Tour
Animaties: Studio Moan i.s.m. Lotte Z., KoxRamak en Marian Venemans
Productie: iabr/UP
© IABR, 2016

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels). Het ontwerpend onderzoek is verricht door de Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST Stedebouw.

Keywords

Film

Nieuwe Coalities voor de Gezonde Stad is één van de drie interviews die het IABR–Atelier Utrecht deed met lokale stakeholders over de Gezonde Stad.

In deze video gaan Jet van Zwieten (initiatiefnemer bij de Vechtclub XL) en Emilie Vlieger (locatie marketeer bij Meer Merwede) in op hun ervaring met gezond stad maken. Beiden zijn actief betrokken bij de ontwikkeling van de Merwedekanaal zone, een gebied dat ze in samenspel met lokale initiatiefnemers en grootschalige investeerders en ontwikkelaars vorm willen geven.

Regie: Roel van Tour
Productie: iabr/UP
© IABR, 2016

IABR–Atelier Utrecht
De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorg opgave plaats van het rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen. IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg. Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels). Het ontwerpend onderzoek is verricht door de Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST Stedebouw.

Keywords

Film

^{Foto: Fred Ernst}

Op 18 mei organiseerde de gemeente Utrecht en de IABR de bijeenkomst ‘Utrecht: Transities in de Gezonde Stad’ als onderdeel van het programma What’sNext van IABR–2016. Aanleiding vormde de resultaten van het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad en de vraag hoe de gemeente daar concreet mee verder kan gaan. Het platform van de biennale werd gebruikt om uiteenlopende partijen bij elkaar te brengen rondom de inzichten uit het Atelier. De bijeenkomst vormde daarmee een tussenstation in het traject dat de gemeente Utrecht ook na de zomer verder zet, allereerst met de tentoonstelling in het Stadskantoor en het programma dat ze samen met AORTA opzet.

Plenaire presentatie
In de ochtend presenteerde Ateliermeester Joachim Declerck de belangrijkste conclusies uit het ontwerpend onderzoek, waarin hij het belang benadrukte van het kijken naar gezondheid vanuit het perspectief van positieve gezondheid van Machteld Huber (Institute for Positive Health): ‘Het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.' Hij benoemde de kansen voor de ontwikkeling van Utrecht als Gezonde Stad, deze zitten met name in het benutten van de transities in de zorgsector ten behoeve van het vormen van nieuwe coalities rondom een maatschappelijke agenda, in het intensiveren van de samenwerking met de aanwezige gezondheidscentra in stad en regio en in het koppelen van sociaal programma aan de geplande groei van de stad. Maar de gemeente kan deze kansen alleen oogsten als ze de diverse beleidssectoren beter met elkaar en in het ruimtelijke domein weet te verknopen en de diverse partijen in de stad die actief werken aan het maken van de gezonde stad beter aan elkaar weet te verbinden. Het vraagt om een actieve houding van de overheid, een overheid als choreograaf.

Na de plenaire sessie is er in twee workshops verder doorgewerkt aan het concreter maken van de onderzoeksresultaten.

Workshop: Maatschappelijk investeren in de Gezonde Stad
In de workshop Maatschappelijk Investeren in de Gezonde Stad is gefocust op het belang van het creëren van ontmoetingsruimten in de wijk Overvecht. Het uitgangspunt van deze case is dat de leeggekomen schoolgebouwen in de wijk niet gesloopt worden, maar juist worden ingezet voor lokale initiatieven die de sociale inclusiviteit bevorderen. De behoefte van bewoners aan ontmoetingsplekken in de wijk wordt ook bevestigd door het onderzoek van het gemeentelijke wijkbureau Overvecht naar werk, gezondheid, veiligheid en samenleven & opvoeden in Overvecht.

Workshop Maatschappelijk investeren in de Gezonde Stad

^{Foto: Fred Ernst}

De deelnemers in de workshop onderstreepten niet alleen het belang van ruimte voor ontmoeting, maar ook van het maken van programma en het betrekken van uiteenlopende stakeholders uit de wijk bij het activeren van ontmoetingsplekken in de wijk. Lokale partijen kunnen zo worden uitgedaagd om collectief na te denken over een programma dat dit soort plekken ook rendabel kan maken. Er ligt een uitdaging om maatschappelijke investeerders in het proces te betrekken en hen te verbinden aan dit type ontwikkelingen. De gemeente Utrecht gaat aan de slag met het voorstel van het Atelier om leegstaande scholen in de wijk Overvecht voor sloop te behoeden en ze in te zetten voor lokale initiatieven met programma voor de wijk

Workshop: Zorg in de Next Economy
In de workshop Zorg in de Next Economy stonden de veranderingen in de zorgsector en het daarmee gepaard gaande veranderende zorgaanbod centraal. Veel nieuwe zorg diensten werken al vanuit het concept van ‘positieve gezondheid’: mensen worden begeleid om zelf de regie in handen te houden. Daarbij wordt gezocht naar vormen van zorg waarbij niet alleen wordt gefocust op zorg voor het individu, maar ook voor het versterken en onderhouden van zijn/haar (lokale) netwerk. Het betaalbaar maken van deze diensten vraagt om nieuwe financieringsmodellen en het omdenken van bestaande structuren. Utrechtse voorbeelden van Axion Continu en Saltro en die van het Bartholomeus gasthuis bieden een rijke basis om verder door te denken over nieuwe financieringsmodellen voor de voorstellen van Atelier Utrecht.

Workshop Zorg in de Next Economy

^{Foto: Fred Ernst}

Lokaal vervolg IABR–Atelier Utrecht
De gemeente Utrecht gaat verder met de uitkomsten van Atelier Utrecht en zal deze lokaal verder uitwerken. Ook is Atelier Utrecht als tentoonstelling vanaf 25 juli tot en met 7 oktober 2016 te bezichtigen in het Stadskantoor van de gemeente Utrecht. Samen met AORTA wordt in het najaar programma gemaakt waarin verder door wordt gewerkt op de bovengenoemde resultaten. Voor meer informatie zie hier.

IABR–Atelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels).

De Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST stedebouw zijn belast met het ontwerpend onderzoek. Het Utrechtse architectuurcentrum AORTA is als partner betrokken.

De IABR–Projectateliers worden door de IABR uitgevoerd als leadpartner in het rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Tijdens IABR–2016 zullen er in het auditorium en de werkruimtes conferenties en andere activiteiten worden georganiseerd door de IABR en haar partners. Deze vinden plaats voordat de tentoonstelling om 13:00 uur open gaat. Sommige van deze conferenties zijn ook toegankelijk voor publiek.

De uitkomsten van ruim twee jaar ontwerpend onderzoek in de IABR–Ateliers zijn niet alleen ankerpunten van de tentoonstelling, maar zijn ook onderwerp van debat. Vervolgstappen in Groningen, Utrecht, Rotterdam, Brussel en op de Noordzee worden tijdens IABR–2016 verkend met overheid, bedrijfsleven en betrokkenen.

Groningen, de Nordic City: vrijdag 13 mei
Utrecht, Transities in de Gezonde Stad: woensdag 18 mei
Atelier Brussel, BXL Productieve Metropool: donderdag 2 juni
Rotterdam, de Productieve Stad: dinsdag 14 juni

Ook elders in Rotterdam en daarbuiten worden aan IABR–2016 gerelateerde activiteiten georganiseerd, zoals in Groningen, Utrecht en Brussel, waar de IABR–Ateliers actief zijn.

Kijk voor actuele programma informatie in de agenda

Huiskamer van de Gezonde Stad, tentoonstelling IABR–2016–THE NEXT ECONOMY

^{foto: Lotte Stekelenburg}

IABR–atelier Utrecht: DE Gezonde Stad
De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorgopgave plaats van het rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen. En daarbij verwacht Utrecht dat de stad binnen haar huidige stadsgrenzen tot 2030 zal groeien van 330.000 naar 400.000 inwoners, met als gevolg een ingrijpende verdichting van bestaand stedelijk gebied.

Gezondheid en stadsontwikkeling
Atelier Utrecht heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg.

IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad

^{De Smet Vermeulen Architecten}

Om de gevolgen van deze verkenningen in beeld te brengen en te bekijken waar kansen liggen voor een gezonder Utrecht, is ingezoomd op een aantal strategische testlocaties in twee wijken: Overvecht, de wijk met de zwakste gezondheidscijfers, en Merwedekanaalzone, een overgangsgebied tussen een goed en een slecht presterend deel van de stad.

De gemeente als choreograaf
Het resultaat is een serie kansrijke scenario’s op weg naar de Gezonde Stad, waarbij verdichting wordt ingezet als motor. Door het aantal plekken voor ontmoeting te vergroten, kunnen sociale netwerken worden versterkt en daarmee ook de zelfstandigheid van bewoners. Nabijheid zet aan tot gezonde mobiliteit. Wonen, werken, winkelen en ontspannen op fiets- en wandelafstand stimuleren bovendien lokale economische en maatschappelijke betrokkenheid.

Gelijker speelveld: gemeente als choreograaf

^{Architecture Workroom Brussels}

Naast ruimtelijke kansen ligt er voor de gemeentelijke overheid de kans om een nieuwe rol als choreograaf van een ‘coöperatieve’ stadsontwikkeling op zich te nemen, waarbij diverse actoren met zeer uiteenlopende investeringsmogelijkheden en ambities worden betrokken bij gebieds- en wijkontwikkeling. Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

De resultaten van Atelier Utrecht zijn in boekvorm gepresenteerd onder de titel Van Cure naar Care – Transities in de gezonde stad Utrecht. Voor meer informatie zie hier.

IABR–Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht. Ateliermeester is Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels).

De Belgische bureaus Architecture Workroom Brussels en De Smet Vermeulen architecten, en het Nederlandse MUST stedebouw zijn belast met het ontwerpend onderzoek. Het Utrechtse architectuurcentrum AORTA is als partner betrokken.

De IABR–Projectateliers worden door de IABR uitgevoerd als leadpartner in het rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Meer over IABR–Atelier Utrecht ▸▸▸

Mensen

Joachim Declerck

De Urban Futures Studio organiseert een bijeenkomst met Francine Houben (Mecanoo) over de toekomst van de leeromgeving. Deze bijeenkomst is een uitvloeisel van het eredoctoraat dat Francine Houben op de universiteit Utrecht kreeg. Studenten, onderzoekers en andere (beleids)medewerkers van de universiteit Utrecht verkennen in interactieve werkvormen samen de toekomst van de gebiedsontwikkeling van Utrecht Science Park.

besloten workshop

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Gezondheid en zorg spelen een steeds belangrijkere rol in de stadsontwikkeling, ook als het gaat om stedelijke economie en werkgelegenheid. Maar het krachtenveld waarbinnen gemeenten moeten opereren, verandert snel. In Nederland decentraliseert het Rijk de zorgtaken naar gemeenten, ontwikkelt zich een 'gezondheidseconomie' en komt het zorgaanbod steeds meer in handen van een aantal landelijk organisaties die niet vanzelfsprekend lokaal maatwerk (kunnen) leveren. In België zetten beleidsmakers in op de vermaatschappelijking van de zorg.

Nu de relatie tussen inkomens- en opleidingsniveau, gezondheid en levensverwachting steeds evidenter wordt, is gezondheidsbeleid ook sociaal beleid geworden. De nadruk verschuift van ‘cure’ naar ‘care’ en er ontstaan nieuwe condities voor gemeenten, verzekeraars en zorgtehuizen. Hoe kunnen lokale en regionale overheden beleid ontwikkelen voor een gezonde en sociaal inclusieve stad? En welke rol kunnen ontwerpers spelen?

Met een lezing van Paul Vermeulen (DeSmetVermeulen architecten, betrokken bij IABR–Atelier Utrecht) en interviews met Halewijn Lievens (NU architectuuratelier) en Frederik Leenders (gemeente Utrecht). Het debat wordt gemodereerd door Joachim Declerck (AWB).

DONDERDAG 1 DECEMBER
Tijd: 19.00 - 21.00
Locatie: Atelier Vlaams Bouwmeester, Ravensteingalerij 54-59, Brussel
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis. Aanmelden via deze link.

Designing the Future sessies
Dit debat vormt onderdeel van het debatprogramma Designing the Future, georganiseerd door AWB en IABR, samen met Team Vlaams Bouwmeester, Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning en de Brussels Bouwmeester.

Globale en lokale uitdagingen presenteren zich vandaag steeds vaker als complexe ruimtelijke vraagstukken, denk aan de energietransitie, de vermaatschappelijking van de zorg en duurzame mobiliteit. Dat vertaalt zich in een vernieuwd geloof in het potentieel van ontwerp om onze toekomst mee in de gewenste richting te sturen. Het is van groot belang om de kennis, inzichten en ervaringen die reeds zijn opgedaan te bundelen en bij mekaar te brengen. Welke lessen kunnen we hieruit trekken? Maar vooral, wat zijn de volgende stappen? Op welke manier brengen we beleidsintenties in de praktijk? Hoe en met wie gaan we aan de slag? De Designing the Future sessies staan in het teken van het ontwikkelen van een gedeelde agenda voor het ontwerpen aan een betere toekomst.

28

okt, 2016

08:30 - 18:00

okt, 2016

08:30 - 18:00

Energetic Odyssey op toernee: Utrecht

Accenture Innovation Summit 2016

Op 28 oktober zijn de resultaten van het IABR–Atelier 2050: An Energetic Odyssey te zien op de Accenture Innovation Summit 2016 in DeFabrique in Utrecht.
Meer informatie vindt u hier

Van Cure naar Care
Els Vervloesem, Rinske Wessels (red)

2016, iabr/UP, Rotterdam

vormgeving: Gestalte

176 pagina's
nederlands / engels
softcover / full color

€ 10 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

VAN CURE NAAR CARE
Transities in de Gezonde Stad Utrecht

Met bijdragen van IABR, Architecture Workroom Brussels, De Smet Vermeulen Architecten en MUST STedenbouw.

De bevolking van Utrecht wordt gerekend tot de gezondste van Nederland. Echter, binnen de stad zijn de contrasten groot. De gemeente doet haar best om de hardnekkige verschillen in gezondheid en levensverwachting aan te pakken, maar het krachtenveld waarbinnen ze moet opereren is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie van de zorgopgave plaats van het Rijk naar de gemeenten. De gezondheidseconomie consolideert en komt steeds meer in handen van een aantal grote partijen die lokaal nauwelijks waarde toevoegen. En daarbij verwacht Utrecht dat de stad binnen haar huidige stadsgrenzen tot 2030 zal groeien van 330.000 naar 400.000 inwoners, met als gevolg een ingrijpende verdichting van bestaand stedelijk gebied.

Om te onderzoeken hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar zijn te koppelen, heeft de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR) samen met de gemeente Utrecht het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad opgezet. Het Atelier heeft onderzocht welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg. Om de gevolgen van deze verkenningen in beeld te brengen en te bekijken waar kansen liggen voor een gezonder Utrecht, is ingezoomd op een aantal strategische testlocaties in twee wijken: Overvecht, de wijk met de zwakste gezondheidscijfers, en Merwedekanaalzone, een overgangsgebied tussen een goed en een slecht presterend deel van de stad.

Het resultaat is een serie kansrijke scenario’s op weg naar de Gezonde Stad, waarbij verdichting wordt ingezet als motor. Door het aantal plekken voor ontmoeting te vergroten, kunnen sociale netwerken worden versterkt en daarmee ook de zelfstandigheid van bewoners. Nabijheid zet aan tot gezonde mobiliteit. Wonen, werken, winkelen en ontspannen op fiets- en wandelafstand stimuleren bovendien lokale economische en maatschappelijke betrokkenheid. Naast ruimtelijke kansen ligt er voor de gemeentelijke overheid de kans om een nieuwe rol als choreograaf van een ‘coöperatieve’ stadsontwikkeling op zich te nemen, waarbij diverse actoren met zeer uiteenlopende investeringsmogelijkheden en ambities worden betrokken bij gebieds- en wijkontwikkeling.
Het IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad levert daarmee inzichten op die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren.

IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad

^{De Smet Vermeulen Architecten}

Gezondheid en zorg spelen een steeds belangrijkere rol in de stadsontwikkeling, ook als het gaat om stedelijke economie en werkgelegenheid. Het krachtenveld waarbinnen geopereerd moet worden is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie plaats van zorgtaken van het rijk naar gemeenten. Daarnaast consolideert de gezondheidseconomie en komt deze steeds meer in handen van een aantal grote partijen die weinig verankerd zitten in de lokale praktijk. De relatie tussen inkomens- en opleidingsniveau enerzijds en gezondheid en levensverwachting anderzijds wordt in steeds meer onderzoeken bevestigd. Gezondheidsbeleid is daarmee ook sociaal beleid geworden. De nadruk verschuift van ‘cure’ naar ‘care’ en er ontstaan nieuwe condities voor gemeenten, verzekeraars en zorgtehuizen. Hoe kunnen lokale en regionale overheden beleid ontwikkelen voor een gezonde en sociaal inclusieve stad?

Focus
De Master Class: Zorgzame Buurten richt zich op gezondheid als sociaal vraagstuk en biedt concrete handvaten hoe gezondheid en stadsontwikkeling beter aan elkaar te koppelen zijn. De deelnemers gaan op zoek naar wat bestuurders kunnen doen, welke partners nodig zijn en welke ruimtelijke factoren kunnen worden benut of versterkt teneinde een gezonde, inclusieve stad te creëren.

Drie aspecten staan centraal:
1. De noodzaak en kans om de koppeling te maken tussen het ruimtelijke domein en de sociaal-economische investeringen in gezondheid door sociaal programma een plek te geven in stadsplanning en -ontwikkeling;
2. Onderzoek naar hoe gemeenten (grondposities, vastgoed) en zorgverzekeraars (vastgoed, zorgaanbod) optimaal kunnen samenwerken aan de sociaal-ruimtelijke agenda;
3. Formuleren hoe de overheid (als choreograaf) het (zorg)speelveld kan organiseren en samenwerkingen kan stimuleren tussen de fragiele én kapitaalkrachtige actoren (stadsontwikkeling, investeringen, verdienmodellen).

Praktische informatie
De Master Class staat onder leiding van Joachim Declerck (Ateliermeester van IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad) en richt zich op bestuurders uit het ruimtelijk en sociale domein.
Tijdens de Master Class brengen bestuurders een eigen casus in waarop met de inzet van het ontwerpend onderzoek een nieuw perspectief wordt ontwikkeld en waarvoor alternatieve oplossingsrichtingen worden verkend.

De Master Class vindt op 16 en 17 maart plaats in Brussel. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Indira van 't Klooster (Architectuur Lokaal).

IABR–Atelier Utrecht: De Gezonde Stad
De Master Class bouwt voort op de resultaten van het IABR–Atelier: De Gezonde Stad, dat als onderdeel van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY is ontwikkeld. Atelier Utrecht heeft onderzocht hoe gezondheid en stadsontwikkeling aan elkaar te koppelen zijn en welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat. Niet alleen zijn de ruimtelijke en programmatische transformaties in de stad in relatie tot gezondheid en welzijn verkend, maar ook de veranderingen in de financiering van de gezondheidszorg.

De Master Classes Ontwerpkracht worden georganiseerd door Architectuur Lokaal in opdracht van de IABR en in het kader van het Rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

CONFERENCE ROOM

13.30 – 13.50
Project presentatie: Desa Kota Landscapes
Stephen Cairns (ETH Zurich)

14.00 – 14.20
IABR–Atelier Groningen presentatie: Nordic City
Ateliermeester: Jandirk Hoekstra (H+N+S Landscape Architects)
Ontwerpend onderzoek: Quintel Intelligence, E&E Advies, Atelier Stadsbouwmeester Groningen (Specht Architecten, Studio MARCHA, MD Landschapsarchitecten), Maat ontwerpers, Van Paridon x de Groot (i.s.m. LINT), DAAD Architecten

14.30 – 14.50
Project presentatie: Hackable City Plot
Team Hackable City Plot

15.00 – 15.30
Book launch: The Metabolism of Albania
Joni Baboci (Head of Planning Tirana), Freek Persyn (51N4E), Dirk Sijmons (curator IABR–2014), Marieke Francke (iabr/UP)

15.35 – 15.55
Project presentatie: Parckdesign 2014: Parckfarm
Taktyk & Alive Architecture

16.00 – 16.20
IABR–Atelier Utrecht presentatie: De Gezonde Stad
Ateliermeester: Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels)
Ontwerpend onderzoek: De Smet Vermeulen architects, MUST,
Architecture Workroom Brussels

16.30 – 16.50
IABR–Atelier Rotterdam presentatie: De Productieve Stad
Ateliermeester: Daan Zandbelt (De Zwarte Hond)
Ontwerpend onderzoek: L’AUC, Marco.broekman, De Zwarte Hond

SPIRAL ROOM

13.50 – 14.10
Boek presentatie: The Vertical Urban Factory
Nina Rappaport

Op 17 mei 2016 vindt in Rotterdam opnieuw de jaarlijkse Urban Transformation Conference plaats. Een bijeenkomst waar de afgelopen jaren meer dan 400 stedenbouwkundigen, politici, ontwerpers en architecten, vastgoedadviseurs, investeerders, ontwikkelaars en ondernemers op af kwamen.
De derde editie van UTC zoomt in op de kwestie ‘Vital Cities’. De wereld is in een hoog tempo aan het urbaniseren en dat vraagt om slimme keuzes in het heden voor de stad van de toekomst. Intelligent gebruik van steeds beperktere ruimte en middelen is daarbij noodzakelijk. Maar vandaag de dag ligt de focus erg op economie en technologie, UTC betoogt dat een gezonde en vitale leefomgeving uiteindelijk het hoofddoel moet zijn.

IABR is een van de oprichters van UTC en verzorgt twee break-out sessies:

Healthy City met Hetty LInden (directeur Volksgezondheid Gemeente UtrechT) en Joachim Declerck (Curator Team IABR–2016)
11:15 – 12:00 uur, Zeelenberg Zaal, De Doelen

Beyond Gentrification: Katendrecht op IABR–2016 met Petra Rutten (Heijmans) en Maarten Hajer (hoofdcurator IABR–2016)
13:00 – 14:45 uur, Conference Room en rondleiding tentoonstelling IABR–2016, Fenixloods II.

Click here for more info on the complete program

16-17

mrt, 2017

09:00 - 17:00

mrt, 2017

09:00 - 17:00

MASTERCLASS ONTWERPKRACHT 3

iabr + architectuur lokaal

Master Class Zorgzame Buurten
Gezondheid en zorg spelen een steeds belangrijkere rol in de stadsontwikkeling, ook als het gaat om stedelijke economie en werkgelegenheid. Het krachtenveld waarbinnen geopereerd moet worden is volop in transitie. Er vindt een decentralisatie plaats van zorgtaken van het rijk naar gemeenten. Daarnaast consolideert de gezondheidseconomie en komt deze steeds meer in handen van een aantal grote partijen die weinig verankerd zitten in de lokale praktijk. De relatie tussen inkomens- en opleidingsniveau enerzijds en gezondheid en levensverwachting anderzijds wordt in steeds meer onderzoeken bevestigd. Gezondheidsbeleid is daarmee ook sociaal beleid geworden. De nadruk verschuift van ‘cure’ naar ‘care’ en er ontstaan nieuwe condities voor gemeenten, verzekeraars en zorgtehuizen. Hoe kunnen lokale en regionale overheden beleid ontwikkelen voor een gezonde en sociaal inclusieve stad?

Focus
De Master Class Zorgzame Buurten richt zich op gezondheid als sociaal vraagstuk en biedt concrete handvaten hoe gezondheid en stadsontwikkeling beter aan elkaar te koppelen zijn. De deelnemers gaan op zoek naar wat bestuurders kunnen doen, welke partners nodig zijn en welke ruimtelijke factoren kunnen worden benut of versterkt teneinde een gezonde, inclusieve stad te creëren.

Drie aspecten staan centraal:
1. De noodzaak en kans om de koppeling te maken tussen het ruimtelijke domein en de sociaal-economische investeringen in gezondheid door sociaal programma een plek te geven in stadsplanning en -ontwikkeling;
2. Onderzoek naar hoe gemeenten (grondposities, vastgoed) en zorgverzekeraars (vastgoed, zorgaanbod) optimaal kunnen samenwerken aan de sociaal-ruimtelijke agenda;
3. Formuleren hoe de overheid (als choreograaf) het (zorg)speelveld kan organiseren en samenwerkingen kan stimuleren tussen de fragiele én kapitaalkrachtige actoren (stadsontwikkeling, investeringen, verdienmodellen).

De Master Class bouwt voort op de resultaten van het IABR–2016–Projectatelier Utrecht: De Gezonde Stad.
Voor meer achtergrond informatie klik hier.

Voor verdere informatie kan contact worden opgenomen met Indira van ’t Klooster (Architectuur Lokaal).

Datum: 16 en 17 maart
Locatie: Brussel
Master: Joachim Declerck (IABR–Atelier Utrecht, Architecture Workroom Brussel)
Ontwerpbureaus: Architecture Workroom Brussel, De Smet Vermeulen architecten, MUST Stedebouw

Master Classes Ontwerpkracht
Gemeenten en provincies in Nederland zien zich geconfronteerd met nieuwe en steeds complexere opgaven ten gevolge van de financiële en economische crisis, nieuwe maatschappelijke prioriteiten, snelle technologische ontwikkelingen en de veranderende rollen van de verschillende overheden. Op alle bestuursniveaus wordt gezocht naar nieuwe methoden en visies voor ruimtelijke ontwikkeling en naar de coalities die deze ook daadwerkelijk kunnen realiseren.
Om capacity building te stimuleren en integrale en toekomstbestendige ontwikkelperspectieven te verkennen heeft de IABR opdracht gegeven aan Architectuur Lokaal om drie Master Classes Ontwerpkracht te organiseren.

Voor meer informatie klik hier.

Als de deeleconomie een doorbraakinnovatie is, kan zij niet in de bestaande categorieën van wetenschap, markt, overheid, recht of moraal ingepast worden. Hoe wordt de deeleconomie dan wel het ‘nieuwe normaal’ ? Centrale vraag is op welke wijze wij – als burgers, bedrijven, overheden, universiteiten en belangengroepen – de deeleconomie willen vormgeven, of met een ander woord, hoe de samenleving de deeleconomie wil institutionaliseren.
Hierover gaan het Rathenau Instituut, de Urban Futures Studio, ShareNL en Koen Frenken van de Universiteit Utrecht samen met deelnemers in gesprek.

besloten workshop

DE STAD ALS WERKPLAATS
In de Next Economy lonkt de stad niet alleen als smeltkroes van creativiteit en kennis, maar ook van productie en werkgelegenheid voor hoger én lager opgeleiden. Hoe kunnen steden en wijken profiteren van een meer lokale productie? En als de maak industrie weer een plek mag krijgen in onze steden, hoe accommoderen we dit dan? Aan welke ruimtelijke condities moet een succesvolle productieve stad voldoen en welke ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën en governance zijn nodig voor de benodigde nieuwe verbindingen, crossovers, waardeketens en productieve ecosystemen? En wat betekent dit voor de plannings- en ontwerppraktijk?

Met o.a. Joachim Declerck (partner Architecture Workroom Brussel), Joris Tiebout (CEO van Abattoir Brussel), Imke Carsouw-Huizing (algemeen directeur Brainport Development), Nicoline van Enter (SLEM Waalwijk) en Vincent Cardinaal (Vers Beton).

DINSDAG 10 MEI
Tijd:19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis.
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Robbert de Vrieze (Westenschouwen, 1973) is maatschappelijk ontwerper & architect. Hij opereert op het snijvlak van ontwerp, politiek en economie met zijn bureau en netwerk Transformers.

Na Industrieel Product Ontwerpen en Fijnmechanische Techniek gestudeerd te hebben werkte hij voor Philipsen ontwerpbureau EJOK. Toen hij zijn eigen bureau startte (eerst HUB en daarna Transformers) ontwikkelde hij een fascinatie voor transformatie van oude gebouwen en gebieden en werkte hij aan de transformatie van Graansilo Maashaven en RDM Campus. Het wonen in (wooncoöperatie avant la lettre)de Stampioendwarsstraten op Rotterdam Zuid was de katalysator voor een fascinatie met zelforganisatie. Beide interesses leidden tot een master in Architectuur aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst waar hij in 2012 afstudeerde op 'de Architectuur van Politiek & de Politiek van Architectuur'.

In 2013 was hij medeoprichter van WIJ Delfshaven; een (a-)politiek netwerk van bewonersinitiatieven in Rotterdam West. Hij deed succesvol mee met lokale verkiezingen en heeft 4 jaar als volksvertegenwoordiger in de Gebiedscommissie Delfshavengediend. Hij is ook mede-initiatiefnemer van Delfshaven Coöperatie, een wijkcoöperatie met een lokaal investeringsfonds voor de lange termijn waardeontwikkeling van Bospolder-Tussendijken. Met dit samenwerkingsverband van institutionele partners, lokale initiatieven en betrokken bewoners worden nieuwe initiatieven voor community building, lokaal welzijn, werk en energie geïnitieerd en gefaciliteerd.
Vanuit een focus op de gezonde stad is Robbert een van de oprichters van Stadslab Luchtkwaliteit. Een netwerk van bewoners, ondernemers en ontwerpers die luchtkwaliteit zichtbaar en tastbaar maken. Daarnaast is hij bestuurslid bij maatschappelijke maker-space Bouwkeet en is hij betrokken bij het Grassroots Business Lab(een incubator vanuit de Roadmap Next Economy). Meer recent was hij medeoprichter van de Delfshaven Energie Coöperatie, een initiatief dat werk wil maken van de energietransitie als hefboom voor sociaaleconomische impact.

In 2018 ontving Robbert de Job Dura Prijs met Stadslab Luchtkwaliteit, en in datzelfde jaar ook de Van der Leeuwprijs op het Stadsmakerscongres van Rotterdam voor zijn 10-jarige oeuvre als stadsmaker.

http://www.transformism.org

De opening van de tentoonstelling THE NEXT ECONOMY op 23 april markeert ook het startschot van tien weken discussie en uitwisseling over de toekomst van de stad.
Het doorlopende discours WHAT’S NEXT? begint op zaterdagmiddag 23 april met drie paneldiscussies over de grote thema’s van de IABR–2016–THE NEXT ECONOMY: de gezonde en solidaire stad, de productieve en inclusieve stad, en de energie- schone en duurzame stad.
Op zondag 24 april vindt Next Salon #1plaats, de eerste uit een serie van zondagmiddag bijeenkomsten die inzoomen op actualiteiten die hun weerslag hebben op het debat over de Next Economy.

Op zaterdag en zondag is er ook een doorlopend programma verzorgd door gasten en deelnemers van IABR–2016.

Kaarten voor het openingsweekend zijn beperkt verkrijgbaar en uitsluitend aan de kassa in Fenixloods II.

Houdt u de agenda in de gaten voor updates van het programma

Locatie

Fenixloods II

23

apr, 2016

12:00 - 18:00

apr, 2016

12:00 - 18:00

Fenixloods II

What's Next?

Openingsweekend met paneldiscussies en projectpresentaties

De opening van de tentoonstelling THE NEXT ECONOMY op 23 april markeert ook het startschot van tien weken discussie en uitwisseling over de toekomst van de stad. WHAT’S NEXT? begint op zaterdagmiddag 23 april met een korte inleiding van IABR-directeur George Brugmans, een inleidende speech van Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, en vervolgens drie paneldiscussies onder leiding van Maarten Hajer over de grote thema’s van de IABR–2016–THE NEXT ECONOMY: de gezonde en solidaire stad, de productieve en inclusieve stad, en de energieschone en duurzame stad. Daarnaast is er een doorlopend programma verzorgd door gasten en deelnemers van IABR–2016.

13:00 uur: Panel 1: DE PRODUCTIEVE EN INCLUSIEVE STAD
In steeds meer steden is er opnieuw veel aandacht voor de lokale maakeconomie. Er liggen nieuwe kansen vanwege de opkomst van slimme (smart) technologieën, de ambitie om een circulaire economie te realiseren, reshoring (het terughalen van industriële productie uit het buitenland), en een groeiende maatschappelijke aandacht voor (lokaal) vakmanschap.
Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt en profiteert van de productieve stad? Hoe verbinden we nieuwe dynamiek met de bestaande informele economie?

Met onder meer Jeanne van Heeswijk (kunstenaar en oprichter Stichting Freehouse en de Afrikaanderwijk Coöperatie, Rotterdam), Fernando de Mello Franco (architect, nu Wethouder Stadsontwikkeling van São Paulo en lid van het Curator Team van de 5e IABR: Making City) en Daan Zandbelt (partner De Zwarte Hond en Ateliermeester van het IABR–Atelier Rotterdam Productieve Stad).

14:30 uur: panel 2: DE GEZONDE EN SOLIDAIRE STAD
Zelfs in Nederland verschilt de levensverwachting tussen verschillende wijken in dezelfde stad soms wel 13 jaar. Mensen worden ouder en de zorg duurder, maar bejaardenhuizen en verzorgingstehuizen sluiten hun deuren. In dit tweede panel staat de relatie tussen gezondheid en stedelijke ontwikkeling centraal. Hoe gaan steden om met de terugtrekkende beweging van de institutionele zorg? Redden wij het met de participatiemaatschappij of moeten overheden en zorgverzekeraars ook hun verantwoordelijkheid nemen? Hoe kan de stad in de Next Economy voor iedereen een gezonde stad zijn?

Met onder meer Joachim Declerck (directeur Architecture Workroom Brussels en Ateliermeester van het IABR–Projectatelier Utrecht: Gezonde Stad), Pauline Meurs (hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving) en Victor Everhardt (wethouder van Volksgezondheid en loco-burgemeester Gemeente Utrecht).

16:00 uur: panel 3: DE ENERGIESCHONE EN DUURZAME STAD
Wat moet er gebeuren als we het 2 graden klimaatdoel echt serieus nemen? De Europese klimaatdoelstelling – 80 à 95 procent reductie van broeikasgasemissies in 2050 ten opzichte van 1990 en een beperking van de opwarming tot 1,5 à 2 graden – vergt ingrijpende systeemveranderingen maar opent ook nieuwe economische vergezichten. Welke ruimtelijke condities zullen een dergelijke economie ondersteunen? Een klimaatneutrale stad, kan dat, en hoe kunnen ontwerpers daaraan werken? Hoe koppelen we kleinschalige initiatieven aan grote systeempartijen? En kunnen we op dit vlak iets leren van bijvoorbeeld Afrika?

Met onder meer Eglantina Gjermeni (Minister van Stedelijke Ontwikkeling, Albanië, en politiek verantwoordelijk voor Atelier Albania), Nienke Homan (gedeputeerde Energietransitie van de Provincie Groningen, en mede opdrachtgever Atelier Groningen), Mark Swilling (lid van UNEP’s International Resource Panel en Distinguished Professor in Duurzame Ontwikkeling aan de Universiteit van Stellenbosch, Kaapstad) en Dirk Sijmons (één van de drie grondleggers van H+N+S Landschapsarchitecten, voormalig hoogleraar Environmental Design aan de TU Delft en curator van IABR–2014–URBAN BY NATURE).

Zaterdag 23 april
Tijd: 12.00 - 18.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels

Reserveren voor het openingsweekend is niet mogelijk, kaarten verkrijgbaar aan de kassa.
Voor de panels zijn er vanaf een uur voor aanvang van het programma kaarten beschikbaar aan de kassa. Let op: beperkte capaciteit.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Mensen

Fenixloods II

^{foto: Kim Bouvry}

Op zaterdag 23 april, om 12:00 uur precies, opent IABR–2016 haar deuren. Op een prachtige locatie, de Fenixloods II op Katendrecht, gaat dan op ruim 2.600 m2 de tentoonstelling over de toekomst van de stad in de The Next Economy open.

De openstelling van de tentoonstelling markeert tevens het startschot van tien weken discussie en uitwisseling, lezingen, workshops en conferenties over de toekomst van de stad, midden in de tentoonstelling: WHAT’S NEXT?

Op zaterdagmiddag 23 april begint WHAT’S NEXT? met drie paneldiscussies over de grote thema’s van de IABR–2016–THE NEXT ECONOMY: de gezonde en solidaire stad, de productieve en inclusieve stad, en de energieschone en duurzame stad. Voor zondagmiddag 24 april staat de eerste Next Salon geprogrammeerd. Tegelijkertijd vinden er gedurende het hele weekend in de werkruimtes in de tentoonstelling presentaties plaats van deelnemers en gasten van IABR–2016.

Kijk voor programma updates in de agenda

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY–

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Maarten Hajer is hoofdcurator van IABR–2016, de zevende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, die The Next Economy als thema heeft en opent in april 2016.

Maarten Hajer is een internationale autoriteit als het gaat om het verkennen van de relaties tussen bestuur en beleid, stedelijke ontwikkeling en de kwaliteit van de leefomgeving. Hij is hoogleraar Urban Futures aan de Universiteit van Utrecht en was tot voor kort directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving. Als directeur van het PBL, een benoeming voor een termijn van zeven jaar, was Hajer een van de belangrijkste strategische adviseurs van het Kabinet over kwesties betreffende de leefomgeving: ruimte, milieu en natuur, water en mobiliteit.

Downloads

DE INCLUSIEVE STAD
Internationaal groeit het debat over toenemende ongelijkheid in de samenleving. Ook in Nederland komt er meer aandacht voor dit onderwerp. Nederland werd beschouwd als een gidsland: de wijken waren gemengd en de maatschappij redelijk egalitair. Inmiddels lijkt er sprake van een kentering. Hoger opgeleiden, creatievelingen en (internationale) investeerders vinden zonder al te veel moeilijkheden hun weg in de stad, terwijl lager opgeleiden en mensen met lage inkomens steeds minder makkelijk toegang hebben tot huisvesting en werk.

In deze NextSteps verkennen we hoe planning en ontwerp kunnen bijdragen aan een inclusieve stad. Hoe houden we onze steden inclusief voor iedereen? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen toegang heeft tot huisvesting en arbeid? Vragen de mechanismen van de vastgoedeconomie, waardoor soms meer wordt verdiend met vastgoed dan met arbeid, niet om een pro-actieve overheid en scherp ruimtelijke beleid en governance? Hoe geven we productie en maakindustrie, en dus arbeid, nu en in de toekomst een plek in de stad? Welke rol speelt mobiliteit daarin? Kortom, welke ruimtelijke strategieën liggen ten grondslag aan een sociaal inclusieve stad?

Met o.a. Lucas de Man (Artistiek directeur Stichting New Heroes), Marieke Berkers (Architectuurhistoricus, Stad Forum) en Josse de Voogd (Onderzoeker ruimte, politiek en samenleving).

DINSDAG 14 JUNI
Tijd:19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis.
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Tentoonstelling The Next Economy

^{foto: Nina Felius}

Op 10 juli 2016 eindigde de zevende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, over de relatie tussen ruimtelijk ontwerp en de toekomst van de economie.
In het hart van de tentoonstelling en elf weken lang was de IABR het platform voor kennis- en ideeënuitwisseling, debat en brainstorm door ontwerpers en academici, bestuurders en beleidsmakers, stakeholders en ondernemers, stadsbewoners en publiek, uit binnen- en buitenland.
Vooral de resultaten van de eigen IABR onderzoeksprojecten, gevoed door debat en kennisuitwisseling, leverden concrete, waardevolle input op voor beleids- en besluitvorming. Zo worden de door de IABR in kaart gebrachte mogelijkheden die de energietransitie Groningen biedt, de plannen voor grootschalige winning van windenergie op de Noordzee, en de voorstellen voor het inzetten van ruimtelijk ontwerp bij het van Utrecht een gezondere stad te maken, na de Biennale verder uitgewerkt door betrokken overheden en bedrijven.

De IABR verdiept de bestaande samenwerking met de Gemeente Rotterdam: het IABR–Atelier Resilient Rotterdam 2016 – 2020 werkt verder aan plannen en projecten voor een meer klimaatbestendig en veerkrachtig Rotterdam. De resultaten worden getoond op IABR-2018 en IABR-2020.

Downloads

^{IABR–Atelier São Paulo}

^{foto: Fabio Knoll (2012)}

HIERONDER EEN OVERZICHT VAN ALLE IABR–ATELIERS SINDS 2008

ATELIER DORDRECHT: WATERVEILIGHEID ALS HEFBOOM VOOR DUURZAME GEBIEDSONTWIKKELING
lead designer: Adriaan Geuze (West 8)
i.s.m.
Gemeente Dordrecht
(2019 - 2020)
meer info »»»»

ATELIER DROOGTE IN DE DELTA
lead designer: Marco Vermeulen (SMV)
(2019 - 2020)
meer info »»»»

ATELIER OOST–VLAAMS KERNGEBIED: BEVOLKINGSGROEI ALS KANS VOOR DUURZAME RUIMTELIJKE ONTWIKKELING
ateliermeester: Joachim Declerck (AWB)
i.s.m.
Provincie Oost-Vlaanderen, België
(2017 - 2020)
meer info »»»»

ATELIER ROTTERDAM 3: ENERGIETRANSITIE ALS RUIMTELIJKE EN MAATSCHAPPELIJKE OPGAVE , inclusief TEST SITE M4H+
lead designers: Joachim Declerck (AWB; 2017 - voorjaar 2020) en Eva Pfannes (Ooze; 2020 - 2021)
i.s.m.
Gemeente Rotterdam, Stadsontwikkeling/Resilient Rotterdam
Havenbedrijf Rotterdam
(2017 - 2020)
meer info »»»»

ATELIER GRONINGEN: DE NORDIC CITY
ateliermeester: Jan Dirk Hoekstra (H+N+S)
i.s.m.
Provincie Groningen
Gemeente Groningen
Regio Assen-Groningen
Eemsdelta
(2015 - 2016)
meer info »»»»

ATELIER ROTTERDAM 2: DE PRODUCTIEVE STAD
ateliermeester Daan Zandbelt (De Zwarte Hond)
i.s.m.
Gemeente Rotterdam, Stadsontwikkeling en Economische Zaken
(2014 - 2016)
meer info »»»»

ATELIER UTRECHT: DE GEZONDE STAD
ateliermeester: Joachim Declerck (AWB)
i.s.m.
Gemeente Utrecht
(2014 - 2016)
meer info »»»»

ATELIER 2050: AN ENERGETIC ODYSSEY
ateliermeester: Dirk Sijmons (H+N+S)
i.s.m.
Ministerie van Economische Zaken
Shell
Havenbedrijf Rotterdam
Van Oord
Tennet
RWE
Havenbedrijf Amsterdam
Zeeland Seaports
European Climate Foundation
Natuur & Milieu
(2015 - 2016)
meer info »»»»

ATELIER BRUSSEL: DE PRODUCTIEVE METROPOOL
ateliermeester: Joachim Declerck (AWB)
i.s.m.
Brussel Hoofdstedelijk Gewest
Ruimte Vlaanderen
OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij)
Provincie Vlaams Brabant
(2015 - 2017)
meer info »»»»

ATELIER ALBANIA
ateliermeesters: George Brugmans (IABR) en Freek Persyn (51N4E)
i.s.m.
Strategisch Bureau van de Premier van Albanië
Ministerie van Stedelijke Ontwikkeling, Albanië
AKPT (Nationale Planologische Dienst Albanië)
(2014 - 2016)
meer info »»»»

ATELIER SÃO PAULO 3
lead designer: Fernando de Mello Franco (MMBB)
i.s.m.
Gemeente São Paulo, SMDU
(2014 - 2015)
meer info »»»»

ATELIER ROTTERDAM 1: HET STEDELIJK METABOLISME
ateliermeester: Dirk Sijmons (H+N+S)
i.s.m.
Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling
Planbureau voor de Leefomgeving
Havenbedrijf Rotterdam
Rotterdam Climate Initiative
(2012 - 2014)
meer info »»»»

ATELIER PLANET TEXEL
ateliermeester: Dirk Sijmons (H+N+S)
i.s.m.
Gemeente Texel
(2012 - 2014)
meer info »»»»

ATELIER BRABANTSTAD
ateliermeester: Dirk Sijmons (H+N+S)
i.s.m.
Provincie Noord-Brabant
Gemeente Eindhoven
Gemeente Den Bosch
Gemeente Tilburg
Gemeente Breda
Gemeente Helmond
Waterschappen Noord-Brabant
(2012 - 2014)
meer info »»»»

ATELIER ISTANBUL 2: BEYKOZ
lead designers: Lodewijk van Nieuwenhuijze (H+N+S) en Freek Persyn (51N4E)
i.s.m.
Riva Tourism Development and Investors’ Association
Gemeente Beykoz
Devlet Su Isleri (Rijkswaterstaat), Ankara
AgentschapNL, Ministerie van Economische Zaken NL
(2012 - 2014)
meer info »»»»

ATELIER ISTANBUL 1: ARNAVUTKÖY
lead designers: Asu Aksoy (Bilgi) en Dirk Sijmons (H+N+S)
i.s.m.
Gemeente Arnavutköy
AgentschapNL, Ministerie van Economische Zaken NL
ISKI (Istanbul Water Works Authority)
(2010 - 2013)
meer info »»»»

ATELIER SÃO PAULO 2: CABUÇU DE CIMA
lead designers: Fernando de Mello Franco (MMBB) en Eric Frijters (Fabric)
i.s.m.
Gemeente São Paulo, SEHAB
(2010 - 2012)
meer info »»»»

TEST SITE ROTTERDAM - CENTRAL DISTRICT, SCHIEBLOCK
lead designers: Elma van Boxel en Kristian Koreman (ZUS
i.s.m.
Rotterdam Central District
(2010 - 2014)
meer info »»»»

ATELIER SÃO PAULO 1: PARAISÓPOLIS
lead designers: Maria Teresa Diniz (SEHAB) en Rainer Hehl (ETH Zürich)
i.s.m.
Gemeente São Paulo, SEHAB
ETH Zürich
(2008 - 2010)
meer info »»»»

Op zes dinsdagavonden zet RUIMTEVOLK de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

#1: 26 april
Next Economy! Next Plan?
met Henk Ovink, Jeroen de Willigen, Ivonne de Nood, Steven Delva en Martijn Duinveld.
klik hier voor meer informatie
zie hier het blog dat RUIMTEVOLK schreef

#2: 10 mei
De Stad als Werkplaats
met Joachim Declerck, Joris Tiebout, Imke Carsouw-Huizing, Yassine Salihine en Vincent Cardinaal.
klik hier voor meer informatie
zie hier het blog dat RUIMTEVOLK schreef

#3: 24 mei
De Energietransitie: Uitdager van de nieuwe ontwerppraktijk
met Dirk Sijmons, Roeland van der Schaaf, Pallas Agterberg, Isabelle Vries en Rick Bosman.
klik hier voor meer informatie

#4: 31 mei
Gezonde Wijken: Ontwerpen voor een hogere levensverwachting
met Hetty Linden, Els Vervloesem, Martin Dijst,, Ad de Bont en Ton van Rietbergen.
klik hier voor meer informatie

7 juni
deze sessie is verplaatst naar 14 juni

#5: 14 juni
De Inclusieve Stad
met Lucas de Man, Marieke Berkers en Josse de Voogd.
klik hier voor meer informatie
zie hier voor het blog dat Marieke Berkers schreef

#6: 3 juli
Slotdebat Now, What's Next?
met Kim Putters, Hans Tijl, Elma van Boxel, Joachim Declerck en Indira van ’t Klooster.
klik hier voor meer informatie
zie hier voor het blog dat RUIMTEVOLK schreef

Klik hier voor de complete agenda, meer informatie en het reserveren van kaartjes.

Klik hier voor meer informatie over Ruimtevolk

NEXT ECONOMY! NEXT PLAN?
IABR–2016–THE NEXT ECONOMY stelt ons voor een aantal grote opgaven wanneer gesteld wordt dat de stad van de toekomst inclusief, productief, circulair en schoon moet zijn. Steden blaken van ambitie, maar de vraag manifesteert zich steeds nadrukkelijker hoe deze opgaven concreet kunnen worden vertaald in (ruimtelijke) strategieën en governance. Wat betekent het werken aan de nieuwe grote verhalen van de circulaire, gezonde of productieve stad voor de organisatie van de stad en de ontwerp- en planningspraktijk? Biedt het huidige paradigma van decentrale, organische en adaptieve planvorming en de inzet op de participatiesamenleving en faciliterende overheid voldoende handvatten voor de Next Economy? Of is er ook nieuwe ontwerpkracht, ruimtelijke sturing en programmering, en alternatieve praktijk nodig?

Met o.a. Henk Ovink (Watergezant), Jeroen de Willigen (Stadsbouwmeester gemeente Groningen, partner De Zwarte Hond), Ivonne de Nood (Gebiedsregisseur Oosterwold, Almere), Steven Delva (Buiksloterham, Buiksloterham, DELVA Landscape Architects / Urbanism) en Martijn Duinveld (WUR).

DINSDAG 26 APRIL
Tijd: 19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Mensen

Henk Ovink

2050 - An Energetic Odyssey

^{foto: Hans Tak}

IABR–ATELIERS
Op IABR–2016 zijn de resultaten te zien van drie IABR–Ateliers in Nederland – in Groningen, Utrecht en Rotterdam,en twee in het buitenland – in Brussel en Albanië. De uitkomsten van ruim twee jaar ontwerpend onderzoek onder de hoede van IABR-directeur George Brugmans en programmamanager Marieke Francke, en uitgevoerd onder leiding van de verschillende Ateliermeesters.
Hoofdcurator Maarten Hajer en de curator van IABR–2014, Dirk Sijmons, leidden samen een kortlopend atelier dat de mogelijkheden voor en implicaties van grootschalige winning van windenergie op de Noordzee in beeld brengt.

IABR–PARTNERPROJECTEN
De stad São Paulo, het Planbureau voor de Leefomgeving, het ministerie van Infrastructuur en Milieu, het Havenbedrijf Rotterdam en het College van Rijksadviseurs ontwikkelden projecten speciaal voor IABR–2016–THE NEXT ECONOMY.

IABR–GASTCURATOR PROJECTEN
Hoofdcurator Maarten Hajer vroeg de Zuid-Afrikanen Edgar Pieterse, Mark Swilling en Tau Tavengwa een speciale selectie te maken van projecten die zicht bieden op het verstedelijkingsproces in Afrika en de uitdagingen voor de Afrikaanse stad in de Next Economy.
Hajer vroeg Yang Lei van het China Building Centre een selectie te maken van projecten die het engagement tonen van ontwerpers, in weerwil van de harde vastgoedeconomie van de Chinese stad.

IABR–CALL FOR PROJECTS
Ook voor haar zevende editie zette de IABR een wereldwijde Call for Projects uit. Uit bijna 300 inzendingen koos het Curator Team 23 best practices die mogelijke en realistische oplossingen en praktijken aandragen en zo de weg verkennen naar de Next Economy.

Download de PDF voor een compleet overzicht van alle projecten

Downloads

Vergeet de vakantie in het buitenland. Dé vakantiebestemming van 2014 is Rotterdam, de stad die zowel door de New York Times als de Rough Guides is uitgeroepen tot must-see city 2014. Daarom opent Rotterdam Info voor het tweede jaar op rij het tijdelijk reisbureau Staycation dat de leukste vakantietips geeft voor een vakantie in eigen stad.

Staycation opent haar deuren op zaterdag 12 juli. Tijdens het openingsweekend kan het publiek eenmalig onder begeleiding de route Stromen door de Stad fietsen. Deze route in het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE– toont de stofwisseling van Rotterdam aan de hand van bekende en minder bekende plekken in de stad en laat zien hoe Rotterdam omgaat met voedsel, water of afval.
De route begint om 13.00 uur bij Rotterdam Info Coolsingel en duurt tot 15.30 uur.

Prijs € 5,00 p.p.
Duur 2,5 uur
Start: Rotterdam Info Coolsingel, Coolsingel 195-197
voertaal: Nederlands

Meer informatie en aanmelden via www.rotterdam-archiguides.nl

Let op: neem je eigen fiets mee!

Staycation

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

workshop Project Atelier Utrecht

^{foto: Sis Pillen}

De IABR is een architectuur biennale die permanent onderzoek doet naar de toekomst van de stad. Belangrijk middel dat zij daarbij inzet is het Projectatelier: een langlopend ontwerpend onderzoekstraject waar de IABR in gezamenlijk opdrachtgeverschap met een (meestal stedelijke) overheid een bestaande opgave tijdelijk onderbrengt in de vrije, culturele ruimte om zo te komen tot innovatieve, concrete oplossingen.

In het kader van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY– werkt de IABR samen met de gemeente Rotterdam; met de gemeente Utrecht; met een alliantie van de Provincie Groningen, de gemeente Groningen, Eemsdelta Regio en de regio Groningen-Assen; met een alliantie van Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant; met de nationale regering van Albanië; en met een alliantie van publieke en private partijen rond de Noordzee.

De Ateliers zetten ontwerpend onderzoek in om te komen tot ruimtelijke en economische ontwikkelmodellen, nieuwe allianties en uitgewerkte voorstellen voor pilot projects. De resultaten zijn in 2016 belangrijke ankerpunten van de hoofdtentoonstelling THE NEXT ECONOMY– en worden vervolgens ingezet bij het werken aan de lokale opgave: implementatie is immers altijd het doel.

Gezond, energiek en productief
De drie Nederlandse Projectateliers die zijn gestart in Groningen, Utrecht en Rotterdam, staan alle drie in het teken van het thema, The Next Economy. Zij richten zich op drie belangrijke kwesties bij het ruimtelijk voorsorteren op de toekomstige stedelijke economie in Nederland: energietransitie, zorg en vergrijzing, en (circulaire) maakeconomie.

IABR–2016–Projectatelier Utrecht: de Gezonde Stad
Projectatelier Utrecht is een samenwerking van de IABR en de gemeente Utrecht.
Ateliermeester is Joachim Declerck, partner van Architecture Workroom Brussel (AWB).

De centrale onderzoeksvraag luidt: Welke innovatieve ruimtelijke ontwikkelingsstrategieën kunnen in Utrecht bijdragen aan een inclusieve, gezonde stad waarbij de solidariteit tussen de verschillende generaties, culturen en inkomensgroepen voorop staat, en die ook de rest van Nederland en het buitenland kunnen inspireren?

Verder lezen? Klik hier.

IABR–2016–Projectatelier Groningen: naar een nieuw energielandschap
Projectatelier Groningen is een samenwerking van de IABR en de provincie Groningen, de gemeente Groningen, Eemsdelta Regio en de Regio Groningen-Assen.
Ateliermeester is Jandirk Hoekstra, partner van H+N+S Landschapsarchitecten.

Centraal staat de onderzoeksvraag: Hoe kan een “next economy”, gebaseerd op hernieuwbare energie en een beperkte uitstoot van CO2, een nieuw wenkend perspectief worden voor Noord–Nederland en voor de regio Groningen–Eemshaven in het bijzonder?

Verder lezen? Klik hier.

IABR–2016–Projectatelier Rotterdam: de Productieve Stad
Het tweede Projectatelier Rotterdam is opnieuw een samenwerking van de IABR en de gemeente Rotterdam.
Ateliermeester is Daan Zandbelt, associate bij De Zwarte Hond.

De centrale onderzoeksvraag is: Hoe kan Rotterdam een toekomstbestendige ruimtelijke economische strategie lanceren, gebaseerd op de regionale ontwikkeling van een maakeconomie die lokaal waarde toevoegt, circulair en sociaal inclusief is, en die uitgaat van de aanwezige dynamiek en (ruimtelijke) potentie in stad en regio?

Verder lezen? Klik hier.

Atelier Productieve Metropool BXL
Het doel van Atelier Productieve Metropool BXL is een betere afstemming tussen de veranderende economie en de organisatie van de ruimte voor productieve activiteiten in het metropolitane gebied van de hoofdstad. Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt de productieve stad?

Atelier Productieve Metropool BXL is een samenwerking van de IABR, Architecture Workroom (AWB) en Brusselse en Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant.

Verder lezen? Klik hier

ATELIER ALBANIA
In respons op premier Edi Rama’s oproep aan ontwerpers wereldwijd om bij te dragen aan Next Generation Albania, stelden George Brugmans (IABR), Freek Persyn en Johan Anrys (51N4E, Brussel) Atelier Albania voor.
Het Atelier werd opgericht in februari 2014, adviseert de regering en is geïntegreerd in het Ministerie van Stedelijke Ontwikkeling. De directeur van het Nationaal Planbureau (AKPT), Adelina Greca, is ook de directeur van het Atelier; Brugmans en Persyn zijn benoemd tot speciale adviseurs.

Verder lezen? Klik hier

Atelier Noordzee: 2050 - Een Energieke Ontdekkingsreis
De Europese klimaatdoelstelling – 80 à 95 procent reductie van broeikasgasemissies in 2050 ten opzichte van 1990 – vergt ingrijpende systeemveranderingen.
2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis laat zien hoe diepgaand de energietransitie van fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas, naar een grotendeels door hernieuwbare energiebronnen gevoede energievoorziening feitelijk is. Het project verbeeldt een systeemsprong die het mogelijk maakt dit gat te dichten door op zeer grote schaal windenergie voor de omringende landen te oogsten op de relatief ondiepe Noordzee.

IABR i.s.m. Ministerie van Economische Zaken, Van Oord, Shell, TenneT, Zeeland Seaports, European Climate Foundation, RWE, Natuur & Milieu, Havenbedrijf Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam
H+N+S Landschapsarchitecten, Ecofys en Tungsten Pro

Verder lezen? Klik hier

IABR–Ateliers: altijd gericht op resultaat en implementatie
De IABR leidde de afgelopen jaren Ateliers in onder meer São Paulo, Istanbul en Albanië. In Nederland organiseert de IABR projectateliers als leadpartner van het Rijk en in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.
In het kader van de vorige biennale, IABR–2014–URBAN BY NATURE–, werkte de IABR samen met de gemeentes Rotterdam en Texel, en met een alliantie van de Provincie Noord-Brabant, BrabantStad en de Brabantse Waterschappen. Deze drie Projectateliers hebben innovatieve ruimtelijke en economische ontwikkelmodellen en uitgewerkte projectvoorstellen opgeleverd waar de betrokken overheden vervolgens concreet mee aan de slag zijn gegaan.

De provincie Noord-Brabant zet de in het IABR–Projectatelier BrabantStad ontworpen ontwikkelprincipes in bij een Brabant-brede discussie over de toekomst, die de basis legt voor de Omgevingsvisie die de provincie in 2018 zal presenteren. Op een aantal plekken wordt al concreet gewerkt aan de vertaalslag van de regionale ontwikkelprincipes naar lokale uitwerkingen, onder andere in de Dommelvallei.
In december 2014 heeft de Texelse gemeenteraad het voorstel van het College van B&W om de resultaten van IABR–Projectatelier Planet Texel als leidraad én principe te gebruiken bij de toekomstige ontwikkeling van het eiland en de uitvoering van de plannen metterdaad te faciliteren, te beginnen in De Koog, enthousiast en unaniem aangenomen. Inmiddels zijn de in het Atelier ontwikkelde 'Texel Principes' een handvat voor het bestuur: "ze werken als wonderolie".
De gemeente Rotterdam gebruikt de uitkomsten van het IABR–Projectatelier Het Metabolisme van Rotterdam als inspiratiebron én onderlegger voor het verder werken aan de transitie naar een duurzame en circulaire economie.

Voor een compleet overzicht van de IABR–Projectateliers en Test Sites, klik hier

De IABR–Projectateliers worden door de IABR uitgevoerd als leadpartner in het rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Meer over IABR–2016–ATELIERS ▸▸▸

George Brugmans is sinds 2004 algemeen directeur en sinds 2014 bestuurder-directeur van de IABR. Hij was ook de voorzitter van het Curator Team van de 5^e IABR: Making City (2012) en is hoofdcurator van de 5e IABR DOWN TO EARTH (2020).
Daarnaast is hij bestuurder-directeur van iabr/UP waar de IABR haar onderzoeksprojecten in onder brengt, en lid van de internationale Advisory Board van Water as Leverage for Resilient Cities: Asia.

Voordat hij directeur werd van de IABR was Brugmans internationaal actief in de kunsten en media.
Hij is oprichter en eigenaar van Amago, een onafhankelijke film en media producent, die films van onder meer Oscar-winnaar Mike Figgis, Jos de Putter, Klaartje Quirijns en Rob Schröder (co)produceerde.
Tot 2004 was hij was eindredacteur bij de VPRO, onder meer van de programma’s Laat op de Avond na een Korte Wandeling, Zeeman met Boeken en DNW – Rooksignalen uit de Nieuwe Wereld en als zodanig verantwoordelijk voor de productie van ruim 200 documentaires, waarvan hij er dertien ook zelf regisseerde. Ook was hij een van de oprichters van het TV-programma Tegenlicht.
Als voorzitter en directielid van Bergen, de film en theater producent, was hij één van de producenten van Antonia’s Line – Academy Award® (Oscar®) for Best Foreign Film (1995).
Hij was (co)auteur van verschillende scenario’s, onder andere van de speelfilms De Wisselwachter (Jos Stelling,1986), en De Vliegende Hollander (Jos Stelling, 1995).

Voordat hij in de film werkte, was Brugmans internationaal actief in de podiumkunsten. Hij was onder meer medeoprichter en eerste directeur van het Springdance Festival in Utrecht (1986-1992), artistiek directeur van Sommerszene Salzburg, Oostenrijk (1990-1992), en medeoprichter en artistiek directeur van het Encontros Acarte Festival in Lissabon, Portugal (1987-1990).
Hij schreef het libretto van de opera Fausto (Salzburg, Oostenrijk, 1992). Hij was gastcurator van het Polverigi Festival (Ancona, Italie, 1989), curator van de video tentoonstelling Alma e Corpo (Porto, Portugal, 1993), curator van het Canada Dance Film Festival (Ottawa, Canada, 1994), en gast curator van het Master programma van de Design Academy Eindhoven (2004).

Brugmans (historicus, Rijksuniversiteit Utrecht en de University of Florida) publiceerde artikelen over o.a. internationaal cultuurbeleid en over de rol van het ontwerp, en uitgever/eindredacteur van verschillende publicaties waaronder Making City (2012), Urban by Nature (2014), The Metabolism of Albania (2015), The Next Economy (2016) en The Missing Link (2018).
Brugmans was onder meer lid van het Committee of Cultural Consultants van de Europese Commissie in Brussel (1988), voorzitter van de commissie Internationaal Cultuur Beleid van de Raad voor Cultuur (2004 - 2007), en vicevoorzitter van het bestuur van de Amsterdamse Kunstraad (2003 - 2009).

Play

URBAN WILDLIFE : Jelle Reumer

8"27'

^{© iabr/UP, 2014}

"De stad is een natuurgebied net als alle andere natuurgebieden, met alleen heel veel menselijke invloed", zegt Jelle Reumer, directeur van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, in de film Urban Wildlife.

Reumer is de curator van de tentoonstelling Pure Veerkracht, over biodiversiteit in de stad, en die aansluit bij de hoofdtentoonstelling URBAN BY NATURE–

Deze film is onderdeel van een serie korte webvideo's gemaakt in opdracht van de IABR in het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE–
regisseur: Alexander Oey
producent: George Brugmans

Hoe ziet het onderwijs van de toekomst eruit? Welke kansen biedt de stad bij de vernieuwing van onderwijs? Op dinsdag 24 mei 2016, tijdens de IABR (Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam), organiseert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lezingen, debat en workshops om antwoorden te vinden op deze vragen.

De snel veranderende maatschappij en economie vragen om een nieuwe visie op leren en leeromgevingen. Het is onduidelijk voor welke beroepen de jongeren van nu moeten worden opgeleid. Zeker is wel dat competenties zoals samenwerken, ondernemerschap, design denken en probleemoplossend vermogen steeds belangrijker worden. Een belangrijke vraag is wat de nieuwe ontwikkelingen binnen het onderwijs betekenen voor de fysieke omgeving waarin dit plaatsvindt. Nog te vaak wordt bij het beantwoorden van deze vraag het schoolgebouw solitair benaderd, terwijl ontwerp, programma en locatie in samenhang gezien moeten worden. Welke kansen biedt de stad bij de vernieuwing van onderwijs en onderwijsomgeving?

Tijdens de bijeenkomst presenteren vijf ontwerpteams hun onderzoeken naar nieuwe modellen voor de onderwijsomgeving. Zij geven het onderwijs van maken en doen een ruimtelijke vertaling op verschillende schaalniveaus: van het interieur van de schoolgebouwen tot hun stedelijke context.

Ochtend: Conferentie
Middag: Workshops

DINSDAG 24 MEI
Tijd: 10.00 - 17.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis, aanmelden verplicht.
U kunt zich aanmelden door een e-mail te sturen aan architectuur@stimuleringsfonds.nl o.v.v. ‘De Stad als Onderwijsomgeving’ met uw naam en organisatie.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

IABR–2016 dankt haar rijkdom aan de actieve en genereuze bijdragen van vele deelnemers en partners. Opnieuw is de uitkomst van samenwerking veel meer dan de som der delen.
Natuurlijk willen we vooral onze hoofdpartners bedanken, het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de gemeente Rotterdam en het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie, zonder welke er geen IABR zou zijn.
Ook willen we hier de volgende partners bedanken: de ministeries van Economische Zaken en Buitenlandse Zaken; de gemeenten Rotterdam, Utrecht en Groningen; de provincie Groningen; het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de provincie Vlaams Brabant, Ruimte Vlaanderen en OVAM; het Strategisch Bureau van de minister-president, het ministerie van Stedelijke Ontwikkeling en het Nationaal Plan Bureau van Albanië; de bedrijven Van Oord, Shell, TenneT, Zeeland Seaports, RWE, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam en Heijmans; de European Climate Foundation, Natuur & Milieu, het Planbureau voor de Leefomgeving, het College van Rijksadviseurs, de dienst Stadsontwikkeling van São Paolo, MVO Nederland, de BankGiro Loterij en Rotterdam Festivals.

Samen met alle andere deelnemers aan IABR–2016 hebben al deze partners zonder voorbehoud bijgedragen met kennis, informatie, tijd, denkkracht, netwerk, ideeën, projecten en/of financiële middelen.

Ruim 40 bedrijven, maatschappelijke organisaties, overheden, kennisinstituten en culturele instellingen werken inhoudelijk mee aan IABR–2014–URBAN BY NATURE–. De IABR (Internationale Architectuur Biennale Rotterdam) zet ontwerpend onderzoek in bij de opgave een goede balans te vinden tussen mens, milieu en welvaart. Tijdens de IABR–2014– onderzoekt de IABR, samen met haar partners, de veranderende relatie tussen stad en natuur.

Onze wereld verstedelijkt in rap tempo en de scheidslijn tussen stad en natuur vervaagt razendsnel. Vanaf 29 mei 2014 is het resultaat van de samenwerkingen te zien in de vorm van een grote tentoonstelling in de Kunsthal Rotterdam, die daarmee voor het eerst in zijn bestaan volledig in het teken staat van één thema.

Downloads

Tentoonstellingen, excursies, ontdekkingstochten en overnachtingen bij een architect. Van eind mei tot en met augustus ademt Rotterdam architectuur, met met het programma van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR) en aansluitende activiteiten in de stad. IABR–2014– duurt van 29 mei tot en met 24 augustus.

Downloads

Al duizend jaar ligt de stad Groningen (200.000 inwoners) heel strategisch op het uiterste puntje van de Hondsrug. Stad en Ommeland hebben elkaar al die eeuwen hard nodig gehad. Voedsel en energie wordt uit de regio naar de stad en de wereld gebracht en verhandeld. Stad én Ommeland vinden zichzelf daarbij steeds opnieuw uit: als laboratorium waar voortdurend spontane innovatie plaatsvindt.

De Groningse inzending aan de IABR is de weerslag van de zoektocht. Op 20 juni tijdens een lunchdebat in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam geeft o.a. Dirk Sijmons een reflectie op de positie van de Groningse inzending.

Sprekers:
Roeland van der Schaaf, wethouder Ruimtelijke Ordening Gemeente Groningen
Tjerk Ruimschotel, supervisor Stedenbouw Gemeente Groningen
Dirk Sijmons, curator IABR–2014–URBAN BY NATURE–
Eric Frijters, architect .FABRIC en lector FUR ( Future Urban Regions)
Yttje Feddes, voormalig Rijksadviseur voor het Landschap

Aansluitend is er ruimte voor gedachtewisseling met aanwezigen.

aanvang 12.00 uur

Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis
Er is beperkte capaciteit. Aanmelden via: jeannette.roelofs@groningen.nl ovv naam, organisatie (en functie)

meer informatie via www.urbangrolab.nl

^{© Shootmedia/VentoBoreale}

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

De IABR is ervan overtuigd dat de culturele ruimte een enorme potentie voor innovatie vertegenwoordigt die doelgericht kan worden ingezet voor echte verandering.
In haar eigen Ateliers doet zij ontwerpend onderzoek, samen met overheden in binnen- en buitenland, en werkt zij aan innovatieve ontwikkelingsmodellen en concrete projectvoorstellen, aan toepasbare oplossingen voor bestaande opgaven.
IABR directeur George Brugmans, onder wiens leiding de Ateliers worden georganiseerd, omschrijft een IABR–Atelier als een “safe place for dangerous ideas”, een plek waar vrij kan worden nagedacht, in nieuwe allianties, over nieuwe oplossingen die getest en gerealiseerd kunnen worden.

De drie Nederlandse IABR–2016–Ateliers die vanaf 2014 actief zijn, richten zich op drie belangrijke kwesties bij het ruimtelijk voorsorteren op de toekomstige stedelijke economie in Nederland. In Groningen wordt gekeken naar de kansen die de energietransitie biedt; in Utrecht naar de relatie tussen gezondheid en stedelijke ontwikkeling; en in Rotterdam naar wat in de toekomst de ruimtelijke condities zijn die de stad (opnieuw) productief maken.

Dat laatste gebeurt ook in het Atelier Brussel: de Productieve Metropool. En in Atelier Albania zijn, in opdracht van de Albanese regering, ideeën en voorstellen ontwikkeld voor een heel nieuwe aanpak van de nationale planning waarbij duurzame ontwikkeling voorop komt te staan.
In een kortlopend IABR–Atelier, 2050 – An Energetic Odyssey, is in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken samen met publieke en private partijen ontwerpend onderzoek gedaan naar de mogelijkheden, kansen en ruimtelijke implicaties voor en van de realisatie van grootschalige winning, transport en opslag van hernieuwbare energie op en om de Noordzee.

De resultaten van het ontwerpend onderzoek van de IABR maken onderdeel uit van de tentoonstelling en het programma van IABR–2016, en worden daarna geïmplementeerd.

Voor meer informatie klik hier

De groene stad heeft de toekomst. Steeds meer gemeenten barsten daarom van de duurzame ambities en steeds meer bedrijven, ontwerpers, bewoners en ondernemers werken op hun eigen manier aan de duurzame stad door stedelijke stromen als energie, water, voedsel en afval slim te combineren met ruimtelijke opgaven. Maar wat betekenen die ambities en initiatieven voor het stedelijk management van vandaag en morgen? En hoe werk je als gemeente samen met bewoners, ondernemers en andere partners aan het echt verwezenlijken van die ambities?

RUIMTEVOLK en Nederlandwordtanders organiseren op vrijdag 6 juni tijdens de IABR de bijeenkomst 'Werken aan de duurzame stad'. Op het programma staan Roelof Kruize (algemeen directeur Waternet), drie ambitieuze wethouders van de gemeenten Almere, Amersfoort en Leeuwarden en een groot aantal initiatiefnemers van bijzondere duurzaamheidsprojecten.

Programma:

13.30 uur - introductie
RUIMTEVOLK en Nederlandwordtanders

13.35 uur - de kracht van water
keynote door Roelof Kruize, algemeen directeur Waternet

14.00 uur - 3x3 pitches

Ontwikkelen met groen/blauw
Ambities en praktijk gemeente Almere, door Henk Mulder (wethouder duurzame ruimtelijke ontwikkeling)
Het dak als oplossing - Amsterdam Roof Top Solutions (Sacha Stolp)
Energie-productie-park – Solarpark Bronckhorst (Nico Wissing)

Ontwikkelen met energie
Ambities en praktijk gemeente Leeuwarden, door Isabelle Diks (wethouder duurzame ontwikkeling)
Wonen zonder energierekening - de Stroomversnelling (Jan Willem van der Groep)
Form follows energy – zelfvoorzienend zonne-energie gebouw in Barcelona (Rodrigo Rubio)

Slim samenwerken
Ambities en praktijk gemeente Amersfoort, door Pim van den Berg (wethouder duurzame ruimtelijke ontwikkeling)
(Ver)bouwen, duurzaamheid en water – De Ceuvel Amsterdam (Sacha Glasl)
Slave City – Joep van Lieshout (nog onder voorbehoud)

15.00 uur - debat
Wat is er nodig voor een nieuwe, groene bouwcultuur?
Met Roelof Kruize, wethouders en overige pitchers

16.00 uur borrel / bezoek tentoonstelling

Organisatie: Ruimtevolk i.s.m. Nederlandwordtanders

voertaal: Nederlands
toegang gratis, aanmelden via www.ruimtevolk.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Eeuw van de Stad
DVD verzamelbox
- I Am Gurgaon
- Coming to the City
- Grand Paris
- Stayin' Alive in Jo'burg

© 2009, VPRO, IABR
€ 5 plus verzendkosten

bestel een exemplaar bij IABR

I am Gurgaon: The New Urban India
regie: Marije Meerman

© 2009, VPRO, IABR

DVD
50'
ondertiteling: NL, EN
PAL / regio code: ALL

alleen verkrijgbaar in DVD-box, zie boven

Coming to the City
samenstelling: Eva de Breed

© 2009, VPRO, IABR

DVD
50'
ondertiteling: NL, EN
PAL / regio code: ALL

alleen verkrijgbaar in DVD-box, zie boven

Grand Paris: The President and the Architect
regie: Bregtje van der Haak

© 2009, VPRO, IABR

DVD
50'
ondertiteling: NL, EN
PAL / regio code: ALL

alleen verkrijgbaar in DVD-box, zie boven

Stayin' Alive in Jo'burg
regie: Rob Schröder

© 2009, VPRO, IABR

DVD
50'
ondertiteling: NL, EN
PAL / regio code: ALL

alleen verkrijgbaar in DVD-box, zie boven

De tentoonstellingen van DOWN TO EARTH kun je bezoeken in de Keilezaal in Rotterdam, bij Studio Makkink & Bey in Rotterdam én in de Biesboschhal in Dordrecht. Hoe kom je daar?

BIESBOSCHHAL
Het bezoekadres van de Biesboschhal is Maasstraat 11, 3313 CR Dordrecht.

Met het openbaar vervoer
Met de bus vanaf Dordrecht Centraal Station.
Neem bus 4 richting Papendrecht via Staart-West en stap na vier haltes uit bij halte Maasstraat.
Loop vanaf bushalte Maasstraat naar het zuidwesten op de Merwedestraat, richting de Maasstraat. Sla rechtsaf naar de Maasstraat en loop ongeveer 75 meter rechtdoor. Aan je linkerhand vind je de Biesboschhal.

Met de auto
Met de auto vanaf de A2 (Amsterdam), de A27 (Utrecht) en A16 (Rotterdam):

Neem vanaf de A15 bij Papendrecht afslag 23-Dordrecht richting de N3.
Blijf de N3 volgen en neem na ongeveer 2,5 km de afslag richting Dordrecht-Centrum.
Houd links aan bij de splitsing en volg de borden voor Centrum/Reeland/Staart/Staart-West.
Ga verder op de Merwedestraat en rijd rechtdoor. Na ongeveer 1,5 km sla je rechtsaf, de Maasstraat in. Na 30 meter zie je aan je linkerhand de weg die je in kan rijden om de Biesboschhal en de voorgelegen (gratis) parkeerplaatsen te bereiken.

KEILEZAAL

Het bezoekadres van de Keilezaal is Keilestraat 9, 3029 BP Rotterdam.

Met het openbaar vervoer

Met de tram vanaf Rotterdam Centraal Station
Neem tram 21 richting Schiedam Woudhoek, tram 24 richting Holy of tram 4 richting Marconiplein. Stap uit bij halte Marconiplein.

Met de metro
Metrolijn A, B of C, uitstappen bij halte Marconiplein.

Met de tram vanaf Schiedam Centrum
Neem tram 21 of 24 richting De Esch. Stap uit bij halte Marconiplein.

Looproute vanaf Marconiplein (metrostation en tramhalte)
Loop naar de Vierhavensstraat, kies de rechterkant van de weg. Na het gebouw met ‘Roosegaarde’ op de voorgevel is er een voetpad naar rechts, langs het Keilecafé. Het Keilepand is het tweede gebouw aan je linkerhand. De ingang bevindt zich ongeveer in het midden van het gebouw en is bereikbaar via een trap of een opgang.

Met de auto

Met de auto vanaf de A13 (Amsterdam, Den Haag), A4 en A20 (Utrecht):

Bij Kleinpolderplein volg je de A20 richting Hoek van Holland
Op de A20 kies je afrit 12 / Delfshaven
Na de afslag (180 graden draaien) sla je bij de verkeerslichten rechtsaf (onder de snelweg door) en rijd je naar Delfshaven (Tjalklaan)
Bij de stoplichten rij je rechtdoor en bij de volgende stoplichten buig je net voor de stoplichten rechtsaf richting Schiedamseweg.
Bij de eerste stoplichten linksaf, de Benjamin Franklinstraat in
Volg deze weg, en neem de 5e straat links - Keilestraat.
Het Keilepand is het eerste gebouw aan je linkerhand. Net daarvoor is een parkeerplaats waar je je auto gratis kunt parkeren.

In mei en juni wordt er in de buurt van het Keilepand aan de weg gewerkt. Als je bovenstaande route volgt via de Benjamin Franklinstraat, vermijd je de wegwerkzaamheden die aan de Vierhavensstraat plaatsvinden.

STUDIO MAKKINK & BEY

Het bezoekadres van Studio Makkink & Bey is Marconistraat 85, 3029 AJ Rotterdam.

Met het openbaar vervoer

Met de tram vanaf Rotterdam Centraal Station
Neem tram 21 richting Schiedam Woudhoek, tram 24 richting Holy of tram 4 richting Marconiplein. Stap uit bij halte Marconiplein.

Met de metro
Metrolijn A, B of C, uitstappen bij halte Marconiplein.

Met de tram vanaf Schiedam Centrum
Neem tram 21 of 24 richting De Esch. Stap uit bij halte Marconiplein.

Looproute vanaf Marconiplein (metrostation en tramhalte)
Sla vanuit het metrostation rechtsaf naar de Schiedamseweg. Blijf de Schiedamseweg volgen tot aan de rotonde en sla bij de rotonde linksaf, de Van Deventerstraat in. Sla na 100 meter weer linksaf, de Marconistraat in. Loop rechtdoor, na 160 meter vind je aan je linkerhand Studio Makkink & Bey. De ingang bevindt zich aan de achterkant van het pand.

Met de auto

Met de auto vanaf de A13 (Amsterdam, Den Haag), A4 en A20 (Utrecht):

Bij Kleinpolderplein volg je de A20 richting Hoek van Holland
Op de A20 kies je afrit 12 / Delfshaven
Na de afslag (180 graden draaien) sla je bij de verkeerslichten rechtsaf (onder de snelweg door) en rijd je naar Delfshaven (Tjalklaan)
Bij de stoplichten sla je rechtsaf om de Schiedamseweg op te gaan
Volg de Schiedamseweg en neem op de rotonde de 2^e afslag naar de Van Deventerstraat
Sla linksaf de Marconistraat in. Studio Makkink & Bey is het eerste gebouw aan je linkerhand Aan de achterkant van het gebouw bevinden zich de (gratis) parkeerplaatsen.

Locatie

Keilepand

DE PRODUCTIEVE STAD
Marieke Francke, Marije ten Kate, Rinske Wessels, e.a. (red)

2016, iabr/UP, Rotterdam

vormgeving: 75B

ISBN: 978-90-825137-1-4
212 pagina's
nederlands / engels
softcover / full color

€ 10 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

DE PRODUCTIEVE STAD
Ontwikkelperspectieven voor een regionale maakeconomie

Met bijdragen van burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb; IABR directeur George Brugmans; directeur Binnenstad en Stedelijke Kwaliteit van Rotterdam Astrid Sanson: en de ontwerpbureaus De Zwarte Hond, marco.broekman en L’AUC.

In steeds meer steden is hernieuwde aandacht voor de maakeconomie, gestimuleerd door onder meer de transitie naar een circulaire economie, de opkomst van smart technology en de noodzaak van sociaal inclusievere steden. Voor Rotterdam, als havenstad met een rijke industriële geschiedenis, een ontwikkeling om met beide handen aan te grijpen.

In het kader van de 7^e editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, hebben de IABR en de gemeente Rotterdam het Atelier Rotterdam: De Productieve Stad opgezet. In het Atelier zijn met ontwerpend onderzoek kansen geïdentificeerd voor de toekomst van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag vanuit het perspectief van de ‘next’ maakeconomie. Welke waarde kan de maakeconomie toevoegen aan stad en regio? Kan deze slimmer aan de aanwezige grootschalige industrie worden gekoppeld? En kan Rotterdam zo meer profijt halen uit de enorme goederenstromen die ook in de toekomst door haven en stad zullen gaan?

Het Atelier stelt zeven ontwikkelingsperspectieven voor op de schaal van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het is geen allesomvattende strategie, maar een palet van strategische en prototypische interventies die de regionale maakeconomie versterken en zo bij dragen aan een economisch sterke en sociaal-inclusieve stedelijke regio.

Deze publicatie is een weerslag van de resultaten van het ontwerpend onderzoek van het IABR–Atelier Rotterdam, uitgevoerd door L’AUC, marco.broekman en De Zwarte Hond, in opdracht van de IABR en de gemeente Rotterdam.

De praktijken die werden geselecteerd naar aanleiding van de IABR–2018+2020–Call for Practices zijn in acht werkgroepen verdeeld die samen het Delta Atelier vormen. Tijdens de komende IABR vinden er in Rotterdam daarom acht thematische werksessies plaats.
Een daarvan focust op het thema Gezonde Landbouw, één van de onderzoekslijnen zoals benoemd in de Onderzoeksagenda.
Floris Alkemade, co-curator van deze dubbeleditie IABR–2018+2020–THE MISSING LINK, is de moderator van deze werkgroep.

Berno Strootman is aanwezig als expert.
Strootman is sinds 1 september 2016 Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. Als lid van het College van Rijksadviseurs adviseert hij over ruimtelijke programma’s en projecten van het Rijk en van andere partijen die de toekomst van het (cultuur)landschap en het waterbeheer betreffen. Strootman is oprichter en directeur van Strootman Landschapsarchitecten en heeft ruime ervaring als ontwerper met een breed scala aan ruimtelijke opgaven. Hij was van 2006-2010 voorzitter van de Adviescommissie Belvedere van het Stimuleringsfonds voor Architectuur. Hij is bovendien regelmatig lid van jury’s, is supervisor, gastdocent, publiceert over landschapsarchitectuur en heeft met zijn bureau diverse prijzen gewonnen.

Tijdens de High Noon van vandaag geven Berno Strootman en Dirk Sijmons beide een presentatie over het spanningsveld tussen ecologie en landbouw. Na afloop van de presentaties zullen zij met elkaar in gesprek gaan.

De werksessies van het Delta Atelier zijn de kickoff van een driejarig werktraject waarin ruim veertig Nederlandse en Belgische praktijken samen actief zullen werken aan het dichten van de kloof die we The Missing Link hebben genoemd. In de tentoonstelling in Rotterdam zijn ze te zien in de acht transitiekamers, waar een reeks uiteenlopende objecten hun werkmateriaal en -methodes in beeld brengt.

Het Delta Atelier is opgezet door de IABR en Atelier Workroom Brussels, in samenwerking met Atelier Rijksbouwmeester en het Team Vlaams Bouwmeester.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 27 juni
tijd: 9:30 - 19:00 uur

Atelier Rotterdam: The Productive City

De resultaten van het IABR–Atelier Rotterdam zijn gebundeld in de publicatie: De Productieve Stad – Ontwikkelingsperspectieven voor een regionale maakeconomie. De publicatie is een weerslag van de resultaten van het ontwerpend onderzoek van het IABR–2016–Atelier Rotterdam.

In het Atelier zijn kansen geïdentificeerd voor de toekomst van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag vanuit het perspectief van de ‘next’ maakeconomie. Het Atelier stelt zeven ontwikkelingsperspectieven voor op de schaal van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het is geen allesomvattende strategie, maar een palet van strategische en prototypische interventies die de regionale maakeconomie versterken en zo bij dragen aan een economisch sterke en sociaal-inclusieve stedelijke regio.

De publicatie is te koop bij de IABR voor € 12,50, exclusief verzendkosten. Om te bestellen, klik hier.

Atelier Rotterdam is een samenwerking van de IABR en de gemeente Rotterdam. Ateliermeester is Daan Zandbelt (De Zwarte Hond). Het ontwerpend onderzoek wordt verricht door De Zwarte Hond, marco.broekman en L'AUC (Parijs).

Keywords

Publicatie

14

jun, 2014

STROMEN DOOR DE STAD 1

ontdek de stofwisseling van Rotterdam

Als het om het metabolisme van de stad gaat, dan is er al veel te zien op straat in Rotterdam en omgeving: pilots, showcases en projecten die innovatieve voorbeelden zijn voor hoe de stad omgaat met de verschillende stromen die in het ‘IABR–PROJECTATELIER ROTTERDAM: Urban Metabolism’ aan de orde komen.

Met een routekaart laat de gemeente Rotterdam zien hoe het stedelijk metabolisme zichtbaar is in Rotterdam en omgeving. Op 14 juni en 28 juni worden tours georganiseerd onder begeleiding van een gids. Stromen door de stad toont op de routekaart bekende en minder bekende te bezichtigen plekken in de stad, die laten zien hoe Rotterdam omgaat met voedsel, water of afval. Van kruiden, afvalverwerking, concept huizen tot wateropvang in een parkeergarage!

Route 1: Water
Deze route begint op het Benthemplein, het eerste grote waterplein van de wereld dat helpt om droge voeten te houden en voert onder andere langs de DakAkker en de groene gevel aan de Westblaak-parkeergarage. Bijzonder aan zijn de bezoeken aan het gemaal aan de Westersingel en aan de wateropvang in de Museumparkgarage, twee plekken die normaal niet van binnen te bezichtigen zijn.

Route 2: Recycling & Duurzaamheid
Deze route begint met een oversteek naar Heijplaat met de Aqualiner vanaf de Marconistraat. Daar worden onder andere de RDM-campus met het Innovationdock en de windmolens van 'de Archimedes' bezocht. De route voert langs het Quarantaineterrein en St. Lawine, komt langs Fibre Core die zorgt voor innovatie in de bruggenbouw met kunststof wat de gemeente Rotterdam ondertussen al toepast en eindigt bij Van Gansewinkel, hét bedrijf dat weet wat je met afval allemaal kunt doen.

Route 3: Voedsel
Rotterdammers gebruiken braakliggende terreinen en tuinen steeds vaker als moestuin. De verscheidenheid aan moestuinen en de wens van bewoners om meer eigen voedsel te telen en te delen, komt aan bod in route no 3, de voedselroute. Er wordt langs Uit je eigen Stad gefietst, een sociale-cohesie-stroopwafel gegeten bij Stroop, de dames van Kromkommer vertellen over kromme groenten en de Tuin aan de Maas met pluk- en ontdekkingstuin voor jong en oud wordt aangedaan. Ter inspiratie wordt ook Zadenwinkel Stek bezocht.

aanvangstijden: 11.00 uur en 14.00
prijs: 5 euro
voertaal: Nederlands

de routes zijn vooraf te reserveren bij Archiguides Rotterdam via reserveren@rotterdam-archiguides.nl of via telefoonnummer 010 433 16 28

De routekaart is verkrijgbaar bij de Kunsthal, Rotterdam.info aan de Coolsingel, andere culturele instellingen en de betere café’s.

Mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van het Rotterdam Climate Initiative/Programmabureau Duurzaam en Project Management & Engineering (Stadsontwikkeling, gemeente Rotterdam).

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Als het om het metabolisme van de stad gaat, dan is er al veel te zien op straat in Rotterdam en omgeving: pilots, showcases en projecten die innovatieve voorbeelden zijn voor hoe de stad omgaat met de verschillende stromen die in het ‘IABR–PROJECTATELIER ROTTERDAM: Urban Metabolism’ aan de orde komen.

Met een routekaart laat de gemeente Rotterdam zien hoe het stedelijk metabolisme zichtbaar is in Rotterdam en omgeving. Op 14 juni en 28 juni worden tours georganiseerd onder begeleiding van een gids. Stromen door de stad toont op de routekaart bekende en minder bekende te bezichtigen plekken in de stad, die laten zien hoe Rotterdam omgaat met voedsel, water of afval. Van kruiden, afvalverwerking, concept huizen tot wateropvang in een parkeergarage!

Route 1: Water
Deze route begint op het Benthemplein, het eerste grote waterplein van de wereld dat helpt om droge voeten te houden en voert onder andere langs de DakAkker en de groene gevel aan de Westblaak-parkeergarage. Bijzonder aan zijn de bezoeken aan het gemaal aan de Westersingel en aan de wateropvang in de Museumparkgarage, twee plekken die normaal niet van binnen te bezichtigen zijn.

Route 2: Recycling & Duurzaamheid
Deze route begint met een oversteek naar Heijplaat met de Aqualiner vanaf de Marconistraat. Daar worden onder andere de RDM-campus met het Innovationdock en de windmolens van 'de Archimedes' bezocht. De route voert langs het Quarantaineterrein en St. Lawine, komt langs Fibre Core die zorgt voor innovatie in de bruggenbouw met kunststof wat de gemeente Rotterdam ondertussen al toepast en eindigt bij Van Gansewinkel, hét bedrijf dat weet wat je met afval allemaal kunt doen.

Route 3: Voedsel
Rotterdammers gebruiken braakliggende terreinen en tuinen steeds vaker als moestuin. De verscheidenheid aan moestuinen en de wens van bewoners om meer eigen voedsel te telen en te delen, komt aan bod in route no 3, de voedselroute. Er wordt langs Uit je eigen Stad gefietst, een sociale-cohesie-stroopwafel gegeten bij Stroop, de dames van Kromkommer vertellen over kromme groenten en de Tuin aan de Maas met pluk- en ontdekkingstuin voor jong en oud wordt aangedaan. Ter inspiratie wordt ook Zadenwinkel Stek bezocht.

aanvangstijden: 11.00 uur en 14.00
prijs: 5 euro
voertaal: Nederlands

de routes zijn vooraf te reserveren bij Archiguides Rotterdam via reserveren@rotterdam-archiguides.nl of via telefoonnummer 010 433 16 28

De routekaart is verkrijgbaar bij de Kunsthal, Rotterdam.info aan de Coolsingel, andere culturele instellingen en de betere cafés.

Mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van het Rotterdam Climate Initiative/Programmabureau Duurzaam en Project Management & Engineering (Stadsontwikkeling, gemeente Rotterdam).

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Tijdens de biennale is er op bijna iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Dirk Sijmons

Vandaag Dirk Sijmons, onder meer curator van IABR–2014–URBAN BY NATURE en één van de drie grondleggers van H+N+S Landschapsarchitecten, en Berno Strootman, Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving die, als lid van het College van Rijksadviseurs adviseert over ruimtelijke programma’s en projecten van het Rijk en van andere partijen die de toekomst van het (cultuur)landschap en het waterbeheer betreffen.

Berno Strootman

In aansluiting op het Delta Atelier, dat vandaag in besloten werksessies focust op de transitiesprongen Biodiversiteit en Water en Gezonde Landbouw, delen Sijmons en Strootman hun visie op het spanningsveld tussen deze twee thema’s, tussen ecologie en landbouw. Ook gaan zij hierover, onder leiding van Rijksbouwmeester en IABR–curator Floris Alkemade, met elkaar en met het publiek in gesprek.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 27 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

Mensen

Dirk Sijmons

Op 26 juni vertelt Janneke Eikelenboom over de magie van Katendrecht. Drie jaar geleden wilde zij vanuit een dorp in het Westland naar een van de grote steden in Nederland verhuizen. Zij bekeek huizen in Utrecht en Amsterdam maar na een eerste bezoek aan Katendrecht wist zij het: dit is dé plek. Janneke: ‘Op Katendrecht is dé wereld en ik kan hier mijzelf zijn’.
Zij is erg blij met haar nieuwe woning midden in de wijk. ‘Tegenover staan nog oude huizen met mensen die al lange tijd op de Kaap wonen. Ze zetten bij mooi weer het kinderbadje en de barbecue buiten: er is leven in de wijk’. Als vrijwilliger is Janneke actief in het Verhalenhuis. Haar credo is: ‘Je moet ook geven wil je kunnen ontvangen’.

^{beeld uit video Rick Messemaker}

Kijkend naar de nabije toekomst is Janneke duidelijk: ‘Het is goed als er meer contacten komen tussen nieuwe bewoners én oud-Kapenezen. Er heerst nu weleens wantrouwen, dat is begrijpelijk én jammer’. In de alledaagse omgang op straat in haar wijk maakt zij bewust praatjes met vele verschillende mensen. Ze is nieuwsgierig en merkt hoe prettig mensen het over het algemeen vinden als je even de tijd voor ze neemt. Over dit soort zaken gaat Janneke zondag vertellen. Door middel van een film van Rick Messemaker laat ze ons kennis maken met een oudere bewoner en een jonge ondernemer, twee voorbeelden van mensen die zij in Katendrecht op straat heeft ontmoet.

Nieuwsgierig? We nodigen u harte uit om 26 juni naar het Verhalenhuis te komen.

ZONDAG 26 JUNI
Tijd: 16:00 – 17.30
Locatie: Rechthuislaan 1, Rotterdam
Taal: Nederlands
Toegang gratis

Meer informatie: www.belvedererotterdam.nl

Voor IABR–2016 heeft het Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam Katendrecht The Next Story ontwikkeld. Gedurende de biennale vindt er een serie van tien middagen plaats, waarin persoonlijke verhalen van bijzondere bewoners, organisaties of ondernemers, wonend en/of werkend op Katendrecht, gedeeld worden met het publiek. Wat is hun Next Story? Hoe zien zij de toekomst op basis van hun achtergrond, en welke rol speelt de omgeving daarbij? De optelsom van persoonlijke verhalen en prikkelende vragen tonen hoe de daadkracht van individuen de toekomst van een wijk en zelfs een stad kan helpen vormgeven.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

^{Foto: Bas Bogaerts}

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY is een pleidooi voor een stedelijke economie die zich richt naar maatschappelijke opgaven; een economie die draait op zinvol werk, duurzaam is in haar gebruik van natuurlijk en menselijk kapitaal, en die leidt tot grotere sociale inclusiviteit.
In de hoofdtentoonstelling laten de resultaten van ontwerpend onderzoek uit de IABR–Ateliers in Rotterdam en Brussel zien hoe Westerse steden platforms voor de nieuwe maakindustrie kunnen worden.

In de overtuiging dat alleen samenwerking in en tussen steden de potentie van de eeuw van de stad kan waarmaken, schenkt de IABR binnen haar programma opnieuw veel aandacht aan verstedelijking buiten Europa, dit maal met name op het Afrikaanse continent. Onder de noemer Africa; What’s Next? tonen zestien projecten de uitdagingen, kansen en mogelijkheden voor de Afrikaanse stad in de Next Economy, en wat wij van de veelal informele en kleinere initiatieven daar kunnen leren.

Downloads

DE ENERGIETRANSITIE: UITDAGER VAN DE NIEUWE ONTWERPPRAKTIJK
Toewerken naar een klimaatneutrale samenleving is één van de grootste uitdagingen voor de komend decennia en met het sluiten van het Klimaatakkoord in Parijs een internationaal bindende afspraak.
Ook Nederland streeft naar een volledig duurzame energievoorziening in het jaar 2050. Deze transitie zal grote invloed hebben op de inrichting en het gebruik van de ruimte. Tot nu toe krijgen steden en regio’s maar weinig grip op de ruimtelijke impact van de energietransitie. Er is nog sprake van een papieren werkelijkheid en organisaties, ondernemers en burgers wordt gevraagd te handelen zonder perspectieven. Een beeld van hoe de energietransitie kan werken en gekoppeld kan worden aan andere maatschappelijke en ruimtelijke opgaven ontbreekt.
Ligt nu juist in dit onderzoeken en verbeelden van (on)mogelijkheden en koppelingen van opgaven niet de meerwaarde van ontwerp? Alsmede in het bepalen van de juiste schaalniveaus, programma’s en allianties? Kortom, welke rol kunnen architectuur en ontwerp spelen in de energietransitie? En welke rol moet de overheid pakken? Kan een Deltaprogramma voor de Energietransitie helpen, zoals in het Manifest 2040 wordt gesteld?

Met Dirk Sijmons (H+N+S Landschapsarchitecten), Roeland van der Schaaf (wethouder Stadsontwikkeling gemeente Groningen), Pallas Agterberg (Directeur Strategie Alliander), Isabelle Vries (Senior Strateeg Havenbedrijf Rotterdam) en Rick Bosman (onderzoeker DRIFT).

DINSDAG 24 MEI
Tijd:19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Mensen

Dirk Sijmons

Op donderdag 10 december organiseren de IABR en de gemeente Rotterdam een Urban Meeting in het kader van het IABR–Projectatelier Rotterdam: De Productieve Stad.

In deze Urban Meeting zoomen we vanuit het thema van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY– in op de vraag op hoe Rotterdam slimmer en beter kan profiteren van de maakeconomie in stad en regio en hoe die ontwikkeling bij kan dragen aan een meer sociaal inclusieve samenleving en een meer circulaire economie. De avond wordt geopend door Hans Beekman (Projectdirecteur Roadmap Next Economy, gemeente Rotterdam) en George Brugmans (Algemeen directeur IABR).

Hoofdcurator van IABR–2016– Maarten Hajer neemt ons mee in zijn visie op de stad van de toekomst: een groene stad, een solidaire stad, een productieve stad – een stad waarin het publiek domein weer werkelijk centraal staat. Ateliermeester Daan Zandbelt presenteert een tussenstand van het ontwerpend onderzoek van Projectatelier Rotterdam dat wordt uitgevoerd door De Zwarte Hond, marco.broekman en L’AUC (Parijs). Wat zijn de beloften van de maakeconomie en hoe kunnen die voor Rotterdam worden verzilverd? En welke ruimtelijke kwaliteiten kunnen daarbij worden ingezet?

Aan de hand van stellingen wordt samen met het publiek verder doorgepraat over de kansen die er in Rotterdam aanwezig zijn om de maakeconomie in te zetten als motor voor de ontwikkeling naar een sociaal inclusievere en meer circulaire regio, en de posities die de verschillende actoren daarbij in zouden moeten nemen.

IABR nodigt makers, beleidsmedewerkers, bestuurders, ontwerpers, onderzoekers en (sociale) ondernemers uit om hier actief over mee te denken.

DONDERDAG 10 DECEMBER 2015

Tijdstip: 19u00 inloop, programma 19u30 – 21u30
Locatie: Zaak Acht (Fenix Food Factory, Veerlaan 19D, Rotterdam)
Voertaal: Nederlands
Toegang: Gratis

Aanmelden voor deze bijeenkomst is helaas niet meer mogelijk.

IABR–Projectatelier Rotterdam: De Productieve Stad
In steeds meer steden is hernieuwde aandacht voor de maakeconomie, gestimuleerd door ontwikkelingen als reshoring, de opkomst van nieuwe smart technologieën, de ambitie een circulaire economie te realiseren en een toenemende maatschappelijke aandacht voor (lokaal) vakmanschap. Ook in Rotterdam wordt er door allerlei partijen onderzocht en verkend hoe er, door in te zetten op de maakeconomie, slimmer en beter gebruik gemaakt kan worden van de kansen voor (sociaaleconomische) ontwikkeling die er in de regio voorhanden zijn. Hoe kan Rotterdam meer profiteren van de enorme goederenstromen die dagelijks door haven en stad gaan? Kunnen grootschalige industrie en kleinschalige maakinitiatieven slimmer aan elkaar worden gekoppeld zodat wederzijdse (kennis) uitwisseling en innovatie ontstaan? Kan het onderwijs daarin een rol spelen? En hoe zou de overheid een ‘ecologie van de maakeconomie’ het best faciliteren?

Het IABR–Projectatelier Rotterdam onderzoekt wat de maakeconomie voor Rotterdam omvat, wat de kansrijke componenten daarbinnen zijn en hoe de maakeconomie, door het maken van nieuwe verbindingen en crossovers, gekoppeld aan de specifieke ruimtelijke karakteristieken van stad en regio, waarde kan toevoegen aan de stad. Er is de afgelopen decennia met name geïnvesteerd in een globale economische agenda en er is daarbij te weinig aandacht geweest voor de vraag wat deze economische activiteiten lokaal werkelijk bijdragen, aan de stad en haar inwoners.

Projectatelier Rotterdam is een samenwerking van de IABR en de gemeente Rotterdam. Ateliermeester is Daan Zandbelt (De Zwarte Hond). Het ontwerpend onderzoek wordt verricht door De Zwarte Hond, marco.broekman en L'AUC (Parijs).

IABR–2016–Urban Meetings

De veengebieden, 8% van het Nederlandse landoppervlak, zijn een “in- en uitademend landschap” en Nederlands eigen koolstof- en waterbuffer. De bodemdaling is er nu een ‘hot topic’ geworden.

De Nederlandse Veengronden

^{via goedbodembeheer.nl}

Vele maatschappelijke opgaven komen daar bijeen: door voortgaande ontwatering wordt een forse CO2-uitstoot veroorzaakt, door bodemdaling is de toekomst van de landbouw er onzeker, en het gebruik veroorzaakt klimaatverandering en is er de dupe van door de lage ligging. De energietransitie is in dit gebied zowel een bedreiging als een kans.
Daarom zijn veel partijen actief bezig met het in kaart brengen van de problemen, het uitvoeren van experimenten en het opstellen van strategieën voor de toekomst.

Veengesprek
In het Veengesprek wordt aan de hand van korte presentaties inzicht gegeven in de ‘stand van het veen’ en de projecten, praktijken en initiatieven die er zich mee bezig houden. In een prelude, een revue en een ronde-tafelgesprek gaan we van gedeelde inzichten naar een gedeelde visie. We verkennen met elkaar wat er allemaal gaande is, of een platform voor uitwisseling van ideeën en oplossingen een goed idee zou zijn, en wat de rol van ruimtelijke ordening is in de ingewikkelde problematiek met kenmerkende regionale verschillen.

Delta Atelier: Gezonde Landbouw
Het Toekomstperspectief voor de Nederlandse Veengebieden, een initiatief van H+N+S, CLM, Commonland en Stichting ARK, is één van de praktijken die deelnemen aan het Delta Atelier. Op de transitiesprong Gezonde Landbouw zullen zij de komende twee jaar, samen met andere praktijken uit Nederland en België, werken aan concreet handelingsperspectief voor onze delta. De uitkomsten van dit Veengesprek vormen daar belangrijke input voor.

Programma
- Introductie
- Revue van actuele planprocessen rond het veen, met bijdragen van onder anderen CLM, Commonland en H+N+S Landschapsarchitecten
- Gespreksronde over hoe de missing link tussen plannen en de weerbarstige praktijk te overbruggen; inclusief lessen uit processen als Ruimte voor de Rivier
- Slotronde over de follow up: een platform voor uitwisseling, verdieping en operationalisering van de verschillende veenonderzoeken, projecten en praktijken

locatie: HAKA-gebouw
datum: 3 juli
tijd: 14:00 - 17:30 uur
voertaal: Nederlands

Hoe ziet de stad haar toekomst en wat is de toekomst van de stad?
Op maandag 18 mei 2015 wordt in Rotterdam de tweede internationale conferentie over Urban Transformation, UTC2015, gehouden, met als thema The Next Economy / The Next City.
Pasklare oplossingen zullen niet gegeven worden: antwoorden zouden misschien morgen en anders volgend jaar ook alweer verouderd blijken te zijn. Het gaat er juist om de stad zo te ontwerpen, ontwikkelen en besturen dat ze weerbaar en wendbaar blijft, wat er ook gebeurt. Maar hoe doe je dat, en waarop moet je zijn voorbereid?

UTC2015 is een reisgids naar mogelijke toekomsten van de stad met sprekers als burgemeester Ahmed Aboutaleb, curator van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY– Maarten Hajer, watergezant en voormalig IABR-curator Henk Ovink, de sociologe Saskia Sassen, en de urban planner Larry Beasley. Dagvoorzitter is Jan-Peter Balkenende.

Uitdagingen
Het is duidelijk dat de 21e eeuw ons voor heel eigen en grote uitdagingen stelt die politici, ontwerpers, planners, ambtenaren, kunstenaars, denkers, ecologen en economen dwingen om de toekomst van de stad de hoogste prioriteit te geven. De wereld verstedelijkt in een hoog tempo. En de steden, zo ook Rotterdam, staan voor ingrijpende veranderingen: er komt een grote energie-transitie aan, het klimaat verandert en we moeten naar een groene economie, een volgende technologische omwenteling dient zich aan, mondialisering en digitalisering dringen verder door tot in de haarvaten van ons dagelijks leven, en de demografische ontwikkelingen wijzen op verdergaande vergrijzing en grotere culturele diversiteit.
Hoe kunnen steden ervoor zorgen dat er op een verantwoorde manier welvaart geproduceerd kan blijven worden, dat de mondiale concurrentiepositie geborgd of zelfs verbeterd kan worden, en dat alle burgers zoveel mogelijk kunnen meedoen en profiteren van nieuwe ontwikkelingen?

Rotterdam
De internationale Academy of Urbanism in Londen heeft Rotterdam uitgeroepen tot European City of the Year 2015. Rotterdam krijgt de prijs voor de wijze waarop de stad zich in de afgelopen twee decennia heeft ontwikkeld op economisch, sociaal en stedenbouwkundig gebied. Tijdens UTC2015 kunt u kennis maken met een gemeente die samen met andere stadmakers en marktpartijen zoals IABR, AIR, Rabobank Rotterdam, Rotterdam Partners en Vereniging Rotterdam Central District constant werkt aan een betere toekomst, aan goede urban transformation.

Praktisch
Met circa 400 deelnemers kunt u netwerken op niveau, kennis uitwisselen en nieuwe inzichten opdoen.

Voor meer informatie: www.urbantransformation2015.com

UTC:
Founding Partner: Gemeente Rotterdam
Partners: IABR, Rotterdam Central District, Rotterdam Partners, AIR en Rabobank Rotterdam

Downloads

Programma UTC, 18 mei 2015

Er is nood aan een radicaal andere blik op hoe we in de stad ruimte maken voor werk. Door decennialang eenzijdig in te zetten op woon- en kantoorruimte is de maakeconomie en bijbehorende werkgelegenheid uit de stad verdreven, naar de periferie. Echter, voor een sociaal inclusieve en weerbare stad is de herintroductie van de maakeconomie in onze steden van cruciaal belang: van manufacturing die de koppeling maakt tussen kennis, innovatie en productie, tot circulaire economie die inzet op kortere en meer duurzame economische ketens.

Metropolitane regio's hebben baat bij een economie die inzet op lokale productie en werkgelegenheid, op hergebruik en korte kringlopen. Hoe kan de industrie opnieuw mee de stad maken? Welke maatschappelijke winsten kunnen er gecreëerd worden? In Brussel en Rotterdam, maar ook in andere steden, is de aandacht voor de productieve stad de afgelopen jaren sterk toegenomen. Wat kunnen we leren van de verschillende ontwerpend onderzoekstrajecten, studies en projecten rondom de productieve stad? En wat moet er gebeuren om de productieve stad realiteit te laten worden?

Met een keynote van Marco Broekman (marco.broekman urbanism research architecture) over o.a. de inzichten uit IABR–Atelier Rotterdam: De Productieve Stad.

DONDERDAG 12 JANUARI
Tijd: 19.00 - 21.00
Locatie: Atelier Vlaams Bouwmeester, Ravensteingalerij 54-59, Brussel
Voertaal: Engels
Toegang: gratis. Aanmelden via deze link.

Designing the Future sessies
Dit debat vormt onderdeel van het debatprogramma Designing the Future, georganiseerd door AWB en IABR, samen met Team Vlaams Bouwmeester, Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning en de Brussels Bouwmeester.

Globale en lokale uitdagingen presenteren zich vandaag steeds vaker als complexe ruimtelijke vraagstukken, denk aan de energietransitie, de vermaatschappelijking van de zorg en duurzame mobiliteit. Dat vertaalt zich in een vernieuwd geloof in het potentieel van ontwerp om onze toekomst mee in de gewenste richting te sturen. Het is van groot belang om de kennis, inzichten en ervaringen die reeds zijn opgedaan te bundelen en bij mekaar te brengen. Welke lessen kunnen we hieruit trekken? Maar vooral, wat zijn de volgende stappen? Op welke manier brengen we beleidsintenties in de praktijk? Hoe en met wie gaan we aan de slag? De Designing the Future sessies staan in het teken van het ontwikkelen van een gedeelde agenda voor het ontwerpen aan een betere toekomst.

Rotterdam: Productieve Stad 
De maakeconomie komt meer en meer in beeld als een van de antwoorden op de vraag hoe we tot een economie kunnen komen die lokaal waarde toevoegt, die circulair en sociaal-inclusief is. Voor Rotterdam een ontwikkeling om met beide handen aan te grijpen. In deze vroegere industriestad is de maakeconomie nog altijd een belangrijke economische pijler, die tegelijkertijd kwetsbaar is als dominante sectoren niet innoveren.

Het IABR–Atelier Rotterdam heeft verkend welke (ruimtelijke) kansen er ontstaan wanneer de Metropoolregio Rotterdam Den Haag wordt geanalyseerd vanuit het perspectief van de 'next' maakeconomie. Het Atelier stelt zeven ontwikkelingsperspectieven voor die het ecosysteem van het ‘maken’ versterken en verder ontwikkelen. Wat kunnen deze perspectieven betekenen voor de stedelijke ontwikkeling van Rotterdam?

Programma 
Na een welkom door Ronald Schneider (Wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam) en George Brugmans (Algemeen Directeur IABR), gaat Maarten Hajer, hoofdcurator van IABR–2016– , in op het thema THE NEXT ECONOMY. Vervolgens presenteren Ateliermeester Daan Zandbelt en de ontwerpbureaus De Zwarte Hond, L'AUC en marco.broekman de belangrijkste resultaten van Atelier Rotterdam.

In de middag worden de ontwikkelingsperspectieven verder uitgewerkt in diverse workshops. De focus ligt op de vraag hoe Rotterdam met de resultaten aan de slag kan gaan.

Workshops:
1. Making Public (voertaal English)
2. Circulair Landscapes
3. Highstreets Revisited
4. Growing, Living, Working
5. Productive Service Stations (voertaal English)
6. Learning City
7. Repositioning Working Districts

DINSDAG 14 JUNI
Time: inloop 9.30, programma 10:00 - 16:30
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Taal: ochtend: Engels, middag: hoofdzakelijk Nederlands (twee workshops in het Engels)
Toegang: € 30,- inclusief lunch, drankjes en toegang tot de tentoonstelling.
Meer informatie: rotterdamproductievestad.nl
Registratie: via deze link

IABR–Project Atelier Rotterdam: De Productieve Stad 
In steeds meer steden is hernieuwde aandacht voor de maakeconomie, gestimuleerd door ontwikkelingen als reshoring, de opkomst van nieuwe smart technologieën, de ambitie een circulaire economie te realiseren en een toenemende maatschappelijke aandacht voor (lokaal) vakmanschap. Ook in Rotterdam wordt er door allerlei partijen onderzocht en verkend hoe er, door in te zetten op de maakeconomie, slimmer en beter gebruik gemaakt kan worden van de kansen voor (sociaal-economische) ontwikkeling die er in de regio voorhanden zijn. Hoe kan Rotterdam meer profiteren van de enorme goederenstromen die dagelijks door haven en stad gaan? Kunnen grootschalige industrie en kleinschalige maakinitiatieven slimmer aan elkaar worden gekoppeld zodat wederzijdse (kennis) uitwisseling en innovatie ontstaan? Kan het onderwijs daarin een rol spelen?

Het IABR–Projectatelier Rotterdam heeft onderzocht wat de maakeconomie voor Rotterdam omvat, wat de kansrijke componenten daarbinnen zijn en hoe de maakeconomie, door het maken van nieuwe verbindingen en crossovers, gekoppeld aan de specifieke ruimtelijke karakteristieken van stad en regio, waarde kan toevoegen aan de stad. Er is de afgelopen decennia met name geïnvesteerd in een globale economische agenda en er is daarbij te weinig aandacht geweest voor de vraag wat deze economische activiteiten lokaal werkelijk bijdragen, aan de stad en haar inwoners.

Projectatelier Rotterdam is een samenwerking van de IABR en de gemeente Rotterdam. Ateliermeester is Daan Zandbelt (De Zwarte Hond). Het ontwerpend onderzoek wordt verricht door De Zwarte Hond, marco.broekman en L'AUC (Parijs).

IABR–2016–Urban Meetings

Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste feiten en cijfers van alle voorafgaande biennale edities

DOWN TO EARTH
september 2020 - augustus 2021

Hoofdcurator: George Brugmans
Co-curatoren: Thijs van Spaandonk, Rianne Makkink, Jurgen Bey, Robbert de Vrieze, Eva Pfannes
Ateliermeesters: Eva Pfannes, Marco Vermeulen, Joachim Declerck, Adriaan Geuze

6 tentoonstellingen in Rotterdam
1 tentoonstelling in Dordrecht
4 ateliers, in Rotterdam, Dordrecht, de Delta en Oost-Vlaanderen
57 publieke events (conferenties, presentaties, rondleidingen, workshops, etc.)
(ovb) 7.300 bezoekers (nota bene: geen toegang of toegang beperkt vanwege toepassing corona maatregelen)
3 publicaties

Locaties: Keilezaal Rotterdam, Studio Makkink & Bey, Biesboschhal Dordrecht, Zoom (virtueel)

Directeur: George Brugmans

THE MISSING LINK
juni - juli 2018

Curatoren: Floris Alkemade, Leo Van Broeck, Joachim Declerck
Ateliermeester: Joachim Declerck

1 hoofdtentoonstelling in Rotterdam
3 ateliers, in Rotterdam, Brussel en Oost-Vlaanderen
1 tentoonstelling in Brussel
121 publieke events (conferenties, lezingen, presentaties, filmvertoningen, workshops, etc.)
28.000 bezoekers
3 publicaties

Locaties: HAKA-gebouw Rotterdam, Studio Makkink & Bey, World Trade Center Brussel

Directeur: George Brugmans

THE NEXT ECONOMY
april - juli 2016

Hoofdcurator: Maarten Hajer
Co-curatoren: Michiel van Iersel, Freek Persyn
Ateliermeesters: Jandirk Hoekstra (Groningen), Daan Zandbelt (Rotterdam), Joachim Declerck (Utrecht, Brussel), Dirk Sijmons (Noordzee), Freek Persyn, George Brugmans (Albanië)

1 hoofdtentoonstelling in Rotterdam
6 ateliers, in Groningen, Utrecht, Rotterdam, op Noordzee, in Brussel en Albanië
1 tentoonstelling in Brussel
3 reistentoonstellingen, Nordic City, From Cure to Care, en 2050-An Energetic Odyssey, op 12 locaties
186 publieke events (conferenties, lezingen, presentaties, filmvertoningen, workshops, etc.)
3 master classes (Texel, Rotterdam, Brussel)
39.000 bezoekers
4 publicaties en 1 web magazine

Locaties: Fenixloods Rotterdam, BOZAR - Paleis voor Schone Kunsten Brussel en diverse lokaties in Nederland waaronder Provinciehuis Groningen, Onderdendam, Warffum, Loppersum, Appingedam en Delfzijl; Stadskantoor Utrecht; en Shell Technology Center Amsterdam, Nationale Klimaattop Rotterdam, Schouwburg Rotterdam en Innovation Summit Utrecht

Directeur: George Brugmans

URBAN BY NATURE
mei - augustus 2014

Curator: Dirk Sijmons
Ateliermeesters: Fernando de Mello Franco (São Paulo), Asu Aksoy (Istanbul), Dirk Sijmons (Rotterdam, Texel, Brabant)

6 tentoonstellingen in Rotterdam
5 ateliers, in São Paulo, Istanbul, Rotterdam, BrabantStad en op Texel
2 kleine tentoonstellingen op IABR Test Site Rotterdam
9 reistentoonstellingen (Eindhoven, Tilburg, Helmond, ‘s-Hertogenbosch, Breda, Den Haag, Groningen, Texel, Zürich)
52 publieke events (conferenties, lezingen, presentaties, filmvertoningen, workshops, etc.)
71.000 bezoekers
7 publicaties
19 webfilms

Locaties: Kunsthal Rotterdam; Natuurhistorisch Museum Rotterdam; Passage Luchtsingel Rotterdam; Hofplein 19 Rotterdam; Provinciehuis Zuid-Holland, Den Haag; Designhuis, Eindhoven; BBKC, Tilburg; Groen4life&Cacaofabriek, Helmond; Willem II Fabriek, ’s-Hertogenbosch; Stadskantoor Breda, Provinciehuis Brabant, ’s-Hertogenbosch; De Hof, Den Hoorn; ArchZurich, Zwitserland

Directeur: George Brugmans

MAKING CITY
april - december 2012

Curatoren: George Brugmans, Joachim Declerck, Henk Ovink
Local curators: Asu Aksoy (Istanbul), Elma van Boxel, Kristian Koreman (Rotterdam), Fernando de Mello Franco, Marta Moreira, Milton Braga (São Paulo)

8 tentoonstellingen in vier steden: Rotterdam, Almere, São Paulo en Istanbul
3 test sites, in São Paulo, Istanbul en Rotterdam
51 publieke events (conferenties, lezingen, presentaties, filmvertoningen, workshops, etc.)
133.600 bezoekers
1 cross-media project, Leve de Stad, met de VPRO - tv, radio en online, met ruim 2.8 miljoen kijkers en luisteraars
9 publicaties
1 documentaire in coproductie met de VPRO

Locaties: NAi Rotterdam, Schieblock/Rotterdam Central District, Belfort 13 Almere, Museu da Casa Brasileira São Paulo en Istanbul Modern Istanbul

Directeur: George Brugmans

OPEN CITY: DESIGING COEXISTENCE
september 2009 - januari 2010

Hoofdcurator: Kees Christiaanse
Co-curator: Tim Rieniets
Subcuratoren: Philipp Misselwitz, Can Altay, Daliana Suryawinata, Stephen Cairns, Crimson, Interboro Partners, Jörg Stollmann, Rainer Hehl, Bart Goldhoorn, Alexander Sverdlov, Anna Bronovitskaya, Zef Hemel, Ralf Pasel

4 tentoonstellingen
172 publieke events (conferenties, lezingen, presentaties, filmvertoningen, workshops, etc.)
61.000 bezoekers
1 cross-media project, Eeuw van de Stad met de VPRO - tv, radio en online, met 2.6 miljoen kijkers en luisteraars
4 publicaties
5 documentaires in coproductie met de VPRO

Locaties:   NAi Rotterdam, RDM Campus Rotterdam, Tolhuistuin Amsterdam, Zuiderkerk Amsterdam

Open City World Tour 2010 - 2011: IABR Open City-tentoonstellingen waren te zien in reizende tentoonstellingen in Istanbul (DEPO), São Paulo MCB, São Paulo CEU Paraisópolis, Recife, Rio de Janeiro, New York, Amman, Cairo, Jakarta, Beirut, Berlin, Parijs (Refuge), Parijs (Parallel Cases), Den Haag, Denpasar, Batam, Londen, Milaan en Baltimore

directeur: George Brugmans

POWER: PRODUCING THE CONTEMPORARY CITY
mei - augustus 2007

Hoofdcurator: The Berlage Institute, Vedran Mimica
Subcuratoren: Rients Dijkstra, Christine de Baan, Emiliano Gandolfi

4 tentoonstellingen
publieke events: conferenties, lezingen en andere events
77.500 bezoekers
3 publicaties
1 TV-documentaire in coproductie met de VPRO

Locaties: Kunsthal Rotterdam, NAi Rotterdam

directeur: George Brugmans

THE FLOOD
mei - augustus 2005

Hoofdcurator: Adriaan Geuze
Subcuratoren: Christine de Baan, Saskia van Stein, Linda Vlassenrood

5 tentoonstellingen
publieke events: conferenties, lezingen en andere events
57.000 bezoekers
5 publicaties
1 TV-documentaire in coproductie met de NOS

Locaties: Las Palmas Rotterdam, NAi Rotterdam

directeur: George Brugmans

MOBILITY: A ROOM WITH A VIEW
mei - juli 2003

Curator: Francine Houben

5 tentoonstellingen
publieke events: conferenties, lezingen en andere events
85.000 bezoekers
2 publicaties
4 TV-programma’s in coproductie met de AVRO

Locaties: NAi Rotterdam, Las Palmas Rotterdam

directeur: Francine Houben

“Hoe kunnen we de demografische groei in de regio rond Gent aangrijpen als een kans om tegen 2050 een duurzame, klimaatbestendige en gezonde leefomgeving te realiseren?” Deze vraag staat centraal in het IABR–Atelier Oost-Vlaams Kerngebied.

Oost-Vlaams Kerngebied

^{beeld: IABR–Atelier OVK}

We staan nu al veel vaker dan vroeger stil in de file, horen zorgwekkende nieuwsberichten over onze luchtkwaliteit en burgers stellen zich vragen bij begrippen zoals ‘de betonstop’. Tegen 2050 verwacht het federaal planbureau een bevolkingsgroei van 100.000 inwoners in de Gentse regio, in het Oost-Vlaams Kerngebied. Deze toename bewijst de grote aantrekkingskracht van deze regio, maar dwingt de lokale bestuurders ook tot een andere aanpak. Om nieuwe methodes te ontwikkelen, hebben de Provincie Oost-Vlaanderen en de IABR samen het IABR–Atelier OVK opgezet.

Woensdag 4 juli staat geheel in het teken van Atelier OVK.
De architecte en stedenbouwkundige Paola Vigano, die meewerkt aan de analyse van de regio, licht haar werk toe. Er wordt verkend hoe we van scenario’s naar een regionale coalitie en concrete realisaties kunnen komen. En de recent door het Atelier geiniteerde demonstratieprojecten uit de regio worden in werksessies besproken met internationale experts.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 4 juli
tijd: 10:30 - 17:30 uur (inloop vanaf 10:00 uur)
voertaal: Nederlands

Masterclass Planet Texel

^{^{foto: Stefan Kroft}}

Gemeenten en provincies in Nederland zien zich geconfronteerd met nieuwe en steeds complexere opgaven ten gevolge van de financiële en economische crisis, nieuwe maatschappelijke prioriteiten, snelle technologische ontwikkelingen en de veranderende rollen van de verschillende overheden.

Capacity Building
Op alle bestuursniveaus wordt gezocht naar nieuwe methoden en visies voor ruimtelijke ontwikkeling en naar de coalities die deze ook daadwerkelijk kunnen realiseren. Om capacity building te stimuleren en integrale en toekomstbestendige ontwikkelperspectieven te verkennen heeft de IABR opdracht gegeven aan Architectuur Lokaal om drie Master Classes Ontwerpkracht te organiseren.

Tijdens de Master Class brengen bestuurders een eigen casus in waarop met de inzet van het ontwerpend onderzoek een nieuw perspectief wordt ontwikkeld en waarvoor alternatieve oplossingsrichtingen worden verkend. Onder leiding van een prominente Master en ondersteund door professionele ontwerpers en experts worden bestuurders gedurende één intensieve dag meegenomen in een traject van kennisuitwisseling en samenwerking op (elkaars) opgaven.

Master Class Ontwerpkracht

^{Foto: Hans Tak}

Er worden in de komende tien maanden drie Master Classes georganiseerd, ieder gekoppeld aan de inzichten die ontwikkeld zijn in de IABR–Projectateliers van IABR–2014–URBAN BY NATURE en IABR–2016–THE NEXT ECONOMY–.

Drie Master Classes
De eerste Master Class vond plaats op 25 en 26 november 2015 op Texel. In het voorjaar van 2016 vinden de andere twee Master Classes Ontwerpkracht plaats: Het Metabolisme en Energietransitie en De Gezonde Stad, respectievelijk gekoppeld aan de resultaten en uitkomsten van IABR–2014–URBAN BY NATURE en IABR–2016–THE NEXT ECONOMY.

Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met Indira van ’t Klooster (Architectuur Lokaal).

De Master Classes Ontwerpkracht worden georganiseerd door Architectuur Lokaal in opdracht van de IABR en in het kader van het Rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Meer over Master Classes Ontwerpkracht ▸▸▸

^{Foto: Bas Bogaerts}

Atelier Brussel: De Productieve Metropool BXL
Een productieve stad is een gezonde stad en vereist een aanpak die streeft naar een strategische verankering van de toekomst van de economie in het weefsel van de 21ste-eeuwse stad. Internationale uitdagingen en tendensen onderstrepen de noodzaak van de herintroductie van de maakindustrie in onze regio’s: van productie die de koppeling maakt tussen kennis, innovatie en productie tot circulaire economie die inzet op kortere ketens en stromen van grondstoffen en energie.

De Vlaams-Brusselse metropolitane regio kent een groot aantal laaggeschoolde werklozen terwijl er in de stad en rand oude industriezones liggen te verkommeren. Het Atelier Productieve Metropool BXL stelt voor om die oude industriële locaties een nieuw leven in te blazen door in te zetten op het aantrekken van innovatieve productieactiviteiten. De stad als smeltkroes van kennis en werkkrachten wordt als de ideale voedingsbodem gezien, met kansen voor de Brusselse kanaalzone en de aansluitende industriezones in Vilvoorde, voor het ontwikkelen van een circulaire economie of voor lokale assemblage, gekoppeld aan een mondiaal logistiek systeem.

^{Kaart: Architecture Workroom Brussel}

Het Atelier Productieve Metropool BXL vertrekt vanuit de overtuiging dat in de metropolitane ruimte het fundament gelegd kan worden voor de productieve stad van de toekomst, waarbij tegelijk sociale, ecologische, economische en ruimtelijke winsten kunnen worden geboekt, langs beide kanten van de gewestgrens. Het Atelier onderzoekt een betere afstemming tussen de veranderende economie en de organisatie van de ruimte voor productieve activiteiten in het metropolitane gebied van de hoofdstad. Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt de productieve stad?

^{foto: Bas Bogaerts}

Binnen het Atelier worden een aantal trajecten van prospectief ontwerpend onderzoek gevoerd aan de hand van specifieke casestudies, telkens in nauwe samenwerking met de betrokken actoren in Vlaanderen en Brussel. Het geheel van de lopende processen, ruimtelijke en bestuurskundige uitdagingen in de Brusselse metropool maakt van deze regio een uitstekend testgebied voor toekomstige ruimtelijke modellen, als voorbeeld voor vele andere steden en stadsregio’s in Vlaanderen, Wallonië en Europa. Het Atelier Productieve Metropool BXL zal door middel van het ontwerpend onderzoek en een traject van beleids- en stakeholdersparticipatie op zoek gaan naar de gewenste ontwikkelingsmodellen en ruimtelijke typologieën voor de productieve stad.

Atelier Productieve Metropool BXL is een samenwerking van de IABR, Architecture Workroom (AWB) en Brusselse en Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant.

Meer over IABR–Atelier Brussel ▸▸▸

Mensen

Joachim Declerck

Rianne Makkink and Jurgen Bey
Studio Makkink & Bey

The Dutch design collaborative Studio Makkink & Bey, led by designer–architect Rianne Makkink (1964) and designer Jurgen Bey (1965) is based in Rotterdam in the M4H area. Supported by a diverse design team, they have been operating their design practice since 2002. The studio's various projects include interior design, product design, public space projects, architecture, exhibition & shop window design, research projects and applied arts. Designs of Studio Makkink & Bey have been awarded with numerous national and international prizes.

Makkink & Bey hold that urban planning, architecture and landscape architecture are inextricably linked with product design. The light bulb has influenced architecture, the constructed house has shaped the household interior and skyscrapers could never have existed without the elevator. In more than 400 projects, commissioned by museums, galleries, art institutions, government organizations, companies and private commissioners, as well as in many lectures, they have stated their belief in a design vision in which the form of a design follows from its context. In their opinion, connecting existing elements within the context of a project is like stringing beads.

Lately, they are heavily involved in 'the Water School,' a self-initiated project of Studio Makkink & Bey that was first presented in 2018, at the International Architecture Biennale Rotterdam. it is a speculative school, designed and organized around water as an essential, material, matter, subject, social, economic and political phenomenon. It proposes the rethinking of the economic and infrastructural model of education. Water School has been displayed in working exhibitions around the globe, building a curriculum for the subjects to be taught (education) and constructing all spaces needed separately (architecture) along the way. The M4H area will be a testing ground for the Water School in the future.

Makkink & Bey’s interiors, products, furniture, and interventions in public space are often produced in collaboration with other architects or designers such as Rem Koolhaas, MVRDV, Kessels Kramer, companies such as Vitra, Prooff, Droog Design and Moooi, and other professionals. Their work has been presented in several museums and is part of the collection, amongst others, of the Centre Pompidou in Paris, FNAC in Paris, the V&A in London, The Indianapolis Museum of Art in the USA, Musée des Beaux-Arts Montreal in Canada, Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam, the Centraal Museum in Utrecht. Clients include commercial and private parties such as Spring Studio's London and New York, Vitra and Hermes, governmental and cultural institutions, fashion designers such as Jean Paul Gaultier, and galleries such as Contrast Gallery in Shanghai.

Rianne Makkink has been teaching at several universities and academies within the field of architecture and design, amongst others at University of Ghent, the Design Academy Eindhoven, Art Academy Linz and Technical University Delft.
Jurgen Bey has been one of the most influential Dutch designers of the last three decades, his TreeTrunkBench, Cocoon furniture and Earchair now have an iconic value in the world of design. He is also the director of the Sandberg Institute in Amsterdam, and the Master of Art and Design of the Rietveld Arts Academy, also in Amsterdam.

Both Makkink and Bey are heavily involved in education to pass on their design strategy that strives at expanding the role of the designer-architect and take it to the most strategic position possible.

Design by Studio Nóra Békés

Wanneer Maandag 9 mei 19:30-21:30 (inloop vanaf 19:15)
Waar Keilezaal, Keilestraat 9, Rotterdam / livestream
Voertaal Nederlands

Meld je hier aan voor het event

Het nijpende woningtekort houdt de maatschappelijke gemoederen bezig. Bouwen in overstromingsgevoelige (buiten)gebieden die ver onder NAP liggen is met de wetenschap van nu, namelijk een zeespiegelstijging enerzijds en een verzilting en opwaartse waterdruk in het landschap anderzijds, een duivels dilemma. Biedt de stad uitkomst? Deze avond staat in het teken van de relatie tussen verstedelijking, wonen en water. Hoe doe je dat, wonen met/op water? Welke historische methodes zijn al succesvol uitgevoerd en op welk schaalniveau? Wat zijn de vragen die architecten zich nu nog stellen? En vooral, welke ontwerpoplossingen dragen zij aan? We zullen van drie bureaus horen hoe zij zich nu bezighouden met deze opgave: Nanne de Ru (Powerhouse Company) vertelt over hun Floating Office in de Rijnhaven in Rotterdam. Marthijn Pool (Space&Matter) presenteert hun ideeën over de Floating City en Gijs de Haan schetst het ontwerpend onderzoek dat PosadMaxwan uitvoerde als hun bijdrage aan Atelier Dordrecht–The High Ground, ontwikkelt voor IABR 2020, Down to Earth. Tenslotte zal Bernadette Janssen (BVR) optreden als respondent en een reflectie geven op de meest urgente binnenstedelijke vraagstukken en de gepresenteerde plannen en projecten.

Het programma van de WaterWeek is ontwikkeld in het kader van het IABR-jubileumjaar 2022. Gedurende het gehele jaar zullen de beste onderzoeksprojecten nog eens de revue passeren.

IABR wordt genereus en structureel ondersteunt door de Gemeente Rotterdam en het Ministerie van OCW.

Robbert de Vrieze

^{foto: Fred Ernst}

Robbert de Vrieze is maatschappelijk ontwerper & architect. Hij opereert op het snijvlak van ontwerp, samenleving, politiek en economie met zijn bureau en netwerk Transformers.

Na Industrieel Product Ontwerpen en Fijnmechanische Techniek gestudeerd te hebben werkte Robbert de Vrieze voor Philipsen ontwerpbureau EJOK. Toen hij zijn eigen bureau startte (eerst HUB en daarna Transformers) ontwikkelde hij een fascinatie voor transformatie van oude gebouwen en gebieden en werkte hij aan de transformatie van Graansilo Maashaven en RDM Campus. Het wonen in (wooncoöperatie avant la lettre) de Stampioendwarsstraten op Rotterdam Zuid was de katalysator voor een fascinatie met zelforganisatie. Beide interesses leidden tot een master in Architectuur aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst waar hij in 2012 afstudeerde op 'de Architectuur van Politiek & de Politiek van Architectuur'.

In 2013 was Robbert medeoprichter van WIJ Delfshaven; een (a-)politiek netwerk van bewonersinitiatieven in Rotterdam West. Hij deed succesvol mee met lokale verkiezingen en heeft 4 jaar als volksvertegenwoordiger in de Gebiedscommissie Delfshavengediend. Hij is ook mede-initiatiefnemer van Delfshaven Coöperatie, een wijkcoöperatie met een lokaal investeringsfonds voor de lange termijn waardeontwikkeling van Bospolder-Tussendijken. Met dit samenwerkingsverband van institutionele partners, lokale initiatieven en betrokken bewoners worden nieuwe initiatieven voor community building, lokaal welzijn, werk en energie geïnitieerd en gefaciliteerd.

Vanuit een focus op de gezonde stad is Robbert een van de oprichters van Stadslab Luchtkwaliteit. Een netwerk van bewoners, ondernemers en ontwerpers die luchtkwaliteit zichtbaar en tastbaar maken. Daarnaast is hij bestuurslid bij maatschappelijke maker-space Bouwkeet en is hij betrokken bij het Grassroots Business Lab (een incubator vanuit de Roadmap Next Economy). Meer recent was hij medeoprichter van de Delfshaven Energie Coöperatie, een initiatief dat werk wil maken van de energietransitie als hefboom voor sociaaleconomische impact.

In 2018 ontving Robbert de Job Dura Prijs met Stadslab Luchtkwaliteit, en in datzelfde jaar ook de Van der Leeuwprijs op het Stadsmakerscongres van Rotterdam voor zijn 10-jarige oeuvre als stadsmaker.

RDM Campus

^{foto: Kim Bouvy}

In steeds meer steden is hernieuwde aandacht voor de maakeconomie, gestimuleerd door ontwikkelingen als reshoring, de opkomst van nieuwe smart technologieën, de ambitie een circulaire en sociaal-inclusieve economie te realiseren en een toenemende maatschappelijke aandacht voor (lokaal) vakmanschap. Voor Rotterdam een ontwikkeling om met beide handen aan te grijpen.

In Rotterdam, een oude industriestad, wordt door allerlei partijen onderzocht en verkend hoe er, door in te zetten op de maakeconomie, slimmer en beter gebruik gemaakt kan worden van de kansen voor (sociaaleconomische) ontwikkeling die er in de regio voorhanden zijn. Hoe kan Rotterdam meer profiteren van de enorme goederenstromen die dagelijks door haven en stad gaan? Kunnen grootschalige industrie en kleinschalige maakinitiatieven slimmer aan elkaar worden gekoppeld zodat wederzijdse (kennis) uitwisseling en innovatie ontstaan? Welke rol kan het onderwijs daarin spelen?

Het IABR–Atelier Rotterdam heeft verkend welke (ruimtelijke) kansen er ontstaan wanneer de Metropoolregio Rotterdam Den Haag wordt geanalyseerd vanuit het perspectief van de 'next' maakeconomie. Wat zijn de kansrijke componenten daarbinnen en hoe kan de maakeconomie, door het maken van nieuwe verbindingen en crossovers, gekoppeld aan de specifieke ruimtelijke karakteristieken van stad en regio, waarde toevoegen aan de stad? Er is de afgelopen decennia met name geïnvesteerd in een globale economische agenda en er is daarbij te weinig aandacht geweest voor de vraag wat deze economische activiteiten lokaal werkelijk bijdragen, aan de stad en haar inwoners.

Ontwikkelperspectieven Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Zeven ontwikkelingsperspectieven voor MRDH
Het Atelier stelt zeven ontwikkelingsperspectieven voor die gezamenlijk bij kunnen dragen aan een weerbaardere regio met een gezonde en innovatieve maakeconomie. In plaats van een allesomvattende strategie, is gewerkt aan strategische en prototypische interventies die de maakeconomie versterken en zo bij kunnen dragen aan een sociaal-inclusievere stedelijke regio. De perspectieven zijn uitgewerkt op de schaal van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en variëren van binnenstedelijke interventies tot regionale systemen. De ontwikkelprincipes worden hier toegelicht.

Projectatelier Rotterdam is een samenwerking van de IABR en de gemeente Rotterdam. Ateliermeester is Daan Zandbelt (De Zwarte Hond). Het ontwerpend onderzoek wordt verricht door De Zwarte Hond, marco.broekman en L'AUC (Parijs).

De IABR–Projectateliers worden door de IABR uitgevoerd als leadpartner in het rijksprogramma Regionale en Lokale Ontwerpdialoog van de Actie Agenda Architectuur en Ruimtelijk Ontwerp (AAARO) van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Meer over IABR–Atelier Rotterdam ▸▸▸

Mensen

Daan Zandbelt

THE URBAN UNDERGROUND is een dagvullend programma dat ingaat op hoe zorgvuldige inzet van de ondergrond de waarde van de leefomgeving bovengronds kan verbeteren.

Duurzame ontwikkeling vereist veel van de veerkracht van steden. Desondanks wordt de belangrijke bijdrage die de ondergrond hieraan kan bijdragen vaak over het hoofd gezien. Het doel van THE URBAN UNDERGROUND is een bijdrage te leveren aan het verbinden van de verschillende netwerken om zo de relatie te transformeren tussen ondergronddeskundigen en degenen die hier het meest van deze kennis kunnen profiteren zoals stedenbouwkundigen, beleidsmakers en het publiek.

Het programma bestaat uit:
Een symposium tijdens welke stadsontwikkelaars en ondergrondspecialisten van verschillende Europese steden de urgente issues rondom de ondergrond in stadsontwikkeling aan de orde stellen.
En een underground experience: 3D modellen en visualisaties, serious game, demo sessies, profielen, boorkernen.

PROGRAMMA:

09.00 Registratie met koffie en thee

PLENAIRE SESSIE 09.30 – 10.40
09.30 Welkom en introductie door voorzitter (Ard den Outer)
09.40 Opening door ir. Ron Voskuilen (directeur Stadsontwikkeling Rotterdam
09.50 Noodzaak efficiënt gebruik van de stedelijke ondergrondse middelen door prof. dr. Jacqueline Cramer (hoogleraar Duurzame innovatie aan de Universiteit van Utrecht, ambassadeur van het COB)

10.15 De wereld tussen kabels en Carboon - Dr. Michiel van der Meulen (TNO Geological Survey)

PAUZE 10.40 - 11.00

PARALLELE SESSIES 11.00 - 12.30
Sessie 1: Workshop Ministerie van Infrastructuur en Milieu met Helsinki (Natuurhistorisch Museum,
Sessie 2: Presentaties (Auditorium Kunsthal)
Sessie 3: 3D Demo’s (LAB Kunsthal)
Sessie 4: Serious Game Underground (Auditorium boven)

LUNCH 12.30 - 13.45

PARALLELE SESSIES 11.00 - 12.30
Sessie 1: Workshop Ministerie van Infrastructuur en Milieu met Oslo (Natuurhistorisch Museum)
Sessie 2: Presentaties (Auditorium Kunsthal)
Sessie 3: 3D Demo’s (LAB Kunsthal)
Sessie 4: Serious Game Underground (Auditorium boven)

PAUZE 15.15 - 15.40

PLENAIR PROGRAMMA 15.40 - 16.30
15.40 Feedback van parallele sessies
15.55 COST–SUB-URBAN: Het verbeteren van het begrip en het gebruik van de grond onder onze steden door Dr. Diarmad Campbell (British Geological Survey)
16.20 Afsluitende opmerkingen door ir. Johan Vermeer (directeur ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam)
16.30 Afsluiting & borrel

Organisatie: COST SUBURBAN; Gemeente Rotterdam, Ingenieursbureau MRO; TNO Geologische Dienst; COB; Strategis; RO2.
Met medewerking van: Ministerie van I&M (STRONG), Ministerie van EZ (EBN), Gemeente Amsterdam en Geo-Impuls.

Voertaal: Engels
Deelname gratis, registreren via: connecting_underground@rotterdam.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

The Cities They Sell Us

^{foto: Hans Tak}

Binnen een halve eeuw wonen er wereldwijd twee maal zoveel mensen in steden als nu. De stad zal dan echt de motor van de wereldeconomie zijn. Maar wat heeft die ‘next economy’ voor ons in petto?
Niemand kan voorspellen wat de toekomst onze steden brengt, maar één ding is zeker: meer van hetzelfde is niet langer een verstandige optie. Klimaatverandering, de opkomst van nieuwe technologieën, groeiende migratiestromen en toenemende ongelijkheid schreeuwen om nieuwe oplossingen. We moeten opnieuw nadenken over hoe we wonen, werken en leren. Over hoe en waar we consumeren en produceren. Over hoe we in de stad de juiste balans vinden tussen systeem en individu, tussen rijk en arm, tussen jong en oud, tussen duurzaamheid en groei.

Hoe moeten we onze steden inrichten en besturen? We zijn geen profeten maar we kunnen de stad van morgen verkennenen verbeelden, er aan ontwerpen. IABR–2016–THE NEXT ECONOMY neemt de grote uitdagingen van de 21^ste eeuw daarbij als uitgangspunt. We verkennen de Next Economy en verbeelden de stad van de toekomst: de gezonde en solidaire stad, de productieve en inclusieve stad, en de energieschone en duurzame stad. De stad waarin de publieke ruimte weer centraal staat.

Afrikaanderwijk Coöperatie, Rotterdam

^{foto: Bob Goedewaagen}

IABR–2016 laat zien wat we kunnen willen. De resultaten van eigen ontwerpend onderzoek in de IABR–Ateliers. En projecten van over de hele wereld die nieuwe combinaties van wonen en werken, alternatieve productieketens en een slimmere balans tussen formele en informele stad verkennen, en waarbij ‘smart’ technologie zich richt naar een sociaal inclusieve agenda. Samen vormen ze een waaier aan mogelijke toekomsten: van radicale scenario’s voor de energietransitie tot voorbeelden van experimentele, coöperatieve gebiedsontwikkeling; en van megaprojecten op de Noordzee en in Afrika tot lokale initiatieven in Zuid-Amerika, China en Rotterdam.

iShack, Enkanini, Stellenbosch, Zuid-Afrika

^{foto: Megan King}

Behalve een tentoonstelling is IABR–2016 ook een werkplaats. Ruim tien weken lang functioneert de tentoonstellingsruimte als platform voor WHAT’S NEXT? Een doorlopend programma voor debat en uitwisseling, voor conferenties, lezingen en workshops. Een open plek, waar ruimte is voor reflectie, verkenning en verbeelding.
De zevende editie van de IABR is een uitnodiging aan iedereen om actief mee te denken, mee te praten en mee te werken aan de toekomst van de stad.

2050 - An Energetic Odyssey

^{© IABR, Tungsten Pro}

Hoofd Curator van IABR–2016 is Maarten Hajer, en het Curator Team bestaat verder uit Jandirk Hoekstra (H+N+S Landschapsarchitecten), Daan Zandbelt (De Zwarte Hond), Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels), Michiel van Iersel (Non-fiction en Failed Architecture) en Freek Persyn (51N4E, Brussel).
Het Curator Team wordt voorgezeten door de algemeen directeur van de IABR, George Brugmans.

De zevende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam opent haar deuren in het weekend van 23 en 24 april 2016.

Meer over IABR–2016–THE NEXT ECONOMY ▸▸▸

In het weekend van 23 en 24 april lost de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR) het startschot voor IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in de voormalige koffie opslag Fenixloods II op Rotterdam Katendrecht. De zevende editie van de IABR toont verbeeldingen van de stad in de next economy en nodigt iedereen uit om daarover actief te komen meedenken en meepraten. In het uitgebreid programma WHAT’S NEXT? bestaande uit conferenties, lezingen, workshops, ontmoetingen, brainstorms en debatten kunnen bezoekers deelnemen aan de discussie. De belangrijkste conclusies van elf weken kennisuitwisseling worden op zondag 3 juli in een publicatie en een slotdebat gedeeld met het publiek.

De tentoonstelling van IABR—2016–THE NEXT ECONOMY laat een waaier aan mogelijke toekomsten zien: van radicale scenario’s voor de energietransitie tot voorbeelden van experimentele, coöperatieve gebiedsontwikkeling; en van megaprojecten op de Noordzee en in Afrika tot lokale initiatieven in Zuid-Amerika, China en Rotterdam. IABR—2016 is naast een tentoonstelling ook een werkruimte met een doorlopend programma.

Downloads

Oliver Wainwright: Sell-out Cities – Hoe Londen onder de voet werd gelopen door ontwikkelaars

Londen is uitverkocht. In de gehele stad transformeren projectontwikkelaars hele stadsstroken in exclusieve private enclaves. Huizen worden hier niet langer gezien als leefruimte, maar als activa voor tomeloze financiële speculatie. Terwijl de staat zich steeds meer terugtrekt en sociale huisvesting bijna uitgestorven is, hangt het aanbod van sociale huisvesting af van wat de markt kan leveren – een uitdaging die zij klaarblijkelijk niet aankan. In de laatste 10 jaar alleen al heeft Londen 8.000 sociale huurwoningen verloren. In de komende twee jaar zullen er een miljoen minder betaalbare woningen zijn dan er in 1980 waren, terwijl in dezelfde periode de bevolking zal zijn toegenomen met 7 miljoen inwoners. Tegelijkertijd is het planningsapparaat volkomen platgewalst: ooit opgezet als de garantie voor de beste verdeling van grond, is het uitgegroeid tot een systeem dat enkel dient ter bescherming van de winsten van ontwikkelaars.

In deze lezing zal Oliver Wainwright het krachtenveld ontrafelen dat van de stad een omplezieriger en steeds verder verdeelde plek maakt, waar publieke goederen meedogenloos worden verkocht en hele landgoederen gebulldozerd om ruimte te creëren voor de opslagplaatsen van luxe kluizen in de lucht. Door de hele stad wordt bestaand beleid continu met voeten getreden, wordt afgezien van sociale huisvestingsquota, worden hoogtelimieten geschonden en de belangen van de inwoners eindeloos vertrapt, terwijl de straten verpest raken door steeds verder opgeblazen ontwikkelingen. Van de gladde spreadsheets van de ‘kosten-baten analyses’ tot de uitbuiting van mazen in de planningswetgeving, Wainwright zal zijn licht laten schijnen over de donkere kanten van hoe de stad gemaakt wordt – en verkennen welke alternatieven ontwikkeld zouden kunnen worden.

Respondent is Ewald Engelen, hoogleraar Financiële Geografie aan de UvA, Follow the Money-columnist en verbonden aan het Sustainable Finance Lab in Utrecht.

Oliver Wainwright is de architectuur en design criticus van The Guardian.
Hij is opgeleid tot architect aan de Universiteit van Cambridge en de Royal College of Art en heeft voor een aantal ontwerpbureaus gewerkt – waaronder OMA en het Londense muf – en aan strategische planningvraagstukken voor de Architecture and Urbanism Unit van de Greater London Authority, onder Richard Rogers en Ken Livingstone.
Oliver heeft veel geschreven over architectuur en ontwerp voor uiteenlopende internationale vakbladen, van Building Design en Architects’ Journal tot Icon, Domus en De Architect. Hij is ook jurylid geweest van de internationale architectonische prijzen RIBA en AAI, was adviseur van de curator van de Architecture Foundation en geeft regelmatig lezingen aan architectuurinstituten.

VRIJDAG 17 JUNI
Tijd: 17.30 - 19.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Iedere vrijdag vindt er in de namiddag in het auditorium van THE NEXT ECONOMY een Next Talk plaats. Radicale en provocerende ideeën voor de toekomst van de stad krijgen het podium. Internationale sprekers prikkelen en verdiepen het debat over de Next Economy.

Een hapje na een Next Talk? Tot 22.00 uur serveert Galerie Robert van Oosterom vegetarische soepen met bijpassend brood, wijn, bier en water. Galerie Robert van Oosterom bevindt zich op de begane grond van de Fenixloods II, schuin onder IABR–2016.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

NEXT SALON #2 – VLUCHTELINGEN IN DE STAD
Van Vluchtelingencrisis naar Vluchtelingeneconomie: over sociaaleconomisch perspectief voor vluchtelingen

Next Salon #2 draait om de vraag hoe vluchtelingen volwaardig onderdeel kunnen worden van de economie, hier en elders. Dit urgente vraagstuk staat symbool voor de grotere en meer structurele opgave van de integratie van mondiale economische migranten in de Next Economy.

Hoofdgast is architect en Rijksbouwmeester Floris Alkemade die onlangs met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) de prijsvraag “A Home Away from Home” lanceerde met als ontwerpopgave nieuwe huisvestingsoplossingen voor asielzoekers. Wat is zijn visie? En welke ideeën en nieuwe inzichten heeft de prijsvraag opgeleverd? Welke strategische opties zijn er?
Tamira Combrink, voorzitter van Stichting Noodzaak, vertelt over de werkwijze van Noodzaak. Leegstaande gebouwen worden niet alleen getransformeerd in volwaardige woonruimte voor vluchtelingen, maar bovendien worden woonkosten gedekt door slimme koppelingen met kleine ondernemers, waardoor vluchtelingen niet langer afhankelijk zijn van subsidie. Een autonome thuisbasis voor vluchtelingen.

Huisvesting van vluchtelingen is een noodzakelijke opgave, maar net zo urgent is de behoefte aan nieuwe ideeën en betrouwbare methoden voor sociaal-economische integratie. Want dat is bepaald geen succesverhaal: veel vluchtelingen zijn uitgesloten van de arbeidsmarkt en zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering. Welke initiatieven zijn er om vluchtelingen aan de slag te helpen en uitzicht te bieden op zinvol werk en een eigen inkomen? En hoe kan ruimtelijk ontwerp hierbij helpen?
Femke Bijlsma van de Refugee Company schuift aan om de aanpak en werkwijze toe te lichten van deze stichting die een heel nieuwe aanpak heeft ontwikkeld om vluchtelingen zinvol werk te bieden.

Ook het internationaal perspectief komt aan bod. Merve Bedir is betrokken bij projecten die vluchtelingen sociaal-economisch perspectief bieden en hun rol en perceptie in de samenleving veranderen, van gast naar gastheer en –vrouw. Zoals ‘MATBAKH | MUTFAK’: een geïntegreerd tuin, keuken en restaurant dat gerund wordt door vluchtelingen en voedsel produceert voor de inwoners van Gaziantep in Turkije.

Socioloog, publicist en programmamaker Shervin Nekuee die op 19-jarige leeftijd uit Iran emigreerde, draagt een column voor. En Amer Shanati, die in 2014 uit Syrië naar Nederland emigreerde, bespeelt de oud.

ZONDAG 22 MEI
Tijd: 14.30 - 16.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.

Op vier zondagmiddagen, in een ontspannen setting, en gevoed door columns en (film)beelden, zoomt Maarten Hajer met Nederlandse en internationale tafelgasten in op actualiteiten die hun weerslag hebben op het debat over de Next Economy.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

The Globally Networked Urbanism Workshop, from May 10 - 12, is a substantive collaboration between IABR, Urban Futures Studio of the University of Utrecht and TwentyOne (the urban initiative of MVO Nederland). With this collaboration, the three organisations aim to offer continuity, learning and embeddedness to the cases that will feature in the biennale.

Cases and agents of change
Globally, there are many experiments where cities try and position themselves in light of imagined ‘next economy’ futures. Cases in which new value models are (co)created, technological, spatial and social innovations smartly connected, new financial rules developed and the roles of public and private partners are being reassessed.

Agents of change play a key role in catalyzing system innovations that contribute to a new urbanism. In this workshop, they analyze jointly and in dialogue with others, their results and strategy. They exchange how their projects can be scaled and what they need to fulfill their role more effectively.

During this three day workshop we want to gain more insight into the ‘how’ of urban transformation, specifically focusing on the question how to catalyze system change and conduce this from a perspective of policy makers, finance and legislation.

For this purpose selected agents of change from twelve international cities are invited to present their initiatives and address three main questions, together and with others.

Invited participants
Anke Wetzel – Holzmarkt (Berlin, Germany)
Nicholas Buchoud - The Grand Paris Alliance and Renaissance Urbaine (Paris, France)
Gert Vandermosten – StadsLab 2050 (Antwerp, Belgium)
Michael Uwemedimo – CMAP, The Human City Project (Port Harcourt, Nigeria)
Mark Swilling – iShack (Stellenbosch, South Africa)
Yang Lei - Digua Community (Beijing, China)
Gertrude Rose- Uganda Local Government Association (Kampala, Uganda)
Pedro Henrique Fernandes de Cristo – RioLab (Rio de Janeiro, Brazil)
Tita Larasati – Bandung Creative City Platform (Bandung, Indonesia)
Christian E. Steinbarth – Social Enterprise Special Economic Zone (Monrovia, Liberia)
Zahira Asmal – The City Agency (South Africa)
Jeanne van Heeswijk – Afrikaanderwijk Cooperatie (Rotterdam, The Netherlands)
Steven Delva – Cooperatie Buiksloterham (Amsterdam, The Netherlands)
Eduard Ravenhorst en Liesbeth Boeter – Jeruzalem (Amsterdam, the Netherlands)
Eef Spronck, Attie Kuiken Rene Schalk– Samenleven (Rivierenland - The Netherlands)
Wietse van de Werf en Marte Kappert – Marconia (Rotterdam Harbour – the Netherlands)
Edgar Pieterse – African Centre for Cities (Cape Town, South-Africa)

Delegates from the public and financial sector and civil society are invited to join.

By invitation only

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

15

jun, 2018

09:30 - 12:30

jun, 2018

09:30 - 12:30

HAKA-gebouw

Energiewijken

Een publiek gesprek

Energietransitie is meer dan infrastructuur. De belangrijkste vraag is misschien wel tot het produceren van welke nieuwe stedelijke kwaliteit de energietransitie ons in staat stelt. Betekent de energietransitie vooral een fysieke verbouwing of is deze ook een hefboom is voor een veilige, gezonde, solidaire buurt met kansen voor iedereen?

Energiewijk
Op de schaal van de wijk komen de grote systemen en de directe leefomgeving bij elkaar. Hier raakt de grote energietransitie direct aan buurt, straat en woning. Op deze schaal ligt bovendien het individuele belang – een lager energieverbruik en dus een lagere rekening – potentieel in het verlengde van het publieke belang: het laten slagen van de energietransitie. Het is de schaal bovendien waarop we coöperatief handelen kunnen organiseren, waarop energietransitie vliegwiel kan zijn.

Bospolder-Tussendijken

^{foto: Frank Hanswijk}

Wat zijn dan de juiste condities voor een energiewijk? Een wijk waar de energietransitie niet alleen concreet gestalte krijgt maar ook een hefboom is voor een veilige, gezonde, solidaire buurt met kansen voor iedereen? En hoe ziet die energiewijk er dan uit? Hoe kunnen we het noodzakelijke en grootschalige besparen, produceren en delen van energie (zowel elektriciteit als warmte) op wijkniveau organiseren? Wie is aan zet en hoe wordt dit gefinancierd? Hoe kunnen energiecoöperaties en lokale initiatieven werken als drijvende kracht achter de grote transitie? Met andere woorden: wat is een handelingsperspectief waarmee zowel de instituties maar ook energiecoöperaties en burgers zelf mee handen en voeten kunnen geven aan de energietransitie?

Deze vragen staan centraal in een publieke gesprek. Een gesprek over het wat: waar hebben we het eigenlijk over? En over het hoe: hoe geven we dat dan vorm, hoe pakken we het aan?

De eerste resultaten van het ontwerpend onderzoek van IABR–Atelier Rotterdam naar het concept van Energiewijken in en met Bospolder-Tussendijken vormen het startpunt van dit publieke gesprek. Daarnaast komen er andere voorbeelden, uit Rotterdam en daarbuiten, op tafel.

Programma
Lezing van Dirk Holemans (coördinator bij Oikos - denktank voor sociaal-ecologische verandering) over hoe burgers van nu bouwen aan de samenleving van de 21^e eeuw.

Pitches van Janjoost Jullens (Studio Wolfpack) over het Grassroots Business Lab en de entrepreneurial society als kracht in de energietransitie, Erik Hoeflaak (Woonstad) over het herontdekken van wijkontwikkeling in Next Generation Woonwijk Lage Land/Prinsenland en Frank Slingerland (Gemeente Zoetermeer) over Living Lab Palenstein Aardgasvrij als leeromgeving voor de energietransitie.

En een publiek gesprek met bijdragen van onder andere Astrid Kockelkoren (raadslid Groen Links Rotterdam), Donald van den Akker (programmamanager Kantoor vol Energie, Platform31), Danielle van den Heuvel (stadsmarinier Bospolder-Tussendijken), Tom Egyedi (Buurtenergie Statenkwartier, opleider in de energietransitie), Robbert de Vrieze (Delfshaven Coöperatie) en Joachim Declerck (ateliermeester IABR–Atelier Rotterdam en lid curatorteam IABR–2018–2020).

Moderatie: Jelte Boeijenga

locatie: HAKA-gebouw
datum: 15 juni
tijd: 10:00 - 12:30 uur (inloop 9:30 uur)
voertaal: Nederlands

Rianne Makkink en Jurgen Bey

^{foto: Fred Ernst}

Designer-architect Rianne Makkink and designer Jurgen Bey hold that urban planning, architecture and landscape architecture are inextricably linked with product design.

In more than 400 projects, commissioned by museums, galleries, art institutions, government organizations, companies and private commissioners, as well as in many lectures, Rianne Makkink and Jurgen Bey have reaffirmed their unwavering belief in a design vision in which the form of the design follows from its context. In their opinion, connecting existing elements within the context of a project is like stringing beads.

Their design collaborative Studio Makkink & Bey is based in Rotterdam in the M4H area. Supported by a diverse design team, the Studio has been operating since 2002. The Studio's various projects include interior design, product design, public space projects, architecture, exhibition and shop window design, research projects and applied arts. Designs of Studio Makkink & Bey have been awarded with numerous national and international prizes.

Lately, they have initiated the Water School that was first presented in M4H, at IABR–2018. it is a speculative school, designed and organized around water as an essential, material, matter, subject, social, economic and political phenomenon. It proposes the rethinking of the economic and infrastructural model of education. Water School has been displayed in working exhibitions around the globe, building a curriculum for the subjects to be taught (education) and constructing all spaces needed separately (architecture) along the way. The M4H area will be a testing site for how the Water School can evolve in the future.

Makkink & Bey’s interiors, products, furniture, and interventions in public space are often produced in collaboration with other architects or designers such as Rem Koolhaas, MVRDV, Kessels Kramer, companies such as Vitra, Prooff, Droog Design and Moooi, and other professionals. Their work has been presented in several museums and is part of the collection, amongst others, of the Centre Pompidou in Paris, FNAC in Paris, the V&A in London, The Indianapolis Museum of Art in the USA, Musée des Beaux-Arts Montreal in Canada, Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam, the Centraal Museum in Utrecht. Clients include commercial and private parties such as Spring Studio's London and New York, Vitra and Hermes, governmental and cultural institutions, fashion designers such as Jean Paul Gaultier, and galleries such as Contrast Gallery in Shanghai.

Both Rianne Makkink and Jurgen Bey are heavily involved in education to pass on their design strategy that strives at expanding the role and further the strategic position of the designer-architect as much as possible.

Makkink has been teaching at several universities and academies within the field of architecture and design, amongst others at University of Ghent, the Design Academy Eindhoven, Art Academy Linz and Technical University Delft.

Bey has been one of the most influential Dutch designers of the last three decades, his TreeTrunkBench, Cocoon furniture and Earchair now have an iconic value in the world of design. He is also the director of the Sandberg Institute in Amsterdam, and the Master of Art and Design of the Rietveld Arts Academy, also in Amsterdam.

15

mrt, 2016

19:30 - 22:00

mrt, 2016

19:30 - 22:00

Urban Meeting Brussel

Productieve Metropool BXL

Op donderdag 15 maart wordt in Brussel de derde Urban Meeting georganiseerd in het kader van het Atelier Productieve Metropool BXL.

Met onder andere Maarten Hajer (hoofdcurator IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, hoogleraar Urban Futures) en Jonathan Holslag (professor Internationale Politiek, VUB - opiniemaker).

Een aantrekkelijke stad om in te wonen en werken is een stad waar economische activiteiten weer integraal onderdeel uitmaken van het stedelijk leven. Hoe kunnen ontwerpers en beleidsmakers actief bijdragen aan het ontwikkelen van kwalitatieve ruimte voor the Next Economy? Kunnen architecten en planners bijdragen aan een duurzame en sociaal-inclusieve stedelijke economie?

Voor meer informatie en tickets zie BOZAR.

^{foto Bas Bogaerts}

DONDERDAG 15 MAART 2016
Tijd: 20u00 – 22u00
Locatie: BOZAR, Ravensteinstraat 23, Brussel, België
Voertaal: Engels
Toegang: tickets zijn hier verkrijgbaar

Atelier Productieve Metropool BXL
Het doel van Atelier Productieve Metropool BXL is een betere afstemming tussen de veranderende economie en de organisatie van de ruimte voor productieve activiteiten in het metropolitane gebied van de hoofdstad. Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt de productieve stad? De Vlaams-Brusselse metropolitane regio kent een groot aantal laaggeschoolde werklozen terwijl er in de stad en rand oude industriezones liggen te verkommeren. Het Atelier Productieve Metropool BXL stelt voor om die oude industriële locaties een nieuw leven in te blazen door in te zetten op het aantrekken van innovatieve productieactiviteiten. De stad als smeltkroes van kennis en werkkrachten wordt als de ideale voedingsbodem gezien, met kansen voor de Brusselse kanaalzone en de aansluitende industriezones in Vilvoorde, voor het ontwikkelen van een circulaire economie of voor lokale assemblage, gekoppeld aan een mondiaal logistiek systeem.
Volgens het Atelier Productieve Metropool BXL kan in de metropolitane ruimte het fundament gelegd worden voor de productieve stad van de toekomst, waarbij tegelijk sociale, ecologische, economische en ruimtelijke winsten kunnen worden geboekt, langs beide kanten van de gewestgrens.

Atelier Productieve Metropool BXL is een samenwerking van de IABR, Architecture Workroom (AWB) en Brusselse en Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant.

IABR–2016–Urban Meetings

Maarten Hajer (1962, Groningen) is internationaal bekend als politicoloog en planoloog. Hij was tot voor kort directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving en is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Utrecht.

Hajer studeerde in de jaren tachtig cum laude af in zowel de Politicologie als de Planologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde in 1993 in ‘Politics’ aan de Universiteit van Oxford, waar hij werkte met de geograaf David Harvey. In de jaren negentig was hij als onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Leiden en aan de Ludwig-Maximilians Universiteit in München, waar hij samenwerkte met de socioloog Ulrich Beck. Daarna was hij Senior Researcher bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Sinds 1998 is hij hoogleraar Beleid & Bestuur aan de Universiteit van Amsterdam.

In 2008 werd Hajer door het Kabinet benoemd tot directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving. Het PBL is verantwoordelijk voor de strategische advisering van Kabinet en Kamer, het maken van wetenschappelijke assessments, toekomstverkenningen en optiedocumenten voor vraagstukken op het brede gebied van de leefomgeving (milieu, natuur, ruimte, water, mobiliteit). Het PBL is daarnaast actief voor internationale organisaties zoals de Europese Commissie, de OECD en UNEP.

Hajer vervulde tal van maatschappelijke functies. Zo was hij lid van de VROM-raad en als zodanig verantwoordelijk voor het rapport De Hype voorbij – klimaatverandering als structureel ruimtelijk vraagstuk (2007). In 2000 maakte hij deel uit van de commissie Witteveen die werkte aan een nieuw beginselprogramma voor de PvdA. Hij was columnist voor Het Parool en de Staatscourant, en jurylid voor onder meer de Internationale Spinoza Prijs voor Filosofie, de EO Weijersprijsvraag voor landschapsarchitectuur en EUROPAN 9, de Europese prijs voor architecten jonger dan 35 jaar. Ook was hij bestuurslid van de Amsterdamse Kunstraad en de Van Eesteren, Fluck van Lohuizen Stichting (EFL).

Op dit moment is Hajer onder meer bestuurslid van de Rotterdam Maaskant Architectuurprijs en lid van het UNEP Resource Panel dat zich bezighoudt met strategische vragen rond de uitputting van hulpbronnen, loskoppeling van economie en milieubelasting en ‘resource-efficiency’.

Als wetenschapper publiceerde Hajer vele boeken en artikelen. Zijn meest recente boeken zijn het in het kader van IABR–2014– geschreven Slimme Steden: De opgave voor de 21^e-eeuwse stedenbouw in beeld (nai010 uitgevers/PBL, Rotterdam 2014, samen met Ton Dassen) en Sterke verhalen – hoe Nederland de planologie opnieuw uitvindt (Uitgeverij 010 Rotterdam 2010, auteur en redactie samen met Jantine Grijzen en Susan van ‘t Klooster).
Andere bekende boekpublicaties zijn The Politics of Environmental Discourse (Oxford 1995); Op zoek naar nieuw publiek domein (Rotterdam 2001, samen met Arnold Reijndorp); en Authoritative Governance: Policy Making in the Age of Mediatization (Oxford 2009).
Binnen PBL–verband schreef Maarten Hajer in 2011 het essay De Energieke Samenleving waarin hij zijn deskundigheid verbindt met de kennis van het PBL.

Van aangeharkte stadsparkjes gaan we naar robuuste ruige natuurgebieden, een stadsgroen dat beter past bij de nieuwste trends.

'Urban by nature' wordt in de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam benaderd met de vraag hoe stedelijk we van nature zijn. We wonen immers met steeds meer mensen in steden dus ergens zal het stadse wel in ons DNA zitten is de redenering. Ik zou het echter willen omdraaien en de vraag willen stellen hoe natuurlijk we zijn als stedelingen?

Als stedelingen zijn we gewend om alles naar onze hand te zetten. Toen we lang geleden nog buiten de stad woonden waren we vooral bezig ons aan te passen aan de omstandigheden zoals het weer en de seizoenen. We gebruikten de natuurlijke hulpbronnen die toevallig voorradig waren en verbouwden lokaal voedsel. Dit is wat het is en daar doen we het mee. In steden zorgen we er nu voor dat alles altijd voorradig is en dat de omstandigheden ons niet hinderen. Een dak boven ons hoofd tegen de regen en airco en verwarming om het klimaat zoveel mogelijk zelf te regelen. Op z’n hoogst werkt alleen een stevige storm of sneeuwbui ontregelend. Zelfs de smog in Beijing kun je als stedeling behendig ontwijken. Het is mogelijk om kilometers door de stad af te leggen door gebouwen, tunnels en onderdoorgangen zonder buiten te komen en gevaarlijke smog in te ademen.
En hetzelfde doen we met de natuur in de stad. Die passen we aan aan onze behoeften als stedelingen en het is bekend dat die nog wel eens wijzigen. Lang zijn we bezig geweest om de natuur veilig en bruikbaar te maken. Tot aan de huidige generatie strak ontworpen stadsparken met maaigazon, bomen en een enkele border met vaste tuinplanten. Maar er is een verandering gaande waarin de stedelijke natuur weer wat ruiger mag zijn omdat dat beter past bij de nieuwste trends.

Nieuwste trends
Een paar voorbeelden. Green Gym is een populaire vorm van fitness in Engeland waarbij mensen gewapend met snoeischaren en kruiwagens in het openbaar groen hun 'oefeningen' doen. Veel bukken om onkruid te wieden, de hoogste takken snoeien voor de triceps en de biceps en de kruiwagen is – hoe voller hoe beter – nuttig voor de squats. Onder leiding van een hovenier en een sportinstructeur gaan vele groepen zo het openbaar groen in.
Mud running is een andere stadsnatuurlijke bezigheid. Blijkbaar zijn we klaar met het hip joggen over een schone boulevard en moet het allemaal een stuk ruiger. Aangezien niet elke stad de beschikking heeft over een flink stuk duinen worden ook braakliggende hopen zand en hellingen gebruikt om tegenop te rennen voor de nodige extra weerstand. Deze korte krachtsexplosie past natuurlijk prima in het drukke stadse leven. De Speeldernis is de variant voor kinderen. Een stukje natuur in de stad helemaal gericht op buiten spelen met takken, zand en water. Iets wat veel kinderen niet meer van nature (kunnen) doen vanwege de stenige steden waarin ze wonen.

Touwbrug Staddijk

^{© Gerda Hendriks}

Het toppunt van stedelijke inzet van natuur is wel de Japanse hype van cafés met dieren. Die met honden, katten of konijnen zijn nog te snappen uit de menselijke knuffelbehoefte die voor de kleinbehuisde Japanner meestal niet in de woonkamer past. Maar er zijn ook cafés waar je een uil een uurtje op tafel krijgt om te aaien, of een hagedis of ander exotisch dier. Natuur op schoot voor de prijs van een kopje koffie…

Jager en verzamelaar
We kunnen ook nog verder terug gaan in de tijd naar de jager en de verzamelaar. Is die nog ergens terug te vinden in het DNA van de moderne stadsbewoner? Jazeker, ook daarvan zijn verschillende voorbeelden.
Het verzamelaarsinstinct wordt weer helemaal aangewakkerd door de app Wildplukwijzer. Deze geeft voor veel steden aan waar eetbaar groen staat, van bramen tot notenbomen. Uiteraard speelt de commercie erop in want er worden diverse wildpluk excursies georganiseerd. Ook worden er op verschillende plekken voedselbossen aangelegd met struiken en bomen met vruchten, noten en bessen.
Jagen in de stad lijkt een stuk lastiger maar zoals de Keuken van het Ongewenst Dier laat zien, is er voldoende dierlijk eetbaars te vinden. De ongewenste Schiphol-gans verwerken zij tot kroket en wordt ook geleverd aan de Amsterdamse voedselbank. Het overschot aan Amsterdamse stadsduiven wordt regelmatig gevangen en verwerkt tot wildpaté en muskusrat is al jaren een lekkernij in Belgische restaurants. En voor de broodnodige variatie is er street fishing; in Rotterdam en Utrecht worden flinke baarzen gevangen, lekker met een botersaus.

Street fishing

^{© Gerda Hendriks}

Deze manieren van stads jagen en verzamelen zorgen niet alleen voor een beter natuurlijk evenwicht tussen de soorten in de stad, maar zorgen er ook voor dat een groot mondiaal milieuprobleem wordt aangepakt. Namelijk de steeds dikker wordende stadsmens die vele hectares foot print over de hele wereld nodig heeft om te voorzien in zijn voedselbehoefte. En het idee van architect Donald Chong sluit daar naadloos bij aan: Vervang de grote koelkast met diepvries voor een aanmerkelijk kleiner exemplaar en mensen zijn genoodzaakt om boodschappen te doen in kleinere hoeveelheden. Aangezien de auto in de stad een lastig bezit is, zal men dit vaker gezond lopend of op de fiets gaan doen. En kleinere hoeveelheden leiden dan ook nog tot minder voedsel weggooien.

Robuuste stadsnatuur
Wat betekent dit alles nu voor de stad en hoe stad en natuur er in de toekomst uit zien? Het stedelijk groen van de toekomst bestaat volgens mij niet meer uit de strak aangeharkte parkjes van nu waarin je gestuurd wordt in je activiteiten (hier mag je zitten, daar mag je picknicken en verderop mag je voetballen). Nee, het stadsgroen bestaat uit robuuste ruige natuurgebieden, slingerend door de stad en wordt beheerd door Green Gym deelnemers, plaagdierjagers, street fishers en voedselverzamelaars. Om te voorkomen dat het een ondoordringbare jungle wordt zijn er mud runners en kinderen die door hun activiteiten plekken open maken voor nieuwe aanwas. En als je wil uitrusten ga je niet meer naar het oer-Hollandse pannenkoekenhuis maar naar een café en bestel je koffie met uil. Hoezo kloof tussen stad en natuur?

Veroniek Bezemer

De IABR, de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, is opgericht in 2001 in de overtuiging dat architectuur, met name stedenbouw, van groot maatschappelijk belang is. De IABR richt zich daarom volledig op de toekomst van de stad, waar over een aantal decennia bijna 80% van de wereldbevolking meer dan 90% van onze welvaart zal produceren – en dat moet op een duurzame manier. We kunnen de wereldwijde klimaatcrisis daarom het best helpen oplossen in de stad – daar waar we wonen, werken en leven. Ontwerp speelt een cruciale rol: goed en duurzaam ontworpen sociaal inclusieve, volop weerbare steden zijn de sleutel tot de toekomst.

De opgave is complex, urgent en helder, het is nu of nooit, en we moeten optimaal samenwerken. De IABR heeft zich daarom vol overtuiging aangesloten bij de Agenda 2030 for Sustainable Development van de Verenigde Naties en al haar activiteiten zijn doordesemd van de doelstelling om naar vermogen bij te dragen aan het helpen realiseren van de Sustainable Development Goals.

De IABR is een cultuur- én een kennisinstelling. In die combinatie kan zij de kracht van verbeelding en ontwerp optimaal en doelgericht inzetten voor daadwerkelijke verandering. Sinds 2009 zijn haar twee belangrijkste instrumenten de IABR–Ateliers, waarin het onderzoek plaatsvindt, en de biennale zelf, de culturele manifestatie waar resultaten getoond en gecontextualiseerd worden, en het publiek debat wordt gevoerd. De biennale is geen doel maar middel. Iedere biennale is een brug van verbeelding en onderzoek naar actie, van plannen en ideeën naar begrip en maatschappelijke draagkracht.

Het op deze manier resoluut inzetten van de vrije culturele ruimte, het koppelen van ontwerpend onderzoek aan publieke presentaties in een doorlopend op concrete toepassing gericht open en cultureel werkproces, maakt de IABR uniek in de wereld.

^{Down To Earth: Energie, van Wie?}

^{foto: Aad Hoogendoorn}

Doelgericht
De IABR is zowel cultuur- als kennisinstelling en het is in die combinatie dat zij de kracht van verbeelding en ontwerp doelgericht inzet voor daadwerkelijke verandering.

Hoe doet de IABR dat?
Door meerwaarde te leveren voor beleids- en besluitvorming en de maatschappelijke agenda te beïnvloeden.
Door belangrijke disciplines en sectoren samen te brengen om resultaatgericht ontwerpend onderzoek naar de stad van morgen te doen, in binnen– en buitenland.
Door de resultaten –kennis, plannen en projecten– iedere twee jaar zo breed mogelijk en in een internationale setting over het voetlicht te brengen.
En, last but not least, door al die resultaten ook te helpen realiseren en op die manier metterdaad ‘stad te maken’.
De twee belangrijkste instrumenten die de IABR inzet om haar doelstelling te bereiken zijn het IABR–Atelier en de biennale zelf.

IABR–Ateliers: van ontwerpend onderzoek naar actie
Een IABR–Atelier is een langlopend ontwerpend onderzoekstraject dat altijd wordt opgezet samen met overheden en andere stakeholders en dat toewerkt naar concrete, toepasbare oplossingen voor bestaande opgaven. Voor de betrokken overheden is een Atelier een unieke gelegenheid om werkelijk ontwerpend onderzoek te doen, om extra kwaliteit binnen te halen, om nieuwe ideeën en niet voor de hand liggende opties te verkennen, om te testen en uit te proberen, om te leren en kennis uit te wisselen in een vrije en internationale setting en om zo de eigen opgave werkelijk verder te brengen.

^{IABR–Atelier São Paulo}

^{foto: Fabio Knoll (2012)}

Daartoe heeft de IABR een duurzame en open methodologie ontwikkeld. Voor iedere editie zoekt zij naar een nieuw standpunt en een nieuw perspectief maar er wordt ook altijd voortgeborduurd op wat in vorige edities is geleerd en ontwikkeld. Kennis en resultaten tellen op in een continu onderzoekstraject zodat ieder atelier op de schouders van een eerder atelier kan staan.
De afgelopen jaren produceerde de IABR succesvolle Ateliers in Nederland (op Texel, in Brabant en Groningen, in Utrecht en Rotterdam en Dordrecht, en samen met Rijksoverheid, bedrijven en natuurorganisaties op de Noordzee) en in het buitenland (in São Paulo, Istanbul, Brussel, Provincie Oost-Vlaanderen en Albanië).

De Biennale: brug van onderzoek naar actie
De weg naar een duurzame toekomst moeten steden samen verkennen. Ook al kunnen ze elkaars oplossingen maar zelden één-op-één overnemen, toch moeten zij zo snel mogelijk van elkaar kunnen leren en ervaringen uitwisselen. Dat gebeurt op de biennale zelf, waar onderzoek en onderzoekers, ontwerp en ontwerpers, bestuurders en beleidsmakers, doeners en denkers, uitvoerders en afnemers, bouwers en burgers, binnen- en buitenlanders, en professionals en publiek elkaar ontmoeten.
De biennale is geen doel, maar middel: een internationaal podium voor kennisoverdracht tussen ontwerpers, tussen steden, tussen overheden, en tussen vakmensen en publiek, om de brug te slaan van ontwerpend onderzoek naar actie, van verbeelding naar realisatie, van plannen van ontwerpers naar maatschappelijke draagkracht.

De middelen die de IABR daarbij inzet zijn tentoonstellingen, conferenties, films, boeken, lezingen, debatten, workshops en master classes, die samen het biennale programma maken.

Dirk Sijmons is benoemd tot curator van de volgende editie van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam. De 6e IABR heeft als werktitel URBAN by NATURE en opent in mei 2014.

Centraal staat het ‘natuurlijke’ karakter van de stad als leefgebied van de mens. Door in te zoomen op de stofwisseling van het stedelijk organisme verkent de 6e IABR de relatie tussen stad en natuur en kijkt zij tegelijkertijd naar de stad als natuur. De stad als natuur, als metabolisme, omvat niet alleen het gebouwde deel maar ook de wijdere omgeving, het landschap dat de materiële voorwaarde is voor onze stedelijke samenleving.

Downloads

De IABR is meer dan een serie tweejaarlijkse manifestaties. Zij initieert en produceert Ateliers: research & development projecten met een meerjarig karakter, altijd oplossingsgericht en gekoppeld aan werkelijke, bestaande opgaven in steden in binnen- en buitenland.

^{IABR–Atelier Istanbul, Workshop in Arnavutköy}

^{beeld: IABR}

Voor iedere editie kiest de IABR een nieuw thema maar zij borduurt inhoudelijk ook voort op de voorgaande editie(s). Er wordt niets weggegooid, kennis en resultaten tellen op. De IABR werkt op die manier continu aan het scherpstellen en het presenteren van de opgaven van morgen: zij koppelt denken aan doen, onderzoek en reflectie aan concrete opgaven en bestaande projecten.
De IABR is dus meer dan een serie incidentele manifestaties. Haar werkmethode verbindt de manifestatie met de research en development van daadwerkelijke implementatietrajecten, aan echt stad maken.

Een methodologie
Gaandeweg de 4^e IABR: Open City, heeft de IABR deze werkmethode voor het eerst concreet gestalte gegeven in nauwe samenwerking met SEHAB, de dienst Stedenbouw van de stad São Paulo. In het hart van deze eerste samenwerking is het werkmodel van de sabbatical detour ontstaan, een methodologie die locatie, onderzoek, uitwisseling, presentatie en implementatie aan elkaar koppelt en op die manier met een stedenbouwkundig project, letterlijk, een omweg maakt langs een internationale tentoonstelling.

São Paulo werd zo de eerste IABR Test Site, Rotterdam en Istanbul volgden snel daarna. In deze drie steden zette de IABR in nauwe samenwerking met lokale partners een aantal Ateliers op. Open en nieuwe allianties tussen stedenbouwers, wetenschappers, kennisinstituten, bedrijven, ontwikkelaars en lokale besturen vormen de drijvende kracht achter deze projecten. Tijdens de 4^e en 5^e IABR: Open City en Making City werden ze gepresenteerd aan publiek.
In de jaren daarna werden ook in Albanië, in Brussel en in Oost-Vlaanderen IABR–Ateliers opgezet, en samen met overheden, bedrijven en natuurorganisaties een Atelier dat de mogelijkheden van grootschalige winning van windenergie op de Noordzee onderzocht.
Het expliciete doel was steeds om na afloop van een biennale de concrete oplossingen ook daadwerkelijk te (helpen) realiseren.

Workshop Atelier Istanbul

Het partnerschap met de Rijksoverheid
In 2011 besloot het Rijk met zeven grote Nederlandse ruimtelijke projecten mee te doen met de 5^e IABR: Making City. Het succes van deze manier van werken gekoppeld aan de methodologie die de IABR op haar Test Sites had ontwikkeld.
Dit leidde ertoe dat de IABR in 2012 de opdracht kreeg van het toenmalig Ministerie van Infrastructuur en Milieu om in de periode 2013–2016 in totaal zes IABR–Ateliers op te zetten samen met Nederlandse lokale en regionale overheden. Doel was het aanjagen en versterken van de vroegtijdige rol van ontwerp in het ruimtelijk beleid van Nederlandse steden en regio's. De opdracht was gekaderd in de ActieAgenda Ruimtelijk Ontwerp (ARO) 2013 - 2016 van het Ministerie.
Er werden door de IABR zes Ateliers opgezet, in 2013- 2014 samen met de gemeentes Rotterdam en Texel, en met een alliantie bestaande uit de Provincie Noord-Brabant, BrabantStad en de Brabantse Waterschappen; en in 2015 - 2016 samen met opnieuw de gemeente Rotterdam, met de gemeente Utrecht en met een alliantie van de Provincie Groningen, de stad Groningen en de Regio Assen-Groningen.

In 2017 verhuisde de ARO naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In het kader van de ARO 2017 - 2020 wordt het Atelier Rotterdam voortgezet en worden een aantal nieuwe Ateliers opgezet.

Oplossingsgericht
Wat de IABR een lokale of regionale overheid met deze werkmethode te bieden heeft, is dus heel letterlijk tijd en ruimte: de sabbatical detour, een kwalitatieve omweg tijdens welke alliantievorming, onderzoek, kennisuitwisseling, reflectie, publiek debat en tentoonstelling – en dat alles in een internationale setting – meerwaarde toevoegen aan de gangbare manier om een stedenbouwkundige opgave op te pakken.
Samenwerking met de IABR leidt tot beter resultaat omdat de sabbatical detour condities biedt die bredere reflectie mogelijk maken dankzij het samen met een internationaal netwerk van experts zoeken naar alternatieven, naar nieuwe allianties, nieuwe perspectieven en onverwachte maar altijd concrete en toepasbare oplossingen, alles in een open en vrije culturele ruimte.

Voor een volledig overzicht van IABR–Ateliers, klik hier

Meer over IABR–ATELIERS: 2008 - 2016 ▸▸▸

Op 19 juni vindt in het kader van de IABR en ter gelegenheid van het verschijnen van de publicatie Steen in Water een speciale editie plaats van The Z-Files.

De publicatie Steen in Water vertelt over de totstandkoming van een verborgen land art kunstwerk op de 1^e Maasvlakte in de jaren ’70.

Ooit was het ’t grootste land art-kunstwerk van Nederland, tot stand gekomen tussen 1975 en 1979 met het voor die tijd enorme budget van 650.000 gulden. Het indrukwekkende werk van beeldend kunstenaar Teun Jacob en Kees Verschuren is door zijn omheining en afzondering nagenoeg onbekend gebleven.

Aan het woord komen o.a. Siebe Thissen (hoofd BKOR van het CBK Rotterdam), Sandra Smets (kunsthistoricus en schrijver) en Kees Verschuren (beeldend kunstenaar). De sprekers zullen nader ingaan op land art in het algemeen en dit uitzonderlijke werk op de 1e Maasvlakte in het bijzonder.

Het programma start om 17.00 uur, de inloop is vanaf 16.30 uur.
De toegang is gratis, aanmelden is niet nodig.
Voor meer informatie: www.cbkrotterdam.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Onderzoeker en assistent professor, Istanbul Bilgi University, faculteit Communicatie
Asu Aksoy heeft onderzoek gedaan aan Britse en Turkse universiteiten naar stedelijke en culturele transformaties, met name naar migratie en globalisering, en naar bestaand en toekomstig beleid op deze gebieden. Met publicaties, presentaties en lezingen heeft ze in Turkije en daarbuiten de invloed van wereldwijde migratiestromen op het culturele kapitaal van steden in West-Europa geagendeerd. Daarnaast heeft ze geschreven over de transformatie van Istanbul in de context van de globalisering. Ook leidde Aksoy een project over de culturele economie van Istanbul dat aanbevelingen deed voor een agenda voor de creatieve stad. Aksoy was een van de oprichters van Santralistanbul, een internationaal kunst- en cultuurcentrum, dat tot stand kwam onder auspiciën van Istanbul Bilgi University.

Kan de energietransitie ook een hefboom zijn voor een veilige, gezonde, solidaire buurt met kansen voor iedereen? Bospolder-Tussendijken is de eerste van de ‘Energiewijken’ waarop binnen IABR–Atelier Rotterdam de komende jaren gewerkt wordt. Maar is een coöperatieve energiebeweging — met nieuwe vormen van eigenaarschap, decentrale opwekking, netbeheer en zelfs opslag van energie — mogelijk in een wijk waar de meeste mensen vooral bezig zijn met overleven?

Wil je concreet meebouwen aan de eerste stappen in Energiewijk Bospolder-Tussendijken? Meld je dan aan voor deze werksessie.

Ambities en realiteit op schaal van de wijk
Vooralsnog liggen de ambities van 2050 en de huidige realiteit in een wijk als Bospolder-Tussendijken ver uit elkaar. Op zoek dus naar de missing link. Terwijl we vanuit macroperspectief kijken we naar de energiemix van de toekomst, gaan we tegelijk van onderop aan de slag met de urgente agenda van de wijk. Samen met Delfshaven Coöperatie duiken we Bospolder-Tussendijken in waar we een aantal concrete en actuele cases bij de kop pakken. Kunnen we echt vanuit de lokale gevoelde dilemma's vertrekken en vanuit die onbevooroordeelde positie ontdekken of energie een hefboom kan zijn voor meer eigenaarschap, talentontwikkeling, verbinden van verkokerde domeinen en een beter opvoedklimaat in de wijk?

Zelfregiehuis Taandersstraat

^{Beeld: Delfshaven Coöperatie}

Programma
13:00 uur: Powerlunch verzorgd door MAAK Rotterdam, met aftrap door Robbert de Vrieze (Delfshaven Coöperatie), Danielle van den Heuvel (Stadsmarinier) en Joachim Declerck (ateliermeester IABR–Atelier Rotterdam).
14.00 uur: Workshops op drie locaties
16.30 uur: Feestelijke Borrel

Na een powerlunch in Park 1943 gaan we met experts, stakeholders en mensen uit de wijk in workshops aan de slag op drie plekken. Doel is om een integraal toekomstbeeld te schetsen en tegelijkertijd te verkennen wat dat toekomstbeeld betekent voor concrete interventies in de wijk.

Kan het Zelfregiehuis Taandersstraat, waar vrouwen werken aan economische emancipatie door ondernemerschap, worden getransformeerd tot energiebuffer, warmtebron en kweekkas XL en tegelijk tot opvangplek voor kwetsbare vrouwen in logeerwoningenen en stressverlagende ruimte voor getraumatiseerde kinderen? Kunnen we samen met de Onwijze Moeders de stenige ruimte van het Driehoeksplein enhet binnenklimaat vande Valentijnschool in één beweging aanpakken?Kunnen de afzonderlijke investeringen samen meer rendement opbrengen? En kan het dak van Pier 80, het officiële gemeentelijke buurthuis van BoTu, onherbergzaam aan het stenige Visserijplein, een start betekenen voor een energiecoöperatie met zonnepanelen voor minder bedeelden? Kan deze ontmoetingsplaats in de wijk een zichtbare experimenteerplek voor duurzame energie worden? En gaan we dan meteen het regenwater afkoppelen voor een geveltuin XL?

Workshops onder leiding van Milja Kruijt, Robbert de Vrieze, Danielle van den Heuvel, Jelte Boeijenga, Julia Hevemeyer en Willem Beekhuizen.

Publiek Gesprek Energiewijken
Wilt u meer inspiratie? Meld u dan ook aan voor het ochtendprogramma: Publiek Gesprek Energiewijken. Over de maatschappelijke meerwaarde van de energietransitie en de wijk als schaalniveau van coöperatief handelen. Met voorbeelden uit Rotterdam en andere steden.

locatie: Bospolder-Tussendijken, Park 1943 (ingang tegenover de Taandersstraat)
datum: 15 juni
tijd: 13:00 - 17:00 uur
voertaal: Nederlands

NextSteps #5: DE INCLUSIEVE STAD is verplaatst naar 14 juni.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Fernando de Mello Franco is wethouder van Stadsontwikkeling van São Paulo, Brazilie.

De Mello Franco is een van de oprichters en partners van MMBB Arquitetos in São Paulo en curator van het Instito Urbem, en was onder meer visiting professor in Harvard. Hij heeft een sterke band met de IABR. In 2007 won hij de Biennale Award met het project Watery Voids. Tijdens de 4^e IABR, in 2009, was hij als ontwerper betrokken bij het project in de favela Paraisópolis, dat de IABR samen met SEHAB, de Dienst Stedenbouw van São Paulo, heeft opgezet.
Fernando de Mello Franco was lid van het internationaal Curator Team van de 5^e IABR: Making City, en als zodanig was hij de Ateliermeester van het Atelier São Paulo, opnieuw een samenwerking van de IABR met SEHAB.
De Mello was wethouder Stedelijke Ontwikkeling van de stad São Paulo van 2013 tot en met 2016, en daarna onder meer directeur van URBEM (Instituto de Urbanismo e Estudos para a Metrópole).

Leo Van Broeck (1958) werd in september 2016 door de Vlaamse regering aangesteld als nieuwe Vlaamse Bouwmeester.
Van Broeck studeerde in 1981 af als ingenieur architect aan de KU Leuven. Hij is er sinds 1995 actief als praktijk-assistent en sinds 2006 als professor architectonisch en stedenbouwkundig ontwerpen. In 1997 stichtte hij de vzw Stad en Architectuur, een vereniging die architectuur in België promoot aan de hand van debatten, lezingen en tentoonstellingen. In 2007 richtte hij samen met Oana Bogdan het architectenbureau Bogdan & Van Broeck op, een kantoor dat sterk gericht is op onderzoek en zich onderscheidt door een actief maatschappelijk engagement. Daarnaast was Van Broeck van 2013 tot 2016 voorzitter van de Koninklijke Federatie van de Architectenverenigingen van België (FAB).

Zijn mandaat als Vlaams Bouwmeester plaatst Leo Van Broeck in het teken van transitie naar integrale duurzaamheid. Hij beklemtoont daarbij het belang van een zorgzamer ruimtegebruik in de strijd tegen klimaatverandering. Doel is de ontwikkeling van een bouw- en ontwerpagenda voor een aangenamere, gezondere, beter uitgeruste en meer inclusieve leefomgeving, gekoppeld aan een zorgzamere en duurzamere omgang met ons leefmilieu en met natuurlijke hulpbronnen. Architectuur en ontwerpend onderzoek kunnen bij de transitie een belangrijke bijdrage leveren, door toekomstvisies en innovatieve oplossingen te verbeelden, te testen en te concretiseren in realisaties. Leo Van Broeck wil van architectuurkwaliteit, ruimtelijke kwaliteit en ecologische kwaliteit één verhaal maken.

Foto: Aad Hoogendoorn

De Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR), het Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) en Nieuwe Instituut (NI) bundelen hun krachten en organiseren op 30 juni een Waterdag ter afsluiting van de Rotterdamse Architectuurmaand 2023. Tijdens verschillende evenementen gedurende de dag is er gelegenheid om meer te weten te komen over zowel lokale als mondiale perspectieven op water. Stijgend water, tekort aan drinkwater, droogte of overstromingen: Hoe beïnvloeden deze kwesties ons dagelijks leven, wat gaat er op de langere termijn gebeuren en hoe kunnen we er iets aan doen?

Met rondleidingen, workshops en lezingen duiken we diep in een reeks aan mogelijke oplossingen: van buurtinitiatieven die collectief werken aan het bergen van water en getijdenparken die ruimte maken voor rivier en natuur, tot grootschalige ontwerpstrategieën die werken aan radicale alternatieven voor dominante systemen.

Met bijdragen van Shrishtee Bajpai (onderzoeker en milieuactivist), Ziega van den Berk (landschapsarchitect), onderzoeker, Taneha Bacchin (hoogleraar TU Delft, architect en stedenbouwkundige), Henk Ovink (Watergezant), Dirk van Peijpe (De Urbanisten) en anderen.

Programma

10.00 - 12.00 Tours & Visits
Locatie: Rotterdam West | Taal: Engels | Tickets: op uitnodiging
Een tour met lokale initiatiefnemers die in samenwerking met lokale bewoners werken aan het opvangen en ruimte maken voor water om veerkrachtiger te zijn in zowel natte als droge periodes. De tour eindigt met een bezoek aan het M4H gebied waar we meer leren over klimaatadaptatie en getijdenbeheer.

14.00 - 16.00 Werkplaats Water
Locatie: Festival Hart RA Maand, Maashaven | Taal: Nederlands | Tickets (gratis)
Tijdens deze werksessie gaan initiatiefnemers, bewoners, beleidsmakers, ontwerpers en belangenorganisaties met elkaar aan het werk om na te denken over hoe we kleinschalige initiatieven kunnen verbinden aan de grootschalige wateropgave. Onder leiding van een ateliermeester wordt er in drie rondes op drie verschillende schaalniveaus gewerkt aan het verbinden van deze (ontwerp)opgave. Meer info

19.30 - 21.00 Lezing: Restoring our Relationship with Water
Locatie: Nieuwe Instituut | Taal: Engels | Tickets (€10/€5/€0)
Wereldwijd hebben we te maken met een groot aantal waterproblemen: droogte, overstromingen, gebrek aan drinkwater, verlies van biodiversiteit en sociale ongelijkheid. Wat zijn mogelijke manieren om onze relatie met de natuur te herstellen en bij te dragen aan gezonde, inclusieve en veerkrachtige steden en samenlevingen? Tijdens dit event zal onderzoeker en milieuactivist Shrishtee Bajpai een lezing geven gebaseerd op haar betrokkenheid bij de Rights of Rivers beweging, met betrekking tot de rivieren Ganga en Yamuna, en de discussie openen over systemische alternatieven voor sociale rechtvaardigheid en natuurrechten. Naast de keynote zal de avond bestaan uit gemodereerde gesprekken tussen verschillende in Nederland gevestigde en internationale belanghebbenden wiens praktijk geworteld is in de waterproblematiek. Meer info

Pure Veerkracht

In de tentoonstelling PURE VEERKRACHT - DE STAD IS OOK NATUUR poppen in een weids panorama van Rotterdam foto’s op van natuur in de stad – libellen boven een tuinvijver, duiven op een balkon, slechtvalken rond de Willemsbrug, nijlganzen in de Spoorsingel, varens langs een havenkade.

Stadsmensen zien (en fotograferen) stadnatuur, maar niet iedereen realiseert zich dat de stad ook natuur is. Kijk je tussen stenen en beton door, dan blijkt de biodiversiteit in de bebouwde omgeving groter dan in de omringende open ruimte. Dat komt door de diversiteit aan ‘stadslandschappen’, een warmer klimaat en de grenzeloze aanpassingen (pure veerkracht) die dieren en planten laten zien om de stad als leefgebied te kunnen benutten.
In drie pijlers van de stad –Steen & Straat, Voedsel & Water en Klimaat & Licht ̶ toont het Natuurhistorisch Museum Rotterdam met de stadsnatuurcollectie welke dieren en planten de stad als leefgebied hebben en welke aanpassingen er zijn gemaakt.

De tentoonstelling sluit aan bij DE AARDE EEN TUIN, het eerste hoofdstuk van de hoofdtentoonstelling URBAN BY NATURE– in de naastgelegen Kunsthal Rotterdam.

Meer over Pure veerkracht ▸▸▸

Tijdens de biennale is er op iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

v.l.n.r.: Djamel Klouche (L'AUC), Daan Zandbelt (De Zwarte Hond) en Alessandra Monarcha (L’AUC)

^{foto: Bart van Leeuwen}

Vandaag smeedt Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving, architect, stedenbouwkundige en partner bij De Zwarte Hond, en in 2015-2016 ateliermeester van het IABR–Atelier Rotterdam: De (Re)Productieve Stad, de verschillende thema’s energietransitie, de woningbouwopgave, mobiliteit, (re)productieve stad en verstedelijking samen tot één verhaal.
Aan de hand van het M4H-gebied en haar direct omgeving illustreert Zandbelt in zijn lezing Wind of Change: hoe onze grote opgaven een kans bieden de stad te verbeteren hoe de grote opgaven waar Nederland voor staat samenhangen, en hoe ze ingezet kunnen worden om de bestaande stad te versterken.

Liefhebbers kijken nog eens in het boek Atelier Rotterdam: The Productive City (2016). Klik hier

Atelier Rotterdam: The Productive City

locatie: HAKA-gebouw
datum: 12 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

Mensen

Daan Zandbelt

‘’Wie onze wereldwijde milieuproblemen wil oplossen, moet beginnen in de stad.” Deze vaststelling van de landschapsarchitect Dirk Sijmons is het uitgangspunt van de zesde editie van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam: IABR–2014–URBAN BY NATURE– en leverde hem het curatorschap van deze editie op.

Een grote tentoonstelling, URBAN BY NATURE– neemt de bezoeker mee door het hedendaagse stadslandschap en laat hem de ‘stofwisseling’ van de stad ervaren. Voor het eerst in haar geschiedenis wordt de vernieuwde en verduurzaamde Kunsthal geheel ingezet voor één tentoonstelling.
IABR–2014– opent op 28 mei 2014 en is vanaf 29 mei toegankelijk voor publiek.

Downloads

Hongkong is een stad "zonder grond". In plaats van op het maaiveld, de straat en de stoep, speelt het publieke stadsleven zich hieraf op de talloze voetgangersbruggen en onderdoorgangen, in de immense winkelcentra, bedrijfslobby’s, treinstations en andere knooppunten.
Naar aanleiding van de presentatie van het project ´Cities without Ground´ op de hoofdtentoonstelling van IABR–2014– bespreken auteurs Adam Frampton en Jonathan Solomon hun gelijknamige gids van Hongkong en de implicaties van de unieke wijze van stedenbouw in deze bijzondere stad op de toekomst van de publieke ruimte.

voertaal: Engels
toegang: gratis

IABR–2014–project #65: Cities without Ground (Frampton & Solomon & Wong) - Hongkong

^{© Frampton & Solomon & Wong}

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Atelier Rotterdam op tentoonstelling IABR–2016–THE NEXT ECONOMY

^{foto: Lotte Stekelenburg}

IABR–Atelier Rotterdam stelt zeven ontwikkelingsperspectieven voor die gezamenlijk bij kunnen dragen aan een weerbaardere regio met een gezonde en innovatieve maakeconomie.

Making Public
Huidige economische en maatschappelijke veranderingen vragen om een nieuw perspectief op de metropoolregio; een verhaal dat integreert en verbindt. Rotterdam kent een lange geschiedenis van het productief samenkomen van werken en leven in de stad. Een plek als het kan een krachtige, publieke omgeving vormen; waar innovatieve ondernemers samenkomen; waar organisaties burgers en jonge bedrijven ontmoeten; en waar interactie en uitwisseling op vanzelfsprekende wijze worden gestimuleerd. Het Schouwburgplein wordt ingezet als permanente showroom, met tijdelijke evenementen, georganiseerd door lokaal gewortelde makers. ‘Making Public’ wil een productieve mentaliteit in de stad en de regio teweegbrengen en het gesprek over de Next Economy een positie geven middenin het publieke domein.

Making Public: Crystal Palace of the Manufacturing Economy in Schiedam

Circular Landscapes
De Next Economy is een circulaire economie. De waarde van lokale landschappen als hernieuwbare bronnen van materialen, producten en energie neemt hier steeds meer toe. Het concept van Circulaire Landschappen verbindt verspreide landschappen tot één grootschalig, veerkrachtig en circulair systeem, waarin de kringlopen van afval en energie gesloten kunnen worden. De aanwezigheid van complementaire landschappen in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag biedt de regio de unieke kans om de kringlopen van productie en consumptie te optimaliseren en te sluiten.

High Streets Revisited
Van oudsher worden de verschillende maakmilieus binnen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag met elkaar verbonden door een netwerk van wegen en waterwegen. Langs de belangrijkste assen van dit netwerk heeft zich in de loop der tijd een lintbebouwing met een gemengd gebruik ontwikkeld. Nieuwe infrastructurele lagen, zoals spoor- en snelwegen, hebben het gebruik en het belang van deze assen, de High Streets, veranderd. Herwaardering van de High Streets en hun unieke (ruimtelijke) kwaliteiten maakt het mogelijk om de verbindingen tussen maakmilieus te verbeteren en de lokale maakeconomie te versterken.

GroLiWo (Growing Living Working)
De scheiding tussen werken en wonen vervaagt, en er is behoefte aan milieus waarin productie en consumptie, leren en doen, ‘maken’ en ‘(be)denken’ ook op het niveau van de wijk ruimtelijk aan elkaar geklonken zijn. Deze veranderingen vragen om nieuwe vormen van nabijheid en kortere kringlopen. Om de kansen van de maakeconomie optimaal te benutten, moet gewerkt worden aan een ecosysteem dat interactie tussen activiteiten en actoren optimaal faciliteert en stimuleert. Het GroLiWo-concept (Growing Living Working) is een architectonische typologie die zowel deze nieuwe nabijheid op het niveau van de wijk faciliteert als een manier is om deze hybridisering in de industriegebieden langs de rivier de Maas te realiseren.

Productive Service Stations
Mensen en bedrijven stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van producten en diensten en hoe deze worden aangeboden. Hierdoor vervaagt de grens tussen het centrum en de periferie; overal in de regio is vraag naar deze on demand productie en levering. Productive Service Stations (PSS) kunnen de gehele Metropoolregio Rotterdam Den Haag voorzien van een structuur om deze diensten aan te bieden. Productive Service Stations zijn in aanzet identiek, maar zijn aan te passen aan de specifieke behoeften in elk deel van de metropoolregio, zoals laadpalen voor elektrische auto’s, deelfietsen, buurtwinkels, afleveradressen en opslagruimte voor webbestellingen, maar ook gemeenschappelijke ruimten en gereedschap voor productie, reparatie en onderhoud. Ze zijn gelijkmatig verspreid over de regio, verlenen haar identiteit en zijn voor iedereen in dezelfde mate toegankelijk.

Productive Service Stations

^L'auc

Learning City
Innovatie en educatie zijn de brandstof voor de toekomstige maakeconomie. Innovatie vraagt om plekken waar onderwijs, onderzoeksinstituten en bedrijven samenkomen, zoals Open Innovatie Campussen en Science Parks. Hier wordt kruisbestuiving gestimuleerd tussen (be)denken, maken en testen, onder een grote groep mensen en op een goed bereikbare plek. De Metropoolregio Rotterdam Den Haag biedt hiervoor kansen, maar deze worden nog niet altijd ten volle benut. Een Learning City biedt een regio-breed web van toegankelijke, kleinschalige en verspreide voorzieningen, zoals fablabs, sociale maker spaces en hybrides van theoretisch en praktisch onderwijs, en zet tegelijkertijd in op concentraties van plekken en voorzieningen waar innovatie kan ontstaan.

Repositioning Working Districts
Industriegebieden en bedrijventerreinen worden vaak gezien als monofunctionele gebieden, terwijl op dergelijke locaties vaak juist een grote verscheidenheid aan activiteiten plaatsvindt, een mix van productie, dienstverlening en logistiek. Er vinden veel maakactiviteiten plaats, en innovatie ontstaat vaak juist hier. De terreinen liggen vaak aan de rand van gemeenten, dicht bij snelwegen, maar zijn vanuit de stadscentra moeilijk bereikbaar met openbaar vervoer. Echter, vanuit het perspectief van een regionale maakeconomie liggen sommige van die districten juist op heel centrale en (potentieel) strategische locaties, vlakbij grootschaliger productiefaciliteiten of wetenschappelijke en educatieve campussen. De maakeconomie kan deze twintigste-eeuwse werkdistricten een nieuw en toekomstbestendig perspectief bieden.

Energietransitie als motor voor ruimtelijke en economische ontwikkeling
De resultaten van Atelier Groningen zijn gebundeld in de brochure 'De Nordic City', die te downloaden is onderaan deze pagina.

Hoe kan de energietransitie een wenkend perspectief opleveren voor de regionale economie en de ruimtelijke kwaliteit van stad en regio? Dat was de vraag waarmee het IABR–Atelier Groningen van start ging. In een intensief traject van ontwerpend onderzoek en uitwisseling met experts en betrokkenen uit stad en regio zijn vier vergezichten ontwikkeld. Van het Biobased Noorden tot veilige en energieneutrale dorpen en van Energy Port tot Groningen, slimme energiestad.

Downloads

In de hoofdtentoonstelling, The Missing Link, wordt het thema behandeld in vijf opeenvolgende stappen, in evenzovele zalen. Met als centrale vragen: hoe kunnen ontwerpers effectief reageren op de door de mens veroorzaakte klimaatverandering? Wat houdt ons nog tegen om dat dan ook te doen, wat is die missing link? Hoe leggen we de link tussen plan en project, en tussen project en plan?

Standpunten
In Zaal 1, waar hun standpunten worden geïntroduceerd, zijn de drie curatoren aan het woord. Samen met de IABR zijn zij tot het thema van The Missing Link gekomen, maar ieder heeft daarbij een eigen standpunt dat zij toelichten in een filminstallatie in regie van Marieke van der Lippe.

Play

VIDEO: THE MISSING LINK: INTRODUCTIE DOOR DE CURATOREN

^{online versie van video installatie van Marieke van der Lippe}

^{© IABR, 2018}

De Wunderkammer
In Zaal 2, de Wunderkammer, wordt in een door Wouter Klein Velderman en Caroline Ruijgrok ontworpen scenografie duidelijk gemaakt dat we als mensheid niet terug kunnen in de tijd en dat de inzet van alle moderne middelen nodig is, willen we met een snelgroeiende wereldbevolking een werkelijk duurzame richting inslaan. Met een caleidoscopisch overzicht van hoe er op indrukwekkende wijze al heel veel wordt gedaan, op talloos veel terreinen en met de inzet van veel en uiterst gedreven mensen, wordt hier de beeldtaal van de verduurzaming getoond.

De Wunderkammer

^{foto: Aad Hoogendoorn}

De Wending
In Zaal 3 een verbeelding van de wending die de curatoren voor ogen staat. De door de mens veroorzaakte klimaatverandering en zijn overmaatse claim op ruimte is een kwestie die het lot van de mensheid raakt, een kwestie door de Duitsers mooi aangeduid als Schicksalsfrage. De enige die kan ingrijpen, is uiteraard de mens zelf. Maar het vraagt een fundamenteel andere houding wil de mens zijn lot accepteren, verantwoordelijkheid aanvaarden en de wending maken.

De Wending

^{foto: Aad Hoogendoorn}

Onze toekomst in de delta, de delta van de toekomst
Om de grote, veelomvattende vragen binnen de opzet van de IABR op een zinvolle manier te kunnen onderzoeken, hebben IABR en curatoren besloten het werkgebied voor de editie van 2018 te beperken tot de Rijn-Maas-Schelde Delta, de Delta van de Lage Landen. Dit is een gebied waar de cultuurlandschappen al eeuwenlang de diepe sporen dragen van intensieve wisselwerking tussen mens en natuur. We kunnen hier doorwerken in een traditie van veranderen en sturen.

Nieuwe gebouw-typologieën voor de energietransitie

^{ontwerp: Civic -- foto: Aad Hoogendoorn}

In Zaal 4 en 5 van de tentoonstelling daarom de Ateliers waarin en de praktijken waarmee we de komende jaren aan het werk gaan; de twee IABR–Ateliers, Oost-Vlaams Kerngebied en Rotterdam, en het Delta-Atelier. In het laatste hebben ruim 40 praktijken uit Nederland en België zich verzameld om de komende drie jaar The Missing Link te adresseren en samen een nieuwe praktijk te ontwikkelen langs de door de IABR en curatoren voorgestelde onderzoekslijnen: Hernieuwbaar Energielandschap, (Re)Productieve Stad, Zorgzame Leefomgeving, Gezonde Landbouw, Een Nieuw Mobiliteitssysteem en Ruimte voor Biodiversiteit en Water.

Op zoek naar de missing link
The Missing Link is dus een tentoonstelling op zoek naar de essentiële, nog ontbrekende schakel die ons in staat moet stellen de noodzakelijke omslag aansprekend en overtuigend vorm te geven, zó dat er ook daadwerkelijk en met voldoende snelheid verandering op gang komt.
Work in progress dus, een demonstratie van wat we doen en waar we de komende jaren aan zullen werken, van uitgangspunten en onderzoeksvragen bij onze zoektocht naar hoe The Missing Link te adresseren. De resultaten worden getoond tijdens de volgende editie, in 2020.

Credits

curatoren
Floris Alkemade
Leo Van Broeck
Joachim Declerck

assistanten van de curatoren
Simone Huijbregts, Julie Mabilde, Hanne Mangelschots, Merel Eijken, Gijs Frieling, Tania Hertveld, Cateau Robberechts, Nicole Smeets-Meelker, Bas Vereecken

projectmanager
Lisette Schmetz

productie en planning
Lisanne Bervoets, Jolanda van Dinteren
Cato Joris, Myrte Langevoord, David Snels, Dagmar Veenstra, Sanne de Vos

marketing en communicatie
Bonnie Kirkels, Nadine Hofman

tentoonstellingsontwerp
B-ILD

grafisch ontwerp
Studio De Ronners

film
Marieke van der Lippe

scenografie Wunderkammer
Wouter Klein Velderman
Caroline Ruijgrok

film animatie
Architecture Workroom Brussels
Het Peloton

HAKA: past, present, future
Dudok Vastgoed

maquettes
Made by Mistake
Studio018
Studio Woudstra en Adam Scales

tentoonstellingbouw, belichting en geluid
Bart Cuppens Tentoonstellingsbouw
Quintusbelichting
WG Theatertechniek
VHS Mixed Media Solutions

teksten
Marieke Berkers
Suzanne Fischer

copy editing en vertaling
InOtherWords translation & editing
D’Laine Camp, Gerda ten Cate, Maria van Tol

Architectuurfestival ZigZagCity vindt plaats tijdens de openingsweken van IABR–2014– en biedt een alternatieve route dwars door Rotterdam die uitnodigt om met andere ogen naar de stad te kijken.
De historie en transformatie van het Laurenskwartier vormt de inspiratiebron voor het programma. De route bestaat uit interventies, performances en ruimtelijke installaties, en loopt van het Pompenburg Park tot het Blaakse Bos – of omgekeerd.
Alle activiteiten samen bieden een prachtige bloemlezing van de ontwikkeling van de stad en de opvattingen over maatschappij en architectuur die eraan ten grondslag liggen.

ZigZagCity wordt georganiseerd door AIR, Perplekcity en Rotterdam Archiguides.

meer info op www.zigzagcity.nl

ZigZagCity 2014

OFF–IABR–2014– EXHIBITIONS+EVENTS+

Een lezing van Jelle Reumer in het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE met na afloop een rondgang door de nieuwe tentoonstelling PURE VEERKRACHT – DE STAD IS OOK NATUUR in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.

Het boek Wildpark Rotterdam – De stad als natuurgebied, geschreven door Jelle Reumer, is een kleine geschiedenis van de stadsecologie en een ode aan de veerkracht van de natuur. Met dit boek als leidraad speculeert hij in deze speciale zondagmiddag-lezing met aanstekelijk plezier over de stedelijke natuur van de toekomst en wijst hij op de verrassende evoluties die zich dagelijks onder onze urbane neuzen voltrekken. De tomaat die opschiet langs de tramlijn, de zwaan die een nest bouwt van petflessen, de metromug die de ondergrondse zijn leven lang niet verlaat: de stad is een wonderbaarlijk natuurgebied.

voertaal: Nederlands
aanmelden via zondagmiddag@hetnatuurhistorisch.nl
meer informatie: www.hetnatuurhistorisch.nl

Het boek Wildpark Rotterdam – De stad als natuurgebied is te koop in de Kunsthal Bookshop of online via www.historischeuitgeverij.nl

Wildlife Rotterdam

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

IABR panel in Berlijn

^{foto: Marieke Francke}

De IABR organiseerde één van de paneldiscussies op het symposium Smart City: The Next Generationvan AEDES in Berlijn.

Het symposium Smart City sloot aan bij het thema van IABR–2014–URBAN BY NATURE, en daarom heeft AEDES de IABR gevraagd een bijdrage te leveren. Dirk Sijmons, curator van IABR–2014, ging in op vragen als wat is nu eigenlijk ‘stad’, begrijpen we het complexe stedelijke systeem niet beter als we er naar kijken als een groot en uitgestrekt stadslandschap, als een samengaan van stad en natuur, en kunnen we op die schaal misschien oplossingen vinden voor de belangrijkste opgaven van de 21ste eeuw?
Het zijn onderwerpen die de IABR–2014–URBAN BY NATURE verder zal uitdiepen.

Om zijn verhaal aan te vullen had Sijmons aan Kelly Shannon (Oslo School of Architecture and Design), Eric Frijters (FABRIC / IABR–2014–Projectatelier Rotterdam) en Lars Lerup (Rice University Houston) gevraagd elk een case study uit eigen praktijk te presenteren en zich zo te verhouden tot de drie subthema’s van URBAN BY NATURE: de relatie tussen stad en natuur, het metabolisme van de stad en strategieën voor de stadslandschappen.

Voor meer informatie, klik hier.

Het Verhalenhuis

^{foto: Joop Reijngoud}

Voor IABR–2016 heeft het Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam Katendrecht The Next Story ontwikkeld. Gedurende de biennale vindt er een serie van tien middagen plaats, waarin persoonlijke verhalen van bijzondere bewoners, organisaties of ondernemers, wonend en/of werkend op Katendrecht, gedeeld worden met het publiek. Wat is hun Next Story? Hoe zien zij de toekomst op basis van hun achtergrond, en welke rol speelt de omgeving daarbij? De optelsom van persoonlijke verhalen en prikkelende vragen tonen hoe de daadkracht van individuen de toekomst van een wijk en zelfs een stad kan helpen vormgeven.

The Next Story start op zaterdagmiddag 14 mei met als eerste gast de van oorsprong Antilliaanse theatermaker Archell Thompson. De volgende negen verhalenvertellers worden bekend gemaakt op www.belvedererotterdam.nl en in de agenda op deze website.

Play

The Next Story #0

Hoofdcurator IABR–2016 Maarten Hajer vertelt over deze biennale editie, over wijkontwikkeling en over publiek domein. Theo de postbode vertelt over zijn ervaringen in Katendrecht.
Gemaakt in het kader van The Next Story: programma met 10 middagen met verhalen.

^{concept: Els Desmet}

Het Verhalenhuis Belvédère is een publieke ontmoetingsplek in Rotterdam Katendrecht waar nieuwe stadsmakers aan de stad van morgen werken. Met haar programma en initiatieven legt Het Verhalenhuis Belvédère een diversiteit aan verhalen van mensen, gemeenschappen, bedrijven en organisaties bloot die een rol spelen in het maken van de stad. Hiermee wil het bijdragen aan het vergroten van de ‘mentale stad’, de stad zoals mensen die beleven. Het Verhalenhuis is een uitnodiging om ‘het andere’of ‘anderen’te leren kennen, om zo handelingsperspectieven te vergroten en uiteindelijk beslissingen op een positieve manier te beïnvloeden.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Locatie

Verhalenhuis Belvédère

Kunnen we ons een wereld voorstellen zonder klimaatverandering? Een wereld waarin de biodiversiteit toeneemt en waar mens en dier gezond en veilig leven? Een wereld bovendien waar energie duurzaam en betaalbaar is, waar steden en dorpen voor iedereen bereikbaar zijn en waar een woning weer boven alles een thuis is?

In een tijd waarin de crises zich opstapelen en de overheid vooral inzet op behoud en verduurzaming van het bestaande, lijkt dit toekomstbeeld verder weg dan ooit. Er is een nieuwe, veel radicalere koers richting een betere wereld nodig, met reële mogelijkheden als uitgangspunt. Alleen zo komt een fundamenteel duurzamere wereld dichterbij.

Veel van de hardnekkige problemen van nu komen voort uit de manier waarop onze maatschappij functioneert. Klimaatverandering, gezondheidsbedreigingen en groeiende ongelijkheid hangen nauw samen met het dominante economische en politieke systeem. Het gebruik van fossiele brandstoffen, het exploiteren van de natuur en het genereren van meer geld vormen daarvan de basis.

Vanuit de wetenschap staat al lang niet meer ter discussie dat we moeten breken met het gebruik van fossiele hulpbronnen en dat we af moeten van het streven naar lineaire economische groei. Maar de praktijk is weerbarstig. Binnen de wereld van transitieonderzoek noemen we dit padafhankelijkheid of regime: de afspraken, regels, technologie, routines, opvattingen, waarden en structuren die we hebben ontwikkeld om het leven gemakkelijker maken, houden ons ook gevangen in een proces van stapsgewijze verbetering.

De manier waarop de overheid en het bedrijfsleven opereren, vergroot de kans op meer verstoringen en crises. Hun werkwijze is gericht op het reduceren van risico’s en het isoleren van problemen, om hier vervolgens oplossingen voor te bedenken, plannen voor te maken en deze uit te voeren. Die aanpak levert in stabiele tijden geleidelijke vooruitgang, groei en verbetering op. Maar als het gaat om de grote opgaven, die structurele verandering vereisen, werkt deze benadering averechts.

Om onszelf een reële kans op een leefbare toekomst te geven, zullen we dingen radicaal anders moeten gaan doen. In plaats van in te zetten op het verbeteren van het bestaande, moeten we ons richten op ingrijpende, uitvoerbare transities die de wereld die we graag willen dichterbij brengen. Een rechtvaardige en positieve ecologische toekomst, waarin consumptie en productie een waardevolle bijdrage leveren aan mens en natuur, is daarvan de grondslag.

In alle economische sectoren vinden ontwikkelingen plaats die tot zulke transities kunnen leiden. Er is alleen een dosis verbeelding, wat slimme sturing en zelflerend vermogen voor nodig. Maar omdat het potentieel van deze ontwikkelingen voor veel mensen onzichtbaar is, is voor hen ook de mogelijkheid van een radicale ommekeer ondenkbaar.

Kijkend naar de noodzaak voor transitie en naar wat haalbaar is, zien we de contouren van een Groot Transitieplan voor Nederland. Het bestaat uit verschillende onderdelen: regeneratieve landbouw die de bodem herstelt, in combinatie met een dieet dat nog maar 20 procent dierlijke eiwitten bevat; woningen van hout en bio-based materialen, die een positieve uitwerking hebben op het klimaat; collectieve, decentrale energie- en warmtesystemen; een ruimtelijke ordening die gebaseerd is op natuurlijke systemen, en schone, gezonde mobiliteit voor iedereen. Klimaatneutraliteit in 2050 zou de bijvangst moeten zijn van deze ecologische en maatschappelijke omschakeling.

Deze noodzakelijke, radicale transities hebben een aantal zaken gemeen. Ze broeien allemaal al een tijd onder de oppervlakte en hebben zich inmiddels organisch ontwikkeld en verspreid. Vaak zijn het combinaties van technologische ontwikkeling en veranderingen in de manier waarop we denken, handelen en organiseren. De meeste van bovenstaande transities ontstaan daarnaast vanuit de motivatie om gezamenlijke hulpbronnen zo veel mogelijk gemeenschappelijk te beheren, te ontwikkelen en te benutten, om lokaal waarde te creëren en ecologische impact te minimaliseren.

Een andere overeenkomst is dat deze ontwikkelingen vaak onzeker en moeilijk te sturen zijn. Ze ontstaan dikwijls naast, of ondanks, gevestigde structuren en concurreren hiermee. Ook hebben ze per definitie een lokaal en uniek karakter: duurzame oplossingen zijn altijd maatwerk. Het inzetten op radicale transities heeft daarom altijd politieke implicaties: ze ondermijnen het huidige fossiele, lineaire economische regime.

Het doorbreken van de politieke en maatschappelijk impasse kan alleen met een verbeeldings- en mobilisatieoffensief. Daarbij hebben we iedereen nodig: van particulieren en belangenverenigingen tot organisaties, bedrijven en lokale overheden. Samen met de mensen die in hun eigen omgeving al vormgeven aan radicale transities moeten we ons daadwerkelijk gaan voorstellen hoe die rechtvaardige en duurzame toekomst eruit kan zien. Vanuit sociaal ondernemerschap en ‘vooruitstruikelend’ zullen we alternatieven moeten gaan vinden voor onhoudbare vormen van productie en consumptie. Zo kunnen we gezamenlijk werken aan de transities die zo hard nodig zijn.

Een radicale transitie dient het publieke belang op de lange termijn, maar ondermijnt de gevestigde belangen van overheden en marktpartijen. Hen dagen we daarom uit om niet het behouden van wat er is, maar het veranderen van wat nog komt tot speerpunt te maken.

Maar allereerst roepen we de wereld van ontwerp en onderzoek op om, samen met de partijen die al op weg zijn, te helpen bij het onderzoeken, zichtbaar maken en versnellen van deze ingrijpende transities. Samen kunnen we een positief perspectief voor Nederland schetsen: een toekomstbeeld dat de impasse doorbreekt en de politiek een instrument geeft om het maatschappelijk ongenoegen in beweging om te zetten.

De Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) start een platform voor transitie-ontwerp. We nodigen ontwerpers en onderzoekers uit om in steden, dorpen, regio’s of sectoren radicale transities te ontwerpen en te versnellen. Overheden en bedrijven kunnen zich aanmelden voor een transitie-ontwerpatelier.

Derk Loorbach (hoogleraar sociaal-economische transities, Erasmus Universiteit Rotterdam)
Peter Veenstra (partner bij LOLA landschapsarchitecten)

Derk en Peter zijn samen met Léa-Catherine Szacka en Véronique Patteeuw curator van de 10^e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam, die dit najaar plaatsvindt onder de titel IT’S ABOUT TIME.

9

jun, 2016

16:00 - 17:00

jun, 2016

16:00 - 17:00

Kriterion

Innovation Hubs

bouwblokken voor de stad

Een publiek debat over de ruimtelijke implicaties van innovatie in de Next Economy; over de rol van innovatie districten in de stad; en over het verdwijnen van grenzen tussen disciplines –een voorwaarde voor innovatie; tussen settings –of dat nu gebouwen of organisaties zijn; en tussen steden.
Neem Rotterdam: YesDelft is net zoveel onderdeel van haar innovatie ecosysteem als het Cambridge Innovation Center CIC) of het Erasmus Centre for Entrepreneurship.

Met Winy Maas (MVRDV, ontwerper van ‘De Trap naar Kriterion’), Marcus Fernhout (directeur Cambridge Innovation Center), Pieter Guldemond (directeur YesDelft and voormalig wethouder Delft), en Daan Zandbelt (De Zwarte Hond, Rotterdam, en Ateliermeester van het IABR–Atelier, Rotterdam: De Productieve Stad.
Moderator is Job Nijs (The Venture Generator)

Het debat vindt plaats op 9 juni, van 16:00 tot 17:00 uur, in Kriterion, bovenaan de trap tegen het Groot Handelsgebouw, Stationsplein Rotterdam, tijdens de Thursday Gathering of the Venture Cafe.
Toegang vrij, mits geregistreerd: klik hier

25

jun, 2014

13:00 - 18:00

jun, 2014

13:00 - 18:00

Auditorium, Kunsthal Rotterdam

SLEUTELEN AAN STOFSTROMEN

ROTTERDAMSE STADSONTWIKKELING EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

Rotterdam zet met het PROJECTATELIER ROTTERDAM een volgende stap in haar ambitie een duurzame stad en regio te worden. De resultaten liggen er: het ontwerpend onderzoek, de ontwikkelde strategieën en concrete projectvoorstellen bieden een stevige aanzet voor een duurzamere stedelijke ontwikkeling van Rotterdam, gebaseerd op een uitgebreide analyse van haar metabolisme en dat van de Rijn-Maas-Schelde Delta waarin de stad met haar haven een knooppunt is.

Op 25 juni gaat de gemeente Rotterdam in samenwerking met IABR en AIR op zoek naar de verbinding en de synergie tussen deze voorstellen, en naar de grote Rotterdamse spelers en de lokale kleinschalige initiatieven die de bouwstenen zijn van een succesvolle een circulaire economie. Neem deel aan de open discussie en denk mee over de stad en haar toekomst.

voertaal: Nederlands
toegang gratis, meer info en programma op www.sleutelenaanstofstromen.nl

IABR, AIR, Gemeente Rotterdam

lees meer over Projectatelier Rotterdam

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

kinderen van Basisschool De Schalm

^{foto: Hans Tak}

Als we het over de Next Economy hebben, dan hebben we het natuurlijk ook over de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. In welke stad wonen, werken en leven zij over dertig of vijftig jaar? En wat vinden zij daar zelf van? Hoe moeten bijvoorbeeld de huizen er dan uit zien? En wordt er in elektrische auto’s gereden of helemaal niet meer in auto’s?

foto: Hans Tak

Speciaal voor IABR–2016–THE NEXT ECONOMY hebben kinderen van Basisschool De Schalm op Rotterdam-Katendrecht een speurtocht door de tentoonstelling samengesteld. Tijdens het volgen van deze route kunnen ook andere kinderen ideeën opdoen over hoe de stad van morgen er uit zou kunnen zie

De speurtocht is gratis en kan opgehaald worden bij de kassa. Kinderen tot 12 jaar hebben gratis toegang tot de tentoonstelling.

M4H+ Rotterdam

^{©John Gundlach - De Beeldunie}

De haven van Rotterdam, een mondiale speler, heeft een bijzondere relatie met de stad. Die relatie is de afgelopen decennia fragieler geworden, maar nu worden precies de gebieden waar stad en haven elkaar ontmoeten, de ‘stadshavens’, weer van steeds groter belang. Want daar kan slim de koppeling worden gemaakt tussen de onvermijdelijke transities op het vlak van energie en grondstoffengebruik (circulaire haven, circulaire economie) en de bredere sociaaleconomische ontwikkeling van zowel bewoners als bedrijven in de stad.
In Rotterdam zijn havenbedrijf en gemeente als een Siamese tweeling verbonden in één groot stedelijk systeem en in de ‘stadshavens’ kunnen zij de transitie naar het toekomstig Rotterdam samen verkennen, ontwerpen en uittesten.
Eén van die stadshavens waar haven– en stadsontwikkeling samenkomen is het Merwe-Vierhavensgebied (M4H) waar de IABR in 2018 samen met Programmabureau M4H, dus met gemeente en havenbedrijf, de Test Site M4H+ heeft geinitieerd.

Where City Meets Harbor

^{Team1010 / IABR–Atelier Rotterdam}

Test Site M4H+ is een samenwerking van de IABR en het Programmabureau M4H, de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam.

Meer over IABR–Test Site M4H+ ▸▸▸

De Voorkamer is een social design methode die asielzoekers en wijkbewoners met elkaar in contact brengt. Hiermee wordt het absorptievermogen van de stad onderzocht en zichtbaar gemaakt. In het Gemaal op Zuid wordt hierover een presentatie ingericht die op basis van de workshops doorlopend geactualiseerd wordt.

ZATERDAG 4 JUNI
Tijd: 12.30 - 14.30
Locatie: Gemaal op Zuid Pretorialaan 141
Toegang: Gratis
Meer informatie: www.freehouse.nl

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY verzet zich tegen classificaties. Er zijn vele routes die door de stad van de Next Economy leiden. Daarom worden door het Curator Team en andere experts verschillende ‘wandelpaden’ door de tentoonstelling uitgelegd die de bezoekers kunnen volgen. Soms zijn de gidsen zelf aanwezig om van hun route een tour te maken.

De routes zijn gratis verkrijgbaar in de tentoonstellingsruimte. En als er een tour wordt gegeven, dan kunnen bezoekers spontaan aansluiten.

IABR TEST SITE ROTTERDAM 2012 – 2014
Ter gelegenheid van de voltooiing van de Luchtsingel vroeg de IABR aan Reineke Otten om, net als in 2012, de stand van zaken in het gebied rondom de Luchtsingel vast te leggen. Met als resultaat een mooie fotoserie die de transformatie in beeld brengt van een vergeten stuk stad tot een opnieuw bruisend gebied.
De tentoonstelling wordt geopend op zondag 28 september, om 17:00 uur, en is te zien in de Schieblock Passage van de Luchtsingel.

De Voorkamer is een social design methode die asielzoekers en wijkbewoners met elkaar in contact brengt. Hiermee wordt het absorptievermogen van de stad onderzocht en zichtbaar gemaakt.
In het Gemaal op Zuid wordt hierover een presentatie ingericht die op basis van de workshops doorlopend geactualiseerd wordt.

Expositie: 23 april t/m 10 juli
Openingstijden: di t/m vr 13:00 – 17:00 uur, za 12:00 – 16:00 uur
Locatie: Gemaal op Zuid Pretorialaan 141, 3072EL Rotterdam
Toegang: Gratis

Meer informatie via www.freehouse.nl

Devprayag - Samenvloeiing van Bhagirathi en Alaknanda tot de rivier de Ganga. Beeld met dank aan Wikimedia Commons.

Rotterdam Architectuur Maand, Nieuwe Instituut (NI) en Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) nodigen onderzoeker en milieuactivist Shrishtee Bajpai uit om te praten over wereldwijde water-gerelateerde problemen. Haar praktijk is gevestigd in India. In haar presentatie zal ze de stedelijke, architecturale, sociale, ecologische en geologische aspecten van het ontwerpen met water belichten, samen met architect, stedenbouwkundige, onderzoeker en Assistent Professor TU Delft, Taneha K. Bacchin, architect en onderzoeker bij MUST, Ziega van den Berk en het publiek.

Watergerelateerde problemen, waaronder droogte, overstromingen, gebrek aan drinkwater, verlies van biodiversiteit en sociale ongelijkheid vormen wereldwijd een grote uitdaging. Om deze problemen het hoofd te bieden bespreekt Shrishtee Bajpai welke mogelijke manieren er zijn om onze relatie met de natuur te herstellen en gezonde, inclusieve en veerkrachtige steden en samenlevingen te ontwikkelen. Daarnaast vertelt Bajpai over haar betrokkenheid bij de Rights of Rivers South Asia beweging, die zich inzet voor de rechten van de rivieren Ganga en Yamuna.

In een vooraf opgenomen videoboodschap zal Henk Ovink reflecteren op de leerlessen van de UN Water Summit in New York City (VS), georganiseerd door Tadzjikistan en Nederland.

Waterdag en Lezing: Restoring our Relationship with Water is onderdeel van het slotevenement van de Rotterdam Architectuur Maand en georganiseerd in samenwerking met IABR en het Nieuwe Instituut. Met rondleidingen, workshops en lezingen licht dit programma de stedelijke, bouwkundige, sociale, ecologische en geologische aspecten toe rond het ontwerpen met water.

Programma
Locatie: Nieuwe Instituut | Taal Engels | Tickets (€10/€5/€0)
• 19:30 uur Keynote door Shrishtee Bajpai
• 20:15 uur Gesprek met Taneha K. Bacchin, Shrishtee Bajpai en Ziega van den Berk, gemodereerd door Saskia van Stein (directeur IABR)
• 21:00 uur Einde van het programma

Sprekers
Shrishtee Bajpai is een onderzoeker, schrijver en activist die zich richt op het documenteren, onderzoeken en opbouwen van netwerk van radicale alternatieven voor dominante systemen met specifieke aandacht voor Inheemse en traditionele manieren van leven, besluitvorming en hun onderliggende wereldbeelden. Ze is lid van de milieuactiegroep Kalpavriksh in India. Ze maakt ook deel uit van netwerken zoals Vikalp Sangam, Global Tapestry of Alternatives en Global Alliance voor de rechten van natuur. Haar bezoek is mogelijk gemaakt via het Internationaal Bezoekersprogramma van het Nieuwe Instituut.

Taneha K. Bacchin is architect, stedenbouwkundige en onderzoeker, gespecialiseerd in de integratie van landschapsarchitectuur en territoriale (water)ecologie in stedelijk ontwerp. Zij is Assistant Professor Urban Design Theory and Methods en Coördinator van de Research Section of Urban Design, Faculty of Architecture and the Built Environment aan de Technische Universiteit Delft. In haar werk onderzoekt zij de samenhang tussen ruimte, ecologie, cultuur en politiek bij het ontwerpen van precaire en dynamische landschappen. Haar huidige werk richt zich op ecologische kwetsbaarheid, extreem weer en grondstoffenschaarste in relatie tot processen van de-territorialisering en re-territorialisering, met projecten in de Noordzee, het Noordpoolgebied, Brazilië en India.

Ziega van den Berk studeerde cum laude af aan de Academie van Bouwkunst Amsterdam met haar project ‘Het Doggersland de kraamkamer van de Noordzee’, een windpark waarbij ze de opgave benaderde vanuit het bestaande landschap en zeeleven. Ze won met dit project de 1e prijs voor de Archiprix van 2021 en de NVTL talent award 2022. Ze is onderdeel van de Ambassade van de Noordzee waar ze met een multidisciplinair team onderzoek doet naar de menselijke en meer-dan-menselijke stemmen en belangen rond de ontwikkeling van windparken op zee. Ook is ze onderdeel van de Weterschappelijk Klankbord Commissie voor de ontwikkelingen rondom de Noordzee en werkt ze sinds 2013 als landschapsarchitect bij MUST.

Henk Ovink is een Nederlandse speciale gezant bij de Verenigde Naties en overstromingsdeskundige. In 2015 werd hij door het kabinet van Nederland benoemd tot de eerste speciale gezant voor internationale wateraangelegenheden. Als Ambassadeur voor Water is hij verantwoordelijk voor het bevorderen van waterbewustzijn over de hele wereld, waarbij hij zich richt op het opbouwen van institutionele capaciteit en coalities tussen overheden, multilaterale organisaties, de private sector en NGO's om de dringende waterbehoeften van de wereld aan te pakken en transformatieve interventies te helpen initiëren.

CROOZE, de e-mobility store van Gilbert en Jaap. Een paar jaar geleden ontmoetten zij elkaar bij de powerwalkingclub aan de Stieltjesstraat in Rotterdam. Al wandelend door de stad kwamen de verhalen al snel naar boven over hoe ‘men’ zich zou kunnen en moeten voortbewegen in en om de stad. Die nieuwe wijze zou moeten bijdragen aan meer beweging, minder uitstoot van CO₂en het oplossen van files, en hij zou het dichtslibben van de stad moeten tegengaan. Daarom moest de nieuwe manier duurzaam zijn, technologisch hoogstaand en mooi ontworpen. Eind 2014 werden de woorden, geheel in Rotterdamse stijl, omgezet in daden en de onderneming CROOZE zag het daglicht: ‘Met de slogan “Old meets new technology” vonden wij in de Fenixloods de perfecte locatie voor onze nieuwe e-mobility experience store. Een overzichtelijke, ruime zaak waar men voornamelijk verschillende typen e-bikes aantreft voor een diversiteit van toepassingen in een lifestyle setting die tot de verbeelding spreekt.’

ZONDAG 22 MEI
Tijd: 16:00 – 17.30
Locatie: Rechthuislaan 1, Rotterdam
Taal: Nederlands
Toegang: Gratis

Meer informatie: www.belvedererotterdam.nl

Voor IABR–2016 heeft het Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam Katendrecht The Next Story ontwikkeld. Gedurende de biennale vindt er een serie van tien middagen plaats, waarin persoonlijke verhalen van bijzondere bewoners, organisaties of ondernemers, wonend en/of werkend op Katendrecht, gedeeld worden met het publiek. Wat is hun Next Story? Hoe zien zij de toekomst op basis van hun achtergrond, en welke rol speelt de omgeving daarbij? De optelsom van persoonlijke verhalen en prikkelende vragen tonen hoe de daadkracht van individuen de toekomst van een wijk en zelfs een stad kan helpen vormgeven.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Urban Africa: What's Next?

In het weekend van 23 en 24 april 2016 lost de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam het startschot voor haar zevende editie: IABR–2016–THE NEXT ECONOMY. Het openingsweekend markeert het begin van een tentoonstelling en een doorlopend programma van activiteiten in en rond voormalig pakhuis Fenixloods II in Rotterdam Katendrecht. Hoofdcurator Maarten Hajer stelt samen met een internationaal Curator Team opnieuw de toekomst van de stad centraal, met ditmaal als hoofdvraag: wat is de relatie tussen ruimtelijke vormgeving en de economie van morgen?

IABR–2016 is tot en met 10 juli 2016 het platform voor creatieve coalities van ontwerpers, bestuurders, bedrijven, burgers en andere agents of change met nieuwe ideeën en verbeeldingen van de stad van de 21e eeuw. Op zondag 3 juli organiseert de IABR een groot slotdebat, waarin de belangrijkste conclusies van elf weken debat gedeeld worden met het publiek.

Downloads

De resultaten van Atelier Brussel vormden een belangrijk onderdeel van de hoofdtentoonstelling van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam. Nu worden de resultaten ook getoond in BOZAR/Paleis voor Schone Kunsten te Brussel, de hoofdstad van Europa, als het hart van de tentoonstelling A Good City Has Industry.

Gekoppeld aan de tentoonstelling vindt er een uitgebreid programma van debatten, lezingen en master classes plaats. Voor meer informatie klik hier.

^{Foto: Bas Bogaerts 2015}

De tentoonstelling toont de noodzaak voor ruimte in het metropolitane gebied van Brussel voor de huisvesting van een diverse economie. Industrie maakt een vitaal deel uit van het rijke economische en stedelijke weefsel van een veerkrachtige stad. De binnen het Atelier ontwikkelde strategieën laten zien hoe productieve activiteiten opnieuw een plaats kunnen krijgen in de stad. Een stad waar men kan wonen én werken.

Locatie: BOZAR, 1e verdieping Ravensteingallerij, 1000, Brussel
Data: 26 oktober 2016 - 15 januari 2017
Openingstijden: di - zo 10:00-18:00, do 10:00-21:00
Toegang: Gratis

Downloads

^{catalogus IABR–2016–THE NEXT ECONOMY}

IABR−2016−THE NEXT ECONOMY
7^e Internationale Architectuur Biennale Rotterdam
23 april -10 juli 2016

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY verkent de rol van het ruimtelijk ontwerp voor de stad van morgen. De IABR–Ateliers, de tentoonstelling en het programma bieden uitzicht op de stad die we willen. Een stad waarin het publieke domein centraal staat, en die solidair en sociaal-inclusief is. Een productieve stad, die draait op schone energie en waar de economie lokaal waarde toevoegt en zich richt naar de sociaal-maatschappelijke opgaven.
Het eerste deel van deze catalogus bevat beschrijvingen van alle projecten in de tentoonstelling en een inleiding tot het programma. In dit deel ook De Politiek van de Next Economy, onder redactie van Maarten Hajer, met essays van Keller Easterling, Edgar Pieterse, Mark Swilling en Maarten Hajer.
In het tweede deel wordt uitgebreid ingegaan op de IABR–Ateliers in Nederland en daarbuiten. Daarnaast aandacht voor de geheel eigen ontwerpend onderzoeksmethode die de IABR heeft ontwikkeld en die wordt beschreven en geanalyseerd in It’s The Culture, Stupid!, onder redactie van George Brugmans, met essays van Fernando de Mello Franco, Arnoud Molenaar, Dirk Sijmons en George Brugmans.

IABR−2016−THE NEXT ECONOMY
George Brugmans, Jolanda van Dinteren, Maarten Hajer (red.)
2016, IABR, Rotterdam

ISBN: 978-90-809572-9-9
192 pagina’s
paperback / full color
vormgeving: 75B

bestel een exemplaar in onze webshop

13

jun, 2018

09:00 - 17:30

jun, 2018

09:00 - 17:30

HAKA-gebouw

Masterclass Resilient Denken

Een natuurlijke kijk op de veerkrachtige stad

Op het platform van IABR–2018+2020–THE MISSING LINK organiseert RDM Centre of Expertise van Hogeschool Rotterdam op 13 juni de Masterclass Resilient Denken: een natuurlijke kijk op een veerkrachtige stad. Resilient denken is de nieuwe manier van denken over, kijken naar en werken aan steden. Hogeschool Rotterdam is met RDM Centre of Expertise, de organisator van deze masterclass, en Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie (EMI) partner van Resilient Rotterdam. Samen met organisaties en bewoners werken studenten van uiteenlopende opleidingen vanuit het thema ‘resilience’ aan diverse stedelijke vraagstukken.

Programma
Na een introductie van de Rotterdamse Resilient Strategie door Arnoud Molenaar, de Chief Resilience Officer van Rotterdam, presenteren in de ochtend vijf experts wat resilient denken betekent voor ons dagelijks denken en handelen. Ylva Poelman, Evert Jan van Hasselt, Jaco Appelman, Mireille Langendijk en Els Martijn doen dit aan de hand van de systemen, technieken en tactieken uit de natuur. In de middag wordt met de inzichten in resilient denken aan de slag gegaan. Onder begeleiding van de experts wordt in diverse workshops gewerkt aan de resilience vraagstukken waar stad en haven voor staan.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 13 juni
tijd: 9:30 - 17:30 uur
voertaal: Nederlands

WAT HEB JE NODIG?
1010 architecture urbanism, Mariska Vogel en Ronald van der Heijden

redactie: Jelte Boeijenga, Ivo de Jeu, Cato Joris, Maxime Peeters

2019, IABR, Rotterdam

vormgeving: 1010 architecture urbanism

ISBN: 978-90-825137-3-8
92 pagina’s
Nederlands
paperback / full color

€ 5 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij de IABR

WAT HEB JE NODIG?
CIRCULAIRE GEBIEDSONTWIKKELING IN M4H
Merwe-Vierhavens (M4H) vormt samen met RDM het Rotterdam Makers District: dé plek in de metropoolregio voor de innovatieve maakindustrie. Het is waar stad en haven elkaar opnieuw ontmoeten – na jarenlang vooral afstand van elkaar te hebben genomen. Nu transformeert M4H stap voor stap tot een nieuw woon- en werkgebied. Als ‘stadshaven’ is het dan ook dé plek om de transitie naar het toekomstig Rotterdam te verkennen, te verbeelden en te testen.

De stadshaven koppelt de wereld met haar aan- en afvoerstromen van enorme hoeveelheden grondstoffen, (half)fabricaten en afval aan de productieve stad. In de circulaire economie zullen deze stromen moeten worden verkort, gewaardeerd en uiteindelijk worden gesloten. De mate waarin dat lukt hangt af van lokale vaardigheden, ondernemende mensen en plekken die er klaar voor zijn.

In Wat heb je nodig? Circulaire gebiedsontwikkeling in M4H verkent Team 1010 de ruimtelijke koppeling tussen de transities op het vlak van energie en grondstoffen, de nieuwe economie van de stad en de sociaaleconomische ontwikkeling van haar bewoners. Dit onderzoek laat zo concreet zien hoe een stadshaven als M4H zich kan ontwikkelen tot kraamkamer voor een circulaire maakindustrie.

Met de feestelijke afsluiting op 12 december van de tentoonstelling Making City Istanbul is de 5e Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) officieel beëindigd.

De tentoonstellingen en andere programma’s, in Nederland, Turkije en Brazilië, werden bezocht door 132.600 mensen. Bijna 3 miljoen mensen keken en luisterden naar de tv- en radioprogramma’s van de samenwerking tussen VPRO en IABR Leve de stad.

De IABR is inmiddels begonnen met de voorbereidingen voor de 6e editie, URBAN by NATURE–, die in mei 2014 opent.

De daad bij het woord

De 5e IABR was een oproep aan alle betrokkenen – bestuurders, beleidsmakers, politici, ontwerpers én burgers – om in nieuwe allianties en opgavegericht aan de slag te gaan. Immers, rond het midden van deze eeuw wonen er wereldwijd meer dan twee maal zoveel mensen in de stad als nu. Zij zullen er meer dan 90% van onze welvaart produceren. De 5e IABR: Making City stelde daarom de vraag of we eigenlijk wel goed weten hoe we voor zoveel mensen stad moeten maken. Hoe kan de stad op een duurzame manier de brenger van welvaart blijven met gelijke kansen voor al haar bewoners?

De IABR voegde zelf de daad bij het woord. Zij sloot tijdelijke allianties met lokale partijen en stadsbesturen en werkte aan concrete projecten zoals een Luchtsingel en Dakakker in het Rotterdam Central District; een stadspark en eco-corridor in Istanbul; en een stedelijk plan voor de noordoostvleugel van São Paulo. Met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu werkte de IABR aan zeven grote ruimtelijke opgaven in Nederland.

Met alleen theoretische kennis redden we het niet in de Next Economy, vindt Daan Zandbelt, partner van De Zwarte Hond en ateliermeester van het IABR–Atelier Rotterdam. Innovatie zal steeds meer ingebed zijn in het productieproces zelf. Dat vraagt om een manier van leren die voorbij de theorie gaat: 'learning by doing', leren door te doen.
Met als vertrekpunt de presentatie van het IABR–Atelier Rotterdam legt Zandbelt in deze rondleiding de nadruk op díe projecten in de tentoonstelling die ruimte in de stad bepleiten voor het ‘maken’. Zijn stelling is dat het terugbrengen naar de stad van de maakeconomie niet alleen meer en zinnig werk oplevert, maar vooral bijdraagt aan betere steden.

Atelier Rotterdam: De Productieve Stad

^{(c) Kim Bouvry}

Tijd:16.00 - 17:00 uur
Startpunt: entree IABR–2016
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.

Guided Tour

Mensen

Daan Zandbelt

^{DESIGN: THONIK}

De 3^e IABR: Power, Producing the Contemporary City onderzocht de krachten achter de productie van de hedendaagse stad en stelde de vraag welke tegenkrachten architecten nog kunnen ontwikkelen.

Het Berlage Instituut was de curator van deze editie

24 mei tot 2 september 2007

Meer informatie op de website van de 3e IABR

Meer over 3e IABR: Power ▸▸▸

Met alleen theoretische kennis redden we het niet in de Next Economy, vindt Daan Zandbelt, partner van De Zwarte Hond en ateliermeester van het IABR–Atelier Rotterdam. Innovatie zal steeds meer ingebed zijn in het productieproces zelf. Dat vraagt om een manier van leren die voorbij de theorie gaat: 'learning by doing', leren door te doen.
Met als vertrekpunt de presentatie van het IABR–Atelier Rotterdam legt Zandbelt in deze rondleiding de nadruk op díe projecten in de tentoonstelling die ruimte in de stad bepleiten voor het ‘maken’. Zijn stelling is dat het terugbrengen naar de stad van de maakeconomie niet alleen meer en zinnig werk oplevert, maar vooral bijdraagt aan betere steden.

Atelier Rotterdam: De Productieve Stad

^{(c) Kim Bouvry}

Tijd:17.00 - 18:00 uur
Startpunt: entree IABR–2016
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.

Guided Tour

Mensen

Daan Zandbelt

IABR–Atelier Rotterdam: Energietransitie

Op het Stadmakerscongres gaat IABR–Atelier Rotterdam in gesprek met de stad over de vraag hoe de energietransitie een drijver kan zijn voor een veerkrachtig Rotterdam. Atelier Rotterdam is de komende drie jaar werkplaats en platform voor ontwerpend onderzoek en samen met 3 wijken wordt onderzocht en getest hoe de energietransitie als ruimtelijk en maatschappelijk project gestalte kan krijgen.

Presentatie IABR–2018+2020 en Atelier Rotterdam door Joachim Declerck (Ateliermeester Atelier Rotterdam en lid Curatorteam IABR–2018+2020).
Aansluitend gesprek met Emile Klep (directeur Stedelijke Inrichting, gemeente Rotterdam) over de kansen van Atelier Rotterdam voor de stad, en debat met de zaal.

Voor meer informatie over het event, klik hier
Voor meer informatie over het Stadmakerscongres, klik hier
Voor meer informatie over Atelier Rotterdam, klik hier

Locatie: De Doelen, Muziekplein, Rotterdam
Datum: 10 november
Tijd: 15.00 - 16.00
Toegang: gratis (tickets te bestellen via Stadmakerscongres)

Naar aanleiding van Labo XX_werk, het onderzoek naar de verweving van werk en wonen in de twintigste-eeuwse gordel van Antwerpen, organiseert de Stad Antwerpen tijdens IABR–2016 een workshop: betrokken ontwerpbureaus en stakeholders bespreken de resultaten van het onderzoek, definiëren welke kansen Labo XX_werk Antwerpen en haar bewoners biedt, en verkennen welke vervolgstappen kunnen worden gezet.

Labo XX_werk

^{foto: Veva Roesems}

Labo XX_werk is te zien in de tentoonstelling, IABR–2016–THE NEXT ECONOMY

besloten workshop

IABR–2016–WHAT'S NEXT?

Stedelijk Metabolisme: Duurzame Ontwikkeling van Rotterdam
Nico Tilly, Olv Klijn, Judith Borsboom, Martin Looije (red)

2014, Gemeente Rotterdam en IABR, Rotterdam

142 pagina's
nederlands
softcover / full color

€ 10 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR
beschikbaar als PDF

Hoe functioneren de stromen van goederen, mensen, afval, biota, energie, voedsel, zoet water, zand en lucht in Rotterdam? Hoe beïnvloeden deze stromen de kwaliteit van leven in de stad en welke relatie bestaat er met de ruimtelijke ontwikkelingen in de stad? Kan inzicht in de stofwisseling van Rotterdam ons helpen bij de ontwikkeling naar een duurzame stad? En welke kansen zijn er voor een circulaire economie?
Stedelijk Metabolisme toont de resultaten van het IABR–Atelier Rotterdam. De analyses, ontwikkelde strategieën en concrete ontwerpvoorstellen komen rijkelijk aan bod en trachten een antwoord te bieden op de eerder genoemde vragen. De resultaten bieden niet alleen de gemeente maar ook andere partijen in de stad concrete handvaten om aan het metabolisme te (blijven) sleutelen.

Met inleidingen van Ahmed Aboutaleb, Astrid Sanson en George Brugmans, en bijdragen van Nico Tilly, Eric Frijters, Olv Klijn, Dirk Sijmons, Marieke Francke, Judith Borsboom, Sander Klaassen, Annemieke Fontein en Hans Scheepmaker.

Download de PDF van Stedelijk Metabolisme hier

Downloads

^{catalogus IABR–2016–THE NEXT ECONOMY}

IABR−2016−THE NEXT ECONOMY
George Brugmans, Jolanda van Dinteren, Maarten Hajer (red)

2016, IABR, Rotterdam

vormgeving: 75B

ISBN: 978-90-809572-9-9
192 pagina’s
nederlands
paperback / full color

€ 5 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

IABR−2016−THE NEXT ECONOMY
7^e Internationale Architectuur Biennale Rotterdam
23 april -10 juli 2016

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY verkent de rol van het ruimtelijk ontwerp voor de stad van morgen. De IABR–Ateliers, de tentoonstelling en het programma bieden uitzicht op de stad die we willen. Een stad waarin het publieke domein centraal staat, en die solidair en sociaal-inclusief is. Een productieve stad, die draait op schone energie en waar de economie lokaal waarde toevoegt en zich richt naar de sociaal-maatschappelijke opgaven.
Het eerste deel van deze catalogus bevat beschrijvingen van alle projecten in de tentoonstelling en een inleiding tot het programma. In dit deel ook De Politiek van de Next Economy, onder redactie van Maarten Hajer, met essays van Keller Easterling, Edgar Pieterse, Mark Swilling en Maarten Hajer.
In het tweede deel wordt uitgebreid ingegaan op de IABR–Ateliers in Nederland en daarbuiten. Daarnaast aandacht voor de geheel eigen ontwerpend onderzoeksmethode die de IABR heeft ontwikkeld en die wordt beschreven en geanalyseerd in It’s The Culture, Stupid!, onder redactie van George Brugmans, met essays van Fernando de Mello Franco, Arnoud Molenaar, Dirk Sijmons en George Brugmans.

12

jun, 2016

16:00 - 17:30

jun, 2016

16:00 - 17:30

Verhalenhuis Belvédère

The Next Story #8 : Robbert Jan van der Veen

Over het ontstaan van de ‘Gelukkige Wijk’ en de ‘Gelukkige Stad’

Robbert Jan is oprichter van Plein06, stedenbouw, landschap en strategie uit Rotterdam.Het liefst tekent en schetst hij samen met bewoners, overheden en andere stakeholders een geweldige en (soms) bijna onwaarschijnlijke mooie toekomst. Vorig jaar heeft hij het Honours Programme InnovatieLAB opgericht, een onafhankelijk platform van studenten uit Leiden, Delft en Rotterdam die gezamenlijk ontwerpend onderzoek doen naar ‘De Gelukkige Stad'.

Robbert Jan van der Veen

Door zijn ervaringen met InnovatieLAB beweegt hij zich steeds meer op het grensvlak tussen ruimtelijke investeringen en menselijk contact. Op zondag 12 juni vertelt Robbert Jan meer over zijn ervaring met Katendecht en over de creatie van de ‘Gelukkige wijk’ en ‘Gelukkige stad’.

Meer informatie: www.gelukkigestad.nl of www.plein06.nl

ZONDAG 12 Juni
Tijd: 16:00 – 17.30
Locatie: Rechthuislaan 1, Rotterdam
Taal: Nederlands
Toegang: Gratis

Meer informatie: www.belvedererotterdam.nl

Voor IABR–2016 heeft het Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam Katendrecht The Next Story ontwikkeld. Gedurende de biennale vindt er een serie van tien middagen plaats, waarin persoonlijke verhalen van bijzondere bewoners, organisaties of ondernemers, wonend en/of werkend op Katendrecht, gedeeld worden met het publiek. Wat is hun Next Story? Hoe zien zij de toekomst op basis van hun achtergrond, en welke rol speelt de omgeving daarbij? De optelsom van persoonlijke verhalen en prikkelende vragen tonen hoe de daadkracht van individuen de toekomst van een wijk en zelfs een stad kan helpen vormgeven.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Joachim Declerck (1979) is ingenieur-architect, en oprichter en partner van Architecture Workroom Brussels (AWB)— Europese denk-en-doe-tank voor innovatie op vlak van architectuur, stedelijke en territoriale ontwikkeling. Hij is sinds 2014 gastprofessor aan de Universiteit Gent (BE). De rode draad in zijn werkzaamheden is de inzet van ontwerp en ruimtelijke ontwikkeling als hefbomen voor het realiseren van belangrijke maatschappelijke transities.
Declerck studeerde af aan de Universiteit Gent (België). Later volgde hij de internationale postdoctoraal opleiding aan het Berlage Institute in Rotterdam. Hij bleef van 2005 tot 2010 verbonden aan dit instituut, vanaf 2008 leidde hij er het professionele onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma. Hij was namens het Berlage Instituut co‐curator van de 3e IABR, Power – Producing the Contemporary City (2007), en van de tentoonstelling A Vision for Brussels – Imagining the Capital of Europe (2007).
Sinds zijn oprichting in 2010 maakt Architecture Workroom Brussels als initiator, mediator en platform de ruimte en condities voor vernieuwende architectuur en voor ontwerpend onderzoek. AWB bestaat uit een team van tien architect-onderzoekers en wordt geleid door drie partners: Roeland Dudal, Els Vervloesem en Joachim Declerck. De langere strategische werklijnen van AWB richten zich onder meer op visionaire woningbouw, productieve landschappen, zorgzame buurten en de productieve stad. Als platform voor ontwerpend onderzoek en kennisdeling draagt AWB bij aan het brede maatschappelijke debat, aan de professionele praktijk en kennisontwikkeling, en aan de vernieuwing van stadsontwikkeling en beleid.
In 2010 was Declerck curator van de tentoonstelling Bouwen voor Brussel – Architectuur en Stedelijke Transformatie in Europa (2010). Hij was lid van het curatorteam van de 5^e IABR, Making City (2012) en van het Belgisch paviljoen op de 13^e architectuur biënnale van Venetië, getiteld The Ambition of the Territory (2012), en als Ateliermeester betrokken bij verschillende IABR–Ateliers.

Making City, de tentoonstelling

^{foto: Ossip van Duivenbode}

‘Hoe maken we stad?’ was de centrale vraag van de 5^e IABR: Making City. De voortdurende verstedelijking stelt ons voor immense politieke, sociale, economische en ecologische uitdagingen. Het zijn de steden die de oplossingen voor de grote opgaven van de 21^e eeuw moeten vinden. No cities, no future.
De stad is onze toekomst, maar alleen als ze beter bestuurd, ontworpen en gepland wordt dan nu het geval is.

agenda voor de stad
De wereld verstedelijkt in een razendsnel tempo. Omstreeks 2050 zullen meer dan zeven van de negen miljard mensen in de stad wonen. De grote sociaal-economische en ecologische vraagstukken van deze eeuw zijn daarmee stedelijke problemen. Tegelijkertijd wordt in de stad negentig procent van onze welvaart geproduceerd.
De 5^e IABR: Making City vertrok vanuit de overtuiging dat onze toekomst in de stad ligt. Maar zijn steden klaar voor die toekomst? Zijn er nieuwe en betere instrumenten en methoden voor het ‘maken van stad’?
De 5^e IABR: Making City was een oproep aan alle betrokkenen – bestuurders, beleidsmakers, politici, marktpartijen, ontwerpers en burgers. Stad maken moet echt op een andere manier, met sterke allianties, met een uitgesproken stedelijke agenda en met ontwerp voorop.

Play

5e IABR: MAKING CITY

A short introduction to the 5^th IABR: Making City.

^{© IABR, 2012}

eigen onderzoek, eigen projecten
Net als bij eerdere edities organiseerde de 5^e IABR: Making City haar eigen onderzoekstraject. Met drie Test Sites, in Rotterdam, Istanbul en São Paulo, zeven samenwerkingsprojecten met de Nederlandse overheid en een keur van ‘best practices’ uit de hele wereld verkende de IABR toekomstbestendige manieren van ‘stad maken’, vooral op het snijvlak van planning, ontwerp en politiek.
In april 2012 kwamen 35 projecten uit meer dan 25 wereldsteden naar Rotterdam. Projecten uit onder meer New York, Parijs, São Paulo, Delhi, maar ook Rotterdam, Den Haag, Groningen en Almere toonden aan dat standaardoplossingen niet langer toereikend zijn. Stadsontwikkeling zal in de toekomst veel meer een samenspel moeten zijn van verschillende disciplines. Steeds wisselende allianties moeten hun maatschappelijke agenda en economische ambities met elkaar in balans brengen. Alleen dan zullen steden de oplossing zijn voor de grote sociaal-economische en ecologische uitdagingen waar wij deze eeuw voor staan.

Cantinho de Ceu, São Paulo

^{foto: George Brugmans}

Kijk ook op de website van de 5^e IABR: Making City

Meer over 5e IABR: Making City ▸▸▸

De praktijken die werden geselecteerd naar aanleiding van de IABR–2018+2020–Call for Practices zijn in acht werkgroepen verdeeld die samen het Delta Atelier vormen. Tijdens de komende IABR vinden er in Rotterdam daarom acht thematische werksessies plaats.
Een daarvan focust op het thema (Re)Productieve Stad, één van de onderzoekslijnen zoals benoemd in de Onderzoeksagenda.
Joachim Declerck, co-curator van deze dubbeleditie IABR–2018+2020–THE MISSING LINK, is de moderator van deze werkgroep.

De werksessies van het Delta Atelier zijn de kickoff van een driejarig werktraject waarin ruim veertig Nederlandse en Belgische praktijken samen actief zullen werken aan het dichten van de kloof die we The Missing Link hebben genoemd. In de tentoonstelling in Rotterdam zijn ze te zien in de acht transitiekamers, waar een reeks uiteenlopende objecten hun werkmateriaal en -methodes in beeld brengt.

Het Delta Atelier is opgezet door de IABR en Atelier Workroom Brussels, in samenwerking met Atelier Rijksbouwmeester en het Team Vlaams Bouwmeester.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 20 juni
tijd: 9:30 - 19:00 uur

Play

De Nordic City: De energietransitie als kans

10:23"

^{Gemaakt in opdracht van iabr/UP voor IABR-2016–THE NEXT ECONOMY
Productie: Strawberry Fields
Producenten: Marieke Francke en George Brugmans}

^{© iabr/UP, 2016}

De Nordic City: Energietransitie als kans 

Hoe kan de energietransitie een wenkend perspectief opleveren voor de regionale economie en de ruimtelijke kwaliteit van stad en regio? Dat was de vraag waarmee het IABR–Atelier Groningen van start ging. In een intensief traject van ontwerpend onderzoek en uitwisseling met experts en betrokkenen uit stad en regio dat meer dan een jaar duurde, zijn vier vergezichten ontwikkeld: Energy Port, Biobased Economy voor het Noorden, Groningen slimme Energiestad en Duurzame en veilige dorpen.
Deze vergezichten komen voort uit een grondige verkenning van de omschakeling naar hernieuwbare energie tussen nu en 2035 en hoe daar economisch vruchten van kunnen worden geplukt. Het economisch effect van de energietransitie blijkt substantieel te worden als geod wordt gekeken naar de verbindingen die de energiesector kan aangaan met de andere economische pijlers van stad en regio: de landbouw, de chemie, de kennisinstellingen, de ICT en de bouw.

De film ‘De Nordic City’ laat zien dat de kansen voor energietransitie in Groningen ruim voorhanden zijn en dat stad en regio een voorlopersrol kunnen gaan innnemen als alle betrokken partijen echt werk maken van de energietransitie.

IABR–Atelier Groningen is een samenwerking van de IABR en de provincie Groningen, de gemeente Groningen, Eemsdelta Regio en de Regio Groningen-Assen. Ateliermeester is Jandirk Hoekstra (H+N+S Landschapsarchitecten).

Het onderzoek en ontwerpend onderzoek wordt verricht door E&E Advies, Quintel Intelligence, van Paridon x de Groot (i.s.m. LINT), Maat Ontwerpers, het Atelier Stadsbouwmeester van de gemeente Groningen (met MD Landschapsarchitecten, Specht Architecten en Studio MARCHA), DAAD Architecten en H+N+S Landschapsarchitecten.

Keywords

Film

Play

Metropolitan Agriculture

IABR–2014– Project #49: Metropolitan Agriculture (Foundation Metropolitan Agriculture)

ValueMediationPartners

We moeten opnieuw nadenken over hoe we de ruimte verdelen tussen stedelijke woonomgevingen en landbouwgebieden. Nu wordt de landbouw steeds verder van de stad weggeduwd en vormt daarom een steeds grotere bedreiging voor de natuur.

Maar er is een alternatief: metropolitane landbouw. Als stedelijke ontwikkeling gecombineerd wordt met agriculturele productie ontstaat er een mix van functies die naast elkaar kunnen bestaan. Met als bonus dat we de rest van de aarde niet hoeven op te offeren aan voedselproductie. We kunnen onze metropolen voeden zonder de natuur te vernietigen!

Vlak nadat de minister van OCW, Ingrid van Engelshoven, ons officieel bevestigde dat zij, na een positief advies van de Raad voor Cultuur, de IABR weer in de landelijke culturele basisinfrastructuur (BIS) zal opnemen, kwam de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC) op 17 juni met een uitgesproken negatief en, daar zijn vriend én vijand het over eens, opvallend vooringenomen advies over de IABR.
In zijn eerste reactie concludeert bestuurder–directeur van de IABR, George Brugmans dan ook: "Advies met voorbedachten rade: er worden in één klap zoveel inconsistenties, verdraaiingen, hele en halve onwaarheden, ongegronde beschuldigingen en suggestieve schijnbewegingen met dit advies rondgestrooid dat er nauwelijks beginnen aan is om het te weerleggen."
Maar hij kijkt ook vooruit: "Nu moeten college van B&W, gemeenteraad en het bestuur van IABR zich met elkaar afvragen hoeveel waarde een advies heeft dat een lange neus maakt naar de wethouder. Want die schrijft in zijn Uitgangspuntennota, de Cultuurvisie tot 2030: “Culturele organisaties die wij meerjarig subsidiëren zijn sterke instellingen van kwalitatief hoog niveau, organisaties die naar verwachting het beste bijdragen aan de realisatie van onze sociale, economische en ruimtelijke ambities, de transities waar onze stad voor staat.”
Aan die omschrijving voldoet de IABR volledig – en niet “naar verwachting” maar al sinds 2005. Aantoonbaar. Ze was en is voorloper, precies voor wat betreft deze agenda, in samenwerking met talloze partners in de stad. De gemeente omarmde de IABR in opeenvolgende beleidsnota’s over architectuurbeleid en in het regioprofiel dat de stad naar de minister stuurde. Ze vroeg de minister de IABR weer op te nemen in haar landelijke culturele basisinfrastructuur, de BIS. De Raad van Cultuur oordeelde daar positief over en de minister heeft de IABR inmiddels haar voornemensbrief gestuurd: “IABR, u bent welkom.”
Niet verder gaan met de IABR, een nationale instelling die in twintig jaar een groot en wereldwijd netwerk heeft opgebouwd, vaak samen met andere partijen in de stad zoals Resilient Rotterdam, zou voor Rotterdam in meerdere opzichten kapitaalvernietiging betekenen. Ook letterlijk: de IABR kost de gemiddelde Rotterdammer nog geen 65 cent per jaar, daar legt de IABR ieder jaar ruim 3 euro bij.

Lees hier Brugmans' hele reactie of download de tekst onderaan deze pagina. Daar kun je ook ons Beleidsplan 2021 - 2024, WAAR KUNNEN WE LANDEN?, downloaden en de PDF waarin wij het advies weerleggen, zin voor zin voor zin voor zin.

Downloads

Nordic City op reis

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City vanaf half mei 2016 op reis door de provincie en zijn opeenvolgend te zien in Onderdendam (16 t/m 29 mei, Gereformeerde Kerk), Loppersum (30 mei t/m 3 juni, De Bibliotheek), Warffum (6 t/m10 juni, Hogeland College), Appingedam (13 t/m 18 juni, Franse School), Groningen (20 t/m 24 juni, Transfuture Festival Entrance) en Delfzijl (29 juni t/m 3 juli, Delfsail), waarna ze vanaf 12 september een plek krijgen in het Provinciehuis in Groningen.

De Nordic City, IABR–Atelier Groningen

^{foto: Jandirk Hoekstra}

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

Downloads

Compacte Stad en Molens in de Zee

Op donderdag 19 mei geeft burgemeester Ahmed Aboutaleb het startschot voor een werkconferentie over ‘resilience’, stedelijke veerkracht, en zal de Gemeente Rotterdam haar eerste Resilience Strategie lanceren.
Rotterdam doet mee aan het 100 Resilient Cities Programma van de Rockefeller Foundation en ontwikkelt, in dialoog met andere steden in de wereld, nieuw beleid op het gebied van resilience. De Rotterdamse strategie behelst een aanpak die bestaande en nieuwe activiteiten ondersteunt die de stad sterker, veerkrachtiger en toekomstbestendig maken. De lancering van de Resilience Strategie markeert het begin van een volgende fase in het versterken van de stad Rotterdam en is bovendien een mijlpaal; Rotterdam is de eerste stad in Nederland met een dergelijke strategie.

Onder leiding van dagvoorzitter Paula Verhoeven (algemeen directeur Stadsontwikkeling Rotterdam) spreken naast burgemeester Aboutaleb ook Michael Berkowitz (algemeen directeur 100 Resilient Cities), Arnoud Molenaar (Chief Resilience Officer Rotterdam) en George Brugmans (algemeen directeur IABR).

Werksessies
In het tweede deel van de ochtend zijn er vier werksessies gericht op de vraag: What’s Next? Wat gaan we doen?

De volgende thema's staan daarbij centraal:
- Social Resilience: comparing Paris and Rotterdam
- Water Safety and Cyber Resilience
- Resilience and Private Partners
- Resilience by Design (samen met IABR)

DONDERDAG 19 MEI
Tijd: 8:30 inloop, programma 9:00 - 13:30
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: Gratis
Let op: vooraf reserveren via deze link

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Wat ooit een van de meest bijzondere en uitgebalanceerde watersteden ter wereld was, Tenochtitlan, de hoofdstad van het Azteekse rijk, is nu Mexico City, een metropool waar 20 miljoen mensen te kampen hebben met grote waterproblemen

Play

trailer - Mexico City: The Thirsty City

^{02:52 -- Engelse ondertiteling
geproduceerd door iabr/UP en Doxy voor de Wereld Water Atlas}

In 2018 presenteerden producenten George Brugmans (iabr/UP) en Hans de Wolf (Doxy) de film Mexico City: The Thirsty City, geregisseerd door Alexander Oey en gemaakt voor de Wereld Water Atlas.

Bekijk hier de volledige film:

Play

Mexico City: The Thirsty City

^18:33^{-- Engelse ondertiteling}^{geproduceerd door iabr/UP en Doxy voor de Wereld Water Atlas}

Mexico City: een steenharde prop

^{Tenochtitlan, hoofdstad van de Azteken}

Tenochtitlan lag op een klein eiland in een vallei vol meren. Sinds de komst van de Spaanse veroveraars is de stad stap voor stap gaan groeien zonder dat er sprake was van goed waterbeheer en is de afwatering van de meren continu doorgegaan. Inmiddels zijn er, verspreid over de vallei, nog maar een paar plaatsen waar open water te vinden is. De stad is in feite een steenharde prop geworden als gevolg waarvan zij kampt met een paradox van te veel en te weinig water. Heftige regenbuien leiden tot overstromingen, maar water kan niet worden vastgehouden en drinkwater moet van elders worden gehaald. Per saldo neemt de waterschaarste toe en bovendien zorgt het huidige waterwinningsregime van de stad voor een aanzienlijke bodemdaling. Mexico City is daarom niet alleen een erg dorstige stad, maar ook een van de snelst zinkende steden ter wereld.
Hoe kan de stad weer leren leven met water?

De Wereld Water Atlas is een initiatief van de Nederlandse Watergezant, Henk Ovink, de founding partners zijn het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Deltares, het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de IABR.

Klik hier voor een versie met Spaanse ondertitels

De Voorkamer is een social design methode die asielzoekers en wijkbewoners met elkaar in contact brengt. Hiermee wordt het absorptievermogen van de stad onderzocht en zichtbaar gemaakt. In het Gemaal op Zuid wordt hierover een presentatie ingericht die op basis van de workshops doorlopend geactualiseerd wordt.

In de workshops maken deelnemers, een gemixte groep van bezoekers van de IABR, leden van de Afrikaanderwijk Coöperatie en nieuwe rotterdammers: vluchtelingen wonend in Rotterdam, een beeldende biografie.

ZATERDAG 14 MEI
Tijd: 12.30 - 14.30 inclusief lunch
Locatie: Gemaal op Zuid Pretorialaan 141
Toegang: Gratis, aanmelden via info@freehouse.nl
Meer informatie: www.freehouse.nl

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Lezing naar aanleiding van het fotografieproject ‘Vogels huilen niet’.
Fotografe Anjès Gesink en stadsecoloog André de Baerdemaeker tonen en vertellen samen het verhaal van vogels die in de stad in moeilijkheden zijn gekomen, maar na professionele hulp weer vrolijk verder leven.

voertaal: Nederlands
meer informatie op www.hetnatuurhistorisch.nl
toegang met een geldig IABR toegangsbewijs
aanmelden via zondagmiddag@hetnatuurhistorisch.nl

Vogels huilen niet

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

^{DESIGN: STOUT/KRAMER}

De 4^e IABR: Open City, Designing Coexistence stelde de sociale duurzaamheid van de stad centraal en vroeg zich af wat de architectuur daar concreet aan kan bijdragen.

De curator van de vierde editie was de Nederlandse architect en stedenbouwkundige Kees Christiaanse, partner KCAP en professor Stedenbouw aan de ETH Zürich.

Opening 4e IABR: Open City

Opening op 25 september 2009

Meer informatie op de website van de 4e IABR

Meer over 4e IABR: Open City ▸▸▸

Op vier zondagmiddag (24 april, 22 mei, 5 en 19 juni), in een ontspannen setting en gevoed door columns en visuals, zoomt hoofdcurator Maarten Hajer met Nederlandse en internationale tafelgasten in op actualiteiten die hun weerslag hebben op het debat over de Next Economy.

Next Salon #1: Informeel maar waardevol - 24 april - voor info klik hier
Next Salon #2: Vluchtelingen in de stad - 22 mei - voor info klik hier
Next Salon #3: programma volgt - 5 juni
Next Salon #4: programma volgt - 19 juni

Klik hier voor de complete agenda, meer informatie en het reserveren van kaartjes in de online ticketshop.

Jandirk Hoekstra (1953) Landschapsarchitect, studeerde Landschapsarchitectuur aan de Wageningen University en compositie aan het Conservatorium in Rotterdam.
Hij was actief in de culturele sector als programmamaker voor muziekevenementen, theater en cultureel debat in de Unie. Hij werkte bij dS+V Rotterdam en later als senior-adviseur en divisieleider bij Heidemij/Arcadis. Nu is hij directeur van H+N+S Landschapsarchitecten.

Jandirk Hoekstra was projectleider bij de culturele manifestatie Rotterdam 2045, de eerste aflevering van de Nieuwe Kaart van Nederland en de manifestatie Buiten Bouwen van de VROM-raad. Samen met Bert van Meggelen was hij als intendant verantwoordelijk voor het concept en programma van de Triënnale Tuin- en Landschapsarchitectuur Apeldoorn 2008; een groot cultureel evenement rond landschap, openbare ruimte en tuinontwerp.
Hoekstra was de eerste leider van het Overijsselse Atelier Ruimtelijk Kwaliteit. Hij was van 2009 tot 2011 leider van de Werkplaats die in opdracht van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta werkt aan toekomstperspectieven voor de Delta als klimaatbestendige pleisterplaats. Van 2011 tot haf 2013 gaf hij leiding aan Atelier Kustkwaliteit dat was gericht op het ontwikkelen van concepten voor veiligheid en ruimtelijke kwaliteit van de Nederlandse kust.
Vanaf maart 2012 is hij voor twee dagen per week benoemd tot Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit bij de provincie Noord-Holland.
Hij presenteerde de ‘Dutch Principles’ en de plannen voor een duurzaam watersysteem voor een stadsdeel en een groot stadspark voor Yangchen in China. Ook maakte hij onderdeel uit van het team Nederlandse specialisten dat een ontwerp-bijdrage levert aan het ‘Density Syndicate’ voor Kaapstad, Zuid-Afrika.

Sinds april 2015 is Hoekstra ateliermeester van het IABR–Projectatelier Groningen dat in het kader van IABR–2016 onderzoekt of energietransitie een wenkend economisch en ruimtelijk perspectief kan opleveren voor het aardbevingsgebied en de stad Groningen.

Jandirk Hoekstra was gastdocent aan de vakgroep Landschapsarchitectuur van de Wageningen Universiteit, ETH Zurich, KU Leuven, TU delft en de Academie van Rotterdam.

Ter gelegenheid van de launch van het interuniversitaire Center for Public Imagination worden deelnemers uitgenodigd in interactieve workshops te reflecteren pp de verbeelding van de slimme stad. Welk vocabulaire, welke beelden, en welke verlangens animeren die stad? En hoe krijgt politiek vorm in de 'smart city' als we politiek begrijpen als het ontstaan van publieken en publieke issues? Wat doet de taal van technologische efficiency en optimalisering met de manier waarop de stad als politieke ruimte functioneert? De slimme stad vormt zo een casus voor een bredere noodzaak tot hernieuwde verbeelding van het publieke. De workshops in de middag zijn voor iedereen toegankelijk om aan die verbeelding bij te dragen.

Met bijdragen van o.a. Willem Schinkel, Hoogleraar Sociologische Theorie, Erasmus Universiteit Rotterdam; Noortje Marres, Centre for Interdisciplinairy Methodologies, University of Warwick; Huub Dijstelbloem, Hoogleraar filosofie van Wetenschap en Politiek, Universiteit van Amsterdam; Karen Maex, Rector Universiteit van Amsterdam en Maarten Hajer, Hoofd Curator IABR–2016.

Gespreksleider is Tracy Metz, journalist, auteur en directeur van het John Adams Institute.

VRIJDAG 17 JUNI
Tijd: 10.00 - 17.00 (inloop 9.30 uur)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

3

mei, 2016

13:30 - 15:00

mei, 2016

13:30 - 15:00

Brillante

Social Harbor

Vasiliki Sifostratoudaki

Reflectie Workshop Serie Gertrude Stein
Brillante is een door wijkbewoners gerunde tweede kans modewinkel. De Griekse kunstenaar Vasiliki Sifostratoudaki organiseerde er vier workshops rondom het werk van de Amerikaanse schrijfster Gertrude Stein. Eind april bespreekt ze met de deelneemsters de betekenis van taal voor de deelname aan sociaal en economisch verkeer.

Datum: 3 mei
Tijdstip: 13:30 – 15:00
Locatie: Brillante
Sint-Andriesstraat 208, 3073JW Rotterdam

Social Harbor
Freehouse wil Rotterdam Zuid liefst inrichten als een Social Harbor. Traditioneel vervullen havens niet alleen de functie van poort tussen stad en wereld, het zijn ook dynamische plekken die sociaal, cultureel en economisch altijd volop in ontwikkeling zijn. Ze genereren verkeer van mensen, ideeën en goederen, en zijn knooppunten van migratiestromen. Havens stimuleren innovatie en werkgelegenheid. Dit trekt weer nieuwe mensen aan en zo vervullen havens een belangrijke rol in de ontwikkeling en positionering van stad, regio en land.
Op verzoek van de IABR en in samenwerking met de Afrikaanderwijk Coöperatie geeft Freehouse deze inzichten vorm in Social Harbor, een programma van activiteiten en interventies in de Rotterdamse Afrikaanderwijk die tijdens IABR–2016 plaatsvinden.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

Samen met de IABR en de Gemeente Rotterdam organiseren BNA Onderzoek, de NVTL en de BNSP een ideeën prijsvraag voor architecten, landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen.

Uitgaand van de ‘stromen’ die de stad (in dit geval Rotterdam) in komen en uit gaan, en de interactie tussen al deze stromen, wordt er ontworpen aan een concreet vraagstuk: de opwaardering van het gebied Blaak / Westblaak. Stromen zoals verkeer, water, voedsel, lucht, mensen en energie moeten zo georganiseerd worden dat het gebied veerkrachtiger, leefbaarder en toekomstbestendiger wordt.

Op 18 juni komen (Brabantse) architecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten, wetenschappers, bestuurders, bedrijven en geïnteresseerde burgers de voorstellen die de ontwerpbureaus deden die in het kader van het IABR–Projectatelier BrabantStad onder de loep nemen. Hoe kan de kracht en de kwaliteit van de Brabantse mozaïekmetropool beter benut worden om de ambitie te realiseren een topkennis– en innovatieregio te zijn en te blijven? En hoe kan dat op een manier die past binnen het huidige principe van het inspelen op de energie uit de samenleving? Nieuwe, creatieve ideeën zijn hiervoor nodig om de Brabander in 2050 prettiger te laten wonen, werken en recreëren.

10:00 Opening

10:10 Interview met Yves de Boer en Dirk Sijmons

10:30 Toekomst van Brabant. Trends en Ontwikkelingen
Ruud Veltenaar , filosoof, trendwatcher en bevliegeraar, neemt ons mee in zijn spannende visie op de toekomst.

11:00 Pauze

11:15 Projectatelier BrabantStad
Joachim Declerck (AWB), Floris Alkemade, Cees van der Veeken (LOLA architects) presenteren de bevindingen van het projectatelier BrabantStad. Welke innovatie strategieën hebben zij voor de toekomstige ontwikkeling van Brabant(Stad)?

11:45 Reacties en debat met panel en publiek
Met in de panel Erik Luiten (Rijksadviseur Landschap en water, Friso de Zeeuw (hoogleraar gebiedsontwikkeling) Geert Snijders (Wethouder RO ‘s-Hertogenbosch, Lambert Verheijen (dijkgraaf Aa en Maas) en Judith Lekkerkerker (Hoofdredacteur Ruimtevolk)

12.45 Afsluiting Plenair gedeelte

voertaal: Nederlands
toegang gratis, aanmelden vóór 13 juni via ywijns@brabant.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Tijdens de biennale is er op iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Vandaag vertelt Margot Smolenaars van het Rotterdamse Vers Beton meer over de journalistieke online game Bouwen is Macht, die vandaag is gelanceerd. De game is ontwikkeld om de Rotterdammer meer inzicht te geven in de keuzes en dilemma’s bij het bouwen van de stad.

Vers Beton - Bouwen is Macht

Beeld: MatZwart

Tijdens de afgelopen verkiezingen klonk de oude mantra ‘bouwen, bouwen, bouwen’ weer. Met daaraan gekoppeld de vraag voor wie. Ofwel, ook in Rotterdam staat de inrichting van de ruimte niet los van de grote sociale vraagstukken. Maar wie bepaalt wat er in de stad gebouwd wordt? ‘Wij, de burger, via onze lokale politieke vertegenwoordigers’, is het meest voor de hand liggende antwoord. Maar zo simpel is de werkelijkheid niet. Welke partijen hebben allemaal een vinger in de bouwpap, en hoe dik is die?
In een breed opgezet onderzoek voor De Harde Kern, de onderzoekredactie van Vers Beton, dook Margot Smolenaars in de wereld van de mensen achter de stenen façades van Rotterdam. Haar research mondt uit in een journalistieke online game, Bouwen is Macht, die tijdens deze vierde High Noon aan het publiek wordt gepresenteerd.

Nieuwsgierig? Lees hier meer over de achtergrond van Bouwen is Macht, of speel hier alvast het spel

locatie: HAKA-gebouw
datum: 8 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

Ter gelegenheid van IABR−2014−URBAN BY NATURE− schreven brancheverenigingen BNA, NVTL en BNSP samen met de gemeente Rotterdam de prijsvraag 'De stad als ecosysteem: ontwerpen met stromen' uit. De opgave was het stadsdeel Blaak/Westblaak een vitaal onderdeel te maken van het ‘organisme’ Rotterdam, zodat het aantrekkelijker, duurzamer en toekomstbestendiger wordt.
Een jury onder voorzitterschap van IABR–2014– curator Dirk Sijmons koos uit de ingezonden ontwerp ideeën drie genomineerden. Op 4 juni wordt de geldprijs uitgereikt. Het winnende ontwerp krijgt tevens een plek in de tentoonstelling URBAN BY NATURE–.

Sprekers op deze dag zijn Dirk Sijmons, Paul de Ruiter, Astrid Sanson en Jos Gadet.

Genomineerd zijn:
Als Stromen Verweven; Op naar de Adaptieve Stad
Ingrid Ackermans, Guido Zeck en Peter Twisk

Coop Blaak
Hannah Frederiks, Mischa Woutersen, Albertine Tjeenk Willink en Rob Brink

GFT Avenue; Groente- en Fruittuinen in het Centrum van Rotterdam
Janneska Spoelman, Merten Nefs en Lucia Dossin

organisatie: BNA onderzoek, NVTL en BNSP

voertaal: Nederlands
meer informatie op www.ontwerpenmetstromen.nl
toegang gratis, aanmelden via secretariaat@nvtl.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

De afgelopen jaren heeft de IABR in ‘Ateliers’ ontwerpend onderzoek ingezet in haar maatschappelijke zoektocht naar duurzame ontwikkeling. In de Ateliers komen ontwerpers samen met bestuurders van een stad/regio tot ontwerpoplossingen voor een maatschappelijke uitdaging. De eerste Ateliers waren in São Paulo (2008-2012) en Istanbul (2010-2014). Vanaf 2012 kwamen er ook Ateliers tot stand in Nederland met ondersteuning van de rijksoverheid.

Op uitnodiging en in opdracht van IABR heeft DRIFT (Dutch Research Institute for Transitions) in 2021 een evaluatie gedaan om de impact van de methode in Nederland te evalueren. Je kunt het rapport downloaden onderaan deze pagina.

Downloads

ONDERZOEKSRAPPORT DRIFT

Eén van de grootste uitdagingen waarmee het IABR–Projectatelier Rotterdam werd geconfronteerd, was hoe de ontwerp bureaus, .FABRIC en James Corner Field Operations, de verschillende stofstromen konden verbeelden die samen het metabolisme van het stadslandschap vormen.

Op basis van grondige analyse van alle data en informatie is eerst een indrukwekkende serie kaarten gemaakt, de eerste visualisaties van Rotterdams metabolisme. Maar stromen stromen, en de volgende stap was daarom het maken van een serie animatiefilms die inzichtelijk maken hoe de stofstromen lucht, water, biota, voedsel, energie, afval, mensen, cargo en zand, sediment en bouwmaterialen zich door het stedelijk landschap van Rotterdam bewegen en hoe de stad slimmer en beter gebruik kan maken van deze stromen.
De stofstroom animaties vormen – samen met de uitwerking van vier integrale ontwikkel strategieën voor de stad en vier maquettes van concrete uitwerkingen van deze strategieën – de presentatie van de resultaten van het IABR–Projectatelier Rotterdam op de tentoonstelling IABR–2014–URBAN BY NATURE–, die van 29 mei tot 23 augustus te zien is in de Kunsthal en het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.

Meer over Stofstroom animaties ▸▸▸

Ontmoet de Rotterdamse Metabolisten! Een samenwerkingsverband van zeven Rotterdamse bureaus die toonaangevend zijn op het gebied van het ontwerpen met de stofwisseling van de stad presenteert zich. De door de bureaus gedeelde systemische benadering van het vak biedt inzicht in, en ideeën en oplossingen voor het werken met stromen, het sluiten van kringlopen, organische stedenbouw, circulaire economie, stadslandbouw en veerkrachtige duurzame ontwikkeling. Langs vier thematische lijnen wordt het werk van deze Rotterdamse Metabolisten onderzocht: herwaardering van het polytechnisch ontwerpen; transitie naar sociaal-ecologisch-economische stadsontwikkeling; het oplossen van de schijnbare grenzen tussen lokaal en regionaal en het ontdekken van nieuwe waardeketens en verdienmodellen in complexe systemen.

De Rotterdamse Metabolisten diepen deze thematische lijnen uit in een lezing over de innovatieve aspecten van hun afzonderlijke werk. Gastheer en interviewer Jaap Jan Berg praat met hen en met het publiek over gedeelde ervaringen en benaderingen in het werken met het metabolisme van de stad.

Moderator: Jaap Jan Berg

organisatie: de Rotterdamse Metabolisten, met ondersteuning van AIR

De Rotterdamse Metabolisten zijn: Van Bergen Kolpa Architecten, Doepel Strijkers Architects, Except Integrated Sustainability, Paul de Graaf Ontwerp en Onderzoek, Superuse Studios, De Urbanisten en Studio Marco Vermeulen.

voertaal: Engels
toegang is gratis, reserveren is niet nodig

Voorafgaand aan de biennale organiseren de Rotterdamse Academie van Bouwkunst (RAvB) en AIR, samen met de Metabolisten, een discussieavond (13 mei) en een expert meeting (27 mei) over het ontwerpen aan de stofwisseling van de stad. Voor meer informatie klik hier →

De Rotterdamse Metabolisten

Play

Waterplein Benthemplein Rotterdam

de urbanisten
animatie: studio analoog

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Op vrijdag 20 november wordt het IABR–Projectatelier Groningen gepresenteerd op het Let’s Gro Festival in Groningen.
Ateliermeester Jandirk Hoekstra en betrokken onderzoeks- en ontwerpbureaus lichten een eerste tipje van de sluiter: welke inzichten zijn er halverwege opgedaan en welke ontwikkelpotenties tekenen zich reeds af?

Er is ruim de gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over wat de energietransitie kan betekenen voor de regio Groningen en hoe de gepresenteerde schetsen, concepten en ideeën aansluiten bij initiatieven die er momenteel in Groningen en daarbuiten worden ontwikkeld.

Voor meer informatie over het programma klik hier.

VRIJDAG 20 NOVEMBER
Tijd: 15u45 - 17u00 (start programma 13u00)
Locatie: Next City (voormalig Esprit pand), Waagstraat 8, Groningen
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis

De presentatie van het IABR–Projectatelier Groningen is onderdeel van een middagvullend programma over energietransitie in Groningen dat van start gaat om 13u00.

Let’s Gro is een inspiratiefestival over de toekomst van de stad Groningen en vindt plaats van 19 tot 21 november op diverse plekken verspreid door de stad Groningen. Voor meer informatie over Let's Gro klik hier.

Het Planbureau voor de Leefomgeving, het College van Rijksadviseurs en drie ontwerpbureaus – De Urbanisten, Artgineering en Marco Vermeulen– bundelden hun expertise en presenteren drie inspirerende schetsen voor toekomstbestendige netwerken voor de fiets, warmtenetten en stedelijk groen.
Doe cutting edge kennis op over duurzame infrastructuur voor de stad en discussieer mee over de opbrengsten van de samenwerking tussen ruimtelijk onderzoek en ontwerp.

VRIJDAG 3 JUNI
Tijd: 10.00 - 13.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling. U kunt hier een ticket reserveren.

Tijdens de biennale is er op bijna iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Vandaag presenteert Maxime Peeters van het IABR–Atelier Rotterdam hoe het de formidabele opgave van de energietransitie, waar stad en haven voor staan, de komende jaren wil aangrijpen als hefboom voor het genereren van nieuwe stedelijke kwaliteit. Ook worden de eerste inzichten van het Atelier, dat op de energietransitie werkt van 2017 tot en met 2020, in de verschillende opgaven en werklijnen die centraal staan, gedeeld.

Nieuwe gebouw-typologieën voor de energietransitie

^{ontwerp: Civic -- foto: Aad Hoogendoorn}

Op de schaal van het gebouw werkt het Atelier aan nieuwe gebouw-typologieën voor de energietransitie. Immers, energie-neutrale, en zeker energie-producerende gebouwen vormen naast een technische uitdaging vooral een stevige ontwerpopgave.
Op wijkniveau wordt het concept van “Energiewijken” getest. Kan de energietransitie een hefboom zijn voor sociaaleconomische ontwikkeling, voor een solidaire stad? Hoe zorgen we ervoor dat alle actoren in de stad, in de wijken, mee kunnen werken aan oplossingen die ook voor hen meerwaarde bieden? Hoe organiseren we een gelijk speelveld? En tot welke nieuwe vormen van stadsontwikkeling leidt dat?
En op de Test Site M4H+, tenslotte, wordt de opgave van de integrale gebiedsontwikkeling aangegaan.

Het noodzakelijk koppelen van de verschillende schaalniveaus helpt ook om te laten zien hoe de energietransitie niet alleen een doel, maar ook een middel kan zijn dat we als samenleving kan inzetten om te werken aan een aantrekkelijke, weerbare en inclusieve toekomst voor havenstad Rotterdam en al haar inwoners.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 21 juni
tijd: 12:30 - 13:30 uur
voertaal: Nederlands

OPEN CITY: DESIGNING COEXISTENCE
Tim Rieniets, Jennifer Sigler, Kees Christiaanse (red)

2009, SUN, Amsterdam

vormgeving: Mevis & Van Deursen

ISBN 9789085067832
416 pagina's
engels
paperback / full color

€ 15 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

Open City: Designing Coexistence is de publicatie die is verschenen bij de 4^e Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, Open City, die van 24 september 2009 tot 10 januari 2010 gehouden werd in Rotterdam.

Deze omvangrijke publicatie gaat dieper in op de rol die architectuur en stedenbouw kunnen spelen om een stad leefbaarder te maken. Voor het eerst in de geschiedenis woont meer dan de helft van de wereldbevolking in steden, en de trek naar de stad gaat onverminderd door. De uitdijende stad, waar steeds verscheidener groepen mensen wonen, heeft architectonische structuren die voldoende leefbaarheid blijft garanderen.

Deel 1: Dimensies
In het eerste deel van ‘Open City’ brengen niet alleen stadsontwerpers, maar ook sociologen, etnografen, geografen, juristen, historici en economen verschillende dimensies van de open stad in kaart, en inventariseren de bedreigingen die er voor de open stad zijn.
Met bijdragen van Ash Amin, Marc Angelil, Regina Bittner, George Brugmans, Stephen Cairns, Kees Christiaanse, Angelus Eisinger, Orhan Esen, Gerald Frug, Stephen Graham, Dieter Läpple, Mark Michaeli, Robert Neuwirth, Arnold Reijndorp, Tim Rieniets, Christian Salewski, Saskia Sassen, Peter Sloterdijk en Michael Zinganel.

Deel 2: Situaties
Het tweede deel van het boek presenteert de ontwerpen van architecten, planologen en activisten voor een open stad die ook weren getoond tijdens de biennale.
Met bijdragen van Crimson Architectural Historians, Interboro Partners, Stephen Cairns en Daliana Suryawinata, Philipp Misselwitz en Can Altay, Jörg Stollmann en Rainer Hehl, Bart Goldhoorn en Alexander Sverdlov.

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)
Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

IABR–2016–Urban Meetings

Hoe krijgt de Smart City in Nederland vorm? Wat betekent dat voor de infrastructuur, het metabolisme en de burgers van de stad? Maarten Hajer (Planbureau voor de Leefomgeving) gaat in het kader van IABR–2014– in debat met Marleen Stikker (Waag Society), Jan Hendrik Dronkers (Rijkswaterstaat), Peter Glas (Unie van Waterschappen), Guido Braam (Circle Economy), Chris Sigaloff (Nederland Kennisland) en Jorick Beijer (Blossity).

voertaal: Nederlands
toegang gratis, aanmelden via www.pbl.nl/iabr
meer informatie op de website van het Planbureau voor de Leefomgeving

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Thijs van Spaandonk (Tilburg, 1981) studeerde Architectuur aan de Technische Universiteit Eindhoven. Sindsdien verkent en adresseert hij met name de culturele aspecten van de grote uitdagingen waar we voor staan in verschillende hoedanigheden en hij draagt daarbij wisselende verantwoordelijkheden.

Thijs is partner bij BRIGHT, een coöperatief voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van stadsontwikkeling dat hij in 2017 heeft opgericht samen met Gerjan Streng. BRIGHT genereert observaties en produceert prototypes ten behoeve van onderzoek naar en sturing van de invloed die energie-, voedsel- en mobiliteitssystemen en economische stelsels op onze omgeving hebben. BRIGHT is recentelijk intensief betrokken geweest bij de tentoonstelling ‘Places of Hope’ in Leeuwarden, het Nederlandse klimaatakkoord en de Regionale Energiestrategie voor de Provincie Noord-Holland, een stadsspel ter ondersteuning van klimaatakkoorden op de schaal van de wijk in Amsterdam in samenwerking met Play the City en Space & Matter, het educatieve spel Ministry of Food in samenwerking met Lava en de Nederlandse publieke omroep KRO-NCRV, en de productie van een collectie vleermuishuisjes.
BRIGHT is lid van het internationale samenwerkingsverband The Cloud Collective, een coöperatie van ontwerpbureausdie zich bezighoudt met de maatschappelijke impact van architectuur en design.

Het onderwijs speelt een belangrijke rol in Thijs’ verkenningeen van de ontwerpdiscipline. Hij heeft lesgegeven aan verschillende Academies van Bouwkunst en is momenteel hoofd van de masteropleiding Stedenbouw van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. De nadruk ligt daarbij op de vraag hoe het tegengaan van en aanpassen aan klimaatverandering de stad Rotterdam kan en zal beïnvloeden en, meer specifiek, welke competenties architecten en stedenbouwkundigen moeten ontwikkelen om goed betrokken te kunnen zijn bij dit proces.
Thijs maakt deel uit van de onderzoeksgroep Future Urban Regions. Hier richt zijn ontwerpend onderzoek zich op de Zeeuwse deltaregio, waar hij is opgegroeid. Hij is medeauteur van het boek Urban Challenges, Resilient Solutions: Design Thinking for the Future of Urban Regions, en hij was betrokken bij internationale samenwerkingsverbanden in Delhi en Beijing en visiting critic bij de Columbia University (New York) en Hong Kong University (Hongkong).

_{foto: Fred Ernst}

https://www.thecloudcollective.org/en

14

mei, 2016

15:00 - 18:00

mei, 2016

15:00 - 18:00

conference room, Fenixloods II

L’Aquila of the Future

Strategies, Architectures, Spaces and Urban Identity in a post-quake city

De workshop L’Aquila of the future nodigt de IABR–2016 bezoeker uit voor een gedocumenteerd gesprek over de belangrijkste uitdagingen van de wederopbouw van de Italiaanse stad L’Aquila. In de workshop staan kwesties centraal zoals architectuur, ruimte, mobiliteit en opkomende en gevestigde identiteiten die leiden naar een ‘L’Aquila van de toekomst'.

Zeven jaar geleden trof een verwoestende aardbeving L'Aquila - een stad van ongeveer 70.000 inwoners gelegen in Midden-Italië met een rijk cultureel erfgoed. Hierbij kwamen 309 mensen om, 50.000 mensen raakten dakloos en delen van het stedelijk weefsel werden platgelegd.
Zoals eerder in de geschiedenis van hedendaags Italië, volgde een indrukwekkende reeks governance maatregelen, financieringsinitiatieven en inspanningen op het gebied van planning. Staatsinterventie moest L’Aquila uit de ramp helpen en de basis leggen voor de ontwikkeling van de 'stad van de toekomst'.

Promovendi en onderzoekers van de Gran Sasso Science Institute kijken hoe nu, na 7 jaar na de beving, die belofte wordt waargemaakt middels fysieke, sociale en economische interventies.
Welke toekomst werd na de aardbeving voorgesteld voor L'Aquila? Welke toekomst is vandaag in opkomst? Hoe kan de toekomst opnieuw worden verbeeld voor een L'Aquila van morgen?

ZATERDAG 14 MEI
Tijd: 15.00 - 18.00
Locatie: IABR–2016–THE NEXT ECONOMY, FENIX II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling. Een ticket kunt u reserveren in onze ticketshop

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

6

jun, 2018

12:30 - 14:00

jun, 2018

12:30 - 14:00

HAKA-gebouw

High Noon: studeren op Zuid

Studentenhuisvesting in Rotterdam Zuid

Tijdens de biennale is er op iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Vandaag presenteren eerstejaars studenten van de opleiding Ruimtelijke Ontwikkeling en Planologie van de Hogeschool Rotterdam de resultaten van een besloten workshop die eerder deze ochtend plaats vindt in het HAKAfé.
Tijdens de werksessie, de afsluiting van het vak Haalbaarheid in Gebiedsontwikkeling, passen de studenten de opgedane kennis toe en verkennen zij de haalbaarheid van het realiseren van betaalbare studentenhuisvesting in Rotterdam Zuid. Tijdens de High Noon nemen zij het publiek vervolgens mee in hoe zij denken dat studeren, net als wonen, werken en recreëren, optimaal geïntegreerd kan worden in de stad, en waarom die pas dan ook echt weerbaar kan zijn.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 6 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

IABR–2014–project #79: Kulturlandschaft (ETH Zürich) - Zwitserland

IABR–2014–URBAN BY NATURE– vertrekt vanuit het standpunt dat we de globale milieuproblemen kunnen oplossen als we de problemen van de stad oplossen.

Vanuit het perspectief van de landschapsarchitectuur kijkt IABR–2014– eerst naar wat stad en stedelijkheid eigenlijk is. Steeds meer mensen wonen in de stad, maar waar wonen ze precies? Het antwoord is: lang niet alleen maar in compacte binnensteden, maar in grote uitgestrekte stadslandschappen die overwegend in de delta’s van deze wereld liggen, en nooit ver van het water.
Stad en landschap vloeien steeds meer in elkaar over en daarom onderzoekt IABR–2014– de relatie tussen stad en natuur. Hoe meer we daarvan weten, hoe meer houvast we hebben bij het ontwerpen, plannen en besturen van onze complexe stedelijk landschappen. 
Als we de stad beschouwen als onze natuurlijke ecologie, haar structuur en stofwisseling analyseren, begrijpen en leren gebruiken, dan kunnen we concreet werken aan een veerkrachtiger stad, en daarmee aan een duurzamere toekomst.

IABR–2014– presenteert 96 concrete en innovatieve projecten bijeengebracht in zes tentoonstellingen: vijf in de Kunsthal en één in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Samen vormen ze één verhaal: URBAN BY NATURE–.

DE AARDE EEN TUIN
Het (her)inrichten van het stadslandschap vraagt om een betrokken relatie tussen mens en natuur. Er zijn veel manieren om aan die betrokkenheid vorm te geven. Van tuinen en parken tot natuurbescherming en natuurontwikkeling.
→

PURE VEERKRACHT
In het Natuurhistorisch Museum is een tentoonstelling over stadecologie ingericht, die de rijke verscheidenheid van de stedelijke natuur laat zien. Ook de stad is een biotoop.
→

HET VERKENNEN VAN DE ONDERGROND
Ontdekken, herwaarderen en plannen van de onbekende wereld onder onze voeten. De ondergrond als vindplaats van natuurlijke hulpbronnen, als opslag, maar ook als archief van onze culturele geschiedenis en van de aarde zelf.
→

HET STEDELIJK METABOLISME
De meeste mondiale milieuproblemen zijn terug te voeren tot het gebrekkig functioneren van de stedelijke stofwisseling. Als we die problemen willen oplossen, zullen we ze in de stadslandschappen moeten aanpakken.
→

STADSLANDSCHAP EN KLIMAATVERANDERING
De grootste stadslandschappen van de wereld liggen langs de kusten en in de delta’s. Deze gebieden zijn het meest kwetsbaar voor de gevolgen van een stijgende zeespiegel. Plannen voor waterveiligheid gaan hand in hand met gebiedsontwikkeling.
→

STRATEGIEËN VOOR HET STADSLANDSCHAP
Verstedelijking is een landschaps-architectonische opgave aan het worden, terwijl het landschap trekjes van een stedenbouwkundig probleem begint te vertonen. Kunnen we nog plannen maken op de schaal van dit stadslandschap?
→

Play

URBAN BY NATURE–: 96 PROJECTS

Meer over De tentoonstelling ▸▸▸

Downloads

2050 - An Energetic Odyssey

IABR–2016–THE NEXT ECONOMY toont heel concrete verbeeldingen van wat een groene Next Economy kan zijn. Nordic City verbeeldt een nieuwe toekomst voor stad en regio Groningen en 2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis laat zien welke rol de Noordzee kan spelen bij het halen van het tweegradendoel als samenwerking voor grootschalige exploitatie van windenergie centraal staat.
De Rotterdamse biennale neemt de grote uitdagingen van de 21ste eeuw als uitgangspunt voor het verkennen en verbeelden van de stad van morgen. De noodzaak om over te stappen van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen voor klimaatneutraal wonen en werken staat hoog op de agenda. Wat zijn de ruimtelijke implicaties van die transitie? En welke kansen biedt de energietransitie als we op tijd in actie komen? Het tweegradendoel van de klimaatafspraken in Parijs is niet haalbaar zonder gedurfde strategieën en nieuwe vormen van samenwerking tussen grote gevestigde bedrijven en kleine nieuwkomers, overheid en burgers.

Nordic City: Projectatelier Groningen

^{© IABR}

Downloads

VISIONARY POWER: PRODUCING THE CONTEMPORARY CITY
Christine de Baan, Joachim Declerck, Veronique Patteeuw (red)

2007, NAI Publishers, Rotterdam

vormgeving: Thonik

ISBN 9789056625795
295 pagina's
engels
paperback / full color

€15 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

Op 24 mei 2007 opende in Rotterdam de derde editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, Visionary Power: Producing the Contemporary City, met als curator het Berlage Instituut.
Met het thema Visionary Power onderzocht de IABR de krachten die de 21e-eeuwse stad 'produceren' en de rol die architecten binnen dit krachtenveld kunnen spelen.

Nooit eerder woonden zo veel mensen in een stedelijke omgeving: vandaag al meer dan de helft van de wereldbevolking, naar verwachting tweederde in 2050. Tegelijkertijd is de hedendaagse stad het speelveld van uiteenlopende vormen van macht en krachtige invloeden van globalisering. Dit confronteert ons met vragen die urgenter zijn dan ooit: Wat is de stad? Wie en wat 'produceert' de stad? Welke krachten sturen haar ontwikkeling? En wat is de mogelijke rol van de architect?

De publicatie Visionary Power: Producing the Contemporary City fungeerde als catalogus van de hoofdtentoonstelling van de biennale, POWER, maar staat ook goed op zichzelf als bron van nieuwe kennis over het maken van stad in de 21e eeuw. Het boek brengt onderzoek bijeen over de fundamenten van de hedendaagse stad, bespreekt krachten die van invloed zijn op haar totstandkoming, formuleert de opgave voor architecten en stedenbouwkundigen en presenteert strategieën waarmee zij kunnen opereren binnen dit krachtenveld, op grond van actuele, samenhangende visies op de 21e-eeuwse stad.

De stad vormt meer dan ooit een uitdaging voor kritische reflectie en actie. De heldere stellingnames van internationaal gerenommeerde onderzoekers, de goed geformuleerde tekstbijdragen en het aantrekkelijke beeldmateriaal zorgen ervoor dat dit boek zowel een breed publiek als vakmatig geïnteresseerden aanspreekt en hen confronteert met het belang van een gedegen reflectie over de stad in de 21e eeuw.

Met inleidingen van George Brugmans en Vedran Mimica, en met bijdragen van Keller Easterling, Kenneth Frampton, Fernando de Mello Franco, John Urry, José Castillo, Jeffrey Inaba, Teddy Cruz, Pier Vittorio Aureli en Martino Tattara, Martijn de Waal, Alexander Sverdlov, Sharon Zukin, Yimin Zhu, Gabriele Mastrigli, Lieven de Cauter en Michiel Dehaene, Roemer van Toorn, Joachim Declerck, Alfredo Brillembourg en Hubert Klumpner, Blacklinesonwhitepaper en Motsepe Architects, Office Kersten Geers David Van Severen, INABA, Princeton University Center for Architecture, Urbanism and Infrastructure, IND, WORK Architecture Company, a-u-r-a en FÜNDC BV, bad architects group en BAUKUH.

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

IABR–2016–Urban Meetings

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

IABR–2016–Urban Meetings

Energietransitie als motor voor ruimtelijke en economische ontwikkeling
Hoe kan de energietransitie een wenkend perspectief opleveren voor de regionale economie en de ruimtelijke kwaliteit van stad en regio? En wat moeten we doen om de geschetste perspectieven tot realisatie te brengen? IABR–Projectatelier Groningen laat zien wat er mogelijk is wanneer stad en regio werk maken van de energietransitie, van het Biobased Noorden tot veilige en energieneutrale dorpen en van Energy Port tot Groningen, slimme energiestad.

Met presentaties van Jandirk Hoekstra (Ateliermeester Projectatelier Groningen) en de betrokken onderzoeks- en ontwerpbureaus laten we zien hoe de energietransitie als drijvende kracht ingezet kan worden voor een economisch duurzamer en ruimtelijk aantrekkelijker Groningen.

In de middag vindt er een besloten rondetafelgesprek, waarbij de Groningse opdrachtgevers, samen met lokale, regionale en nationale bestuurders en stakeholders, in Rotterdam met elkaar in gesprek gaan over wat er moet gebeuren om de gepresenteerde plannen ook echt te realiseren. Wat zijn de volgende stappen, aan welke condities moet worden voldaan en wie zijn daarbij nodig?

VRIJDAG 13 MEI
Tijd: 11.00 - 13.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis, mits in het bezit van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling.
Let op: vooraf reserveren in de ticketshop

IABR–2016–Urban Meetings

We tellen af tot de opening: IT’S ABOUT TIME trapt af op donderdag 22 september met een driedaags openingsprogramma. De openstelling voor het publiek van de tentoonstelling op donderdagavond van 17.00 tot 19.00 uur markeert het startschot van acht weken activiteiten en uitwisseling over de toekomst van de stad, onder meer met workshops, lezingen en stadswandelingen. Vrijdag 23 en zaterdag 24 september zijn er onder meer een openingssyposium, performances, presentaties, workshops, rondleidingen en wijktours met deelname van de curatoren en deelnemende exposanten.

Vrijdag 23 september
Deelnemende exposanten en curatoren zijn op vrijdag 23 september de gehele dag aanwezig voor gesprekken, presentaties en panels. Het programma gaat over drie ontwerpstrategieën die centraal staan in de tentoonstelling IT’S ABOUT TIME: Versneller, Activist en Voorouder. De dag wordt afgesloten met een reflectie en vooruitblik door Derk Loorbach, professor socio-economische transities, directeur DRIFT en co-curator van IT’S ABOUT TIME.

Zaterdag 24 september
Op zaterdag 24 september is er een doorlopend publiek programma met workshops, rondleidingen, wijktours en performances. Van 15.00 tot 17.00 uur is er een openingssymposium over de noodzakelijke transities op maatschappelijk, economisch, ruimtelijk en cultureel niveau.

Programma
Gedurende de tentoonstelling IT'S ABOUT TIME is er een actief programma met workshops, lezingen en rondleidingen door onder meer onze curatoren Véronique Patteeuw, Peter Veenstra, Léa-Catherine Szacka en Derk Loorbach. De activiteiten gaan over de ‘architecture of change’, over de toekomst van de stad, energie in de stad en nog veel meer. In de zogeheten ‘transitiearena’ vinden werksessies plaats over onder meer lopend onderzoek naar transformaties van steden als Amsterdam, Rotterdam en Tilburg. Voor kinderen zijn er wekelijks kinderworkshops ‘bouwen aan je toekomst’ onder begeleiding van beeldhouwer Maria Kley.

Early bird ticket en passe-partouts
Koop hier je earlybird tickets en passe-partouts.

Binnenkort is hier ook alle actuele informatie te vinden over het programma.

Samen met Resilient Rotterdam organiseert de IABR op 7 en 8 juni de internationale conferentie Resilient Cities en Energietransitie. Onder de paraplu van IABR–2018+2020–THE MISSING LINK brengen stad en biennale beleidsmakers, stedenbouwkundigen, ontwerpers, ondernemers, experts en andere praktijkdeskundigen, uit Rotterdam én de wereld, bij elkaar om kennis uit te wisselen en gezamenlijk op zoek te gaan naar nieuwe oplossingsrichtingen en de uitvoering daarvan. Op weg naar een weerbare toekomst!

Resilient Rotterdam
Op dag 1 van de conferentie staat de Resilience Strategie van de gemeente in brede zin centraal. In mei 2016, op het platform van IABR–2016, lanceerde Rotterdam als eerste stad in Nederland een resilience strategie. Op 7 juni is de focus gericht op de vraagstukken waarmee steden, ondernemers, ontwerpers, ingenieurs en studenten zich bezighouden om de veerkracht van de stad te versterken.

Programma
Na een lezing van Ren Yee (futuroloog), opent burgemeester Ahmed Aboutaleb de conferentie om 14.00 uur. Daarna geven Arnoud Molenaar (Chief Resilience Officer) en Joachim Declerck (ateliermeester IABR–Atelier Rotterdam en lid curatorteam IABR–2018+2020) een lezing. Vervolgens is er gelegenheid om een break-out sessie naar keuze te volgen.

volledig programma:
12.00 uur: registratie en lunch
12.30 uur: lezing Ren Yee, Futuroloog
14.00 uur: opening Burgemeester Aboutaleb
14.15 uur: lezing Arnoud Molenaar, Chief Resilience Officer
14.40 uur: lezing Joachim Declerck, ateliermeester IABR–Atelier Rotterdam
15.00 uur: workshops Ronde 1
16.00 uur: workshops Ronde 2
17.00 uur: afsluitende borrel

Op weg naar Dag 2
De lezing van Declerck biedt een sneak preview van de tussentijdse resultaten van IABR–Atelier Rotterdam: De Energietransitie als Inclusief Stadsproject. De tweede dag van de conferentie, vrijdag 8 juni, staat geheel in het teken van de belangrijkste vraag die het atelier aan de orde stelt: hoe de energietransitie als hefboom kan worden ingezet voor meer weerbare steden.

locatie: HAKA-gebouw, Vierhavensstraat 38, Rotterdam
datum: 7 juni 2018
tijd: 12.00 - 18.30
voertaal: Engels en Nederlands

In toenemende mate ontwikkelen stedelijke ondernemers nieuwe producten en diensten gebaseerd op recycling, delen en leasen en daarmee bewegen ondernemers in de circulaire economie zich langzamerhand van een niche markt naar een mainstream markt.
Wat is het ruimtelijke effect van die groeiende circulaire economie op de stad? Wat is de waarde van de openbare ruimte voor de ruimtelijk ontwerper en de ondernemer? Wat zullen voor de komende tijd no-regret investeringen in de openbare ruimte zijn en wie 'betaalt' mee aan de waarde van die openbare ruimte?

Lifestyle

Deze en andere vragen worden tijdens deze expert meeting besproken met een groep van ruimtelijk ontwerpers en ondernemers. In de tweede sessie worden de ideeën in de praktijk getest door te werken aan de casestudy De nieuwe Maker Space van Blue City 010.

Zakgeld

VRIJDAG 10 JUNI
Tijd: 10.20 - 14:00 uur (registratie om 10 uur)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Toegang is gratis voor wie in het bezit is van een geldig toegangsbewijs voor de tentoonstelling
Deelnemen is mogelijk als u zich opgeeft via mail@daviddooghe.com

De expertmeeting vindt plaats naar aanleiding van het project Stedelijke Circulaire Economie van David Dooghe en Buro Boris. Stedelijke Circulaire Economie was onderdeel van de open oproep Het Metabolisme van de Stad van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

13

jul, 2014

13:00 - 18:00

jul, 2014

13:00 - 18:00

WEED PLUKKEN

We zijn van nature stedelijk en dus gaan we op zondag 13 juli met de fiets op zoek naar het heerlijke eten dat wild in de stad te vinden is.
The Youth Food Movement stippelt een route uit die begint bij Station Blaak en voert langs plekken waar onverwacht eetbare planten en bloemen te vinden zijn.
De zoektocht eindigt bij de mooie locatie van Hof van Noord, waar we de stadsoogst zullen bekijken, klaarmaken en natuurlijk gezamenlijk opeten.

De excursie begint om 13:00 uur
verzamel locatie: Station Blaak
deelname is gratis, aanmelden via rotterdam@youthfoodmovement.nl

voertaal: Nederlands
meer info op Facebook

OFF–IABR–2014– EXHIBITIONS+EVENTS+

4

feb, 2016

18:00 - 20:30

feb, 2016

18:00 - 20:30

Urban Meeting Brussel

Productieve Metropool BXL

Op donderdag 4 februari wordt in Brussel de tweede Urban Meeting georganiseerd in het kader van het Atelier Productieve Metropool BXL.

Naar aanleiding van de opstart van het ontwerpend onderzoek worden de ontwerpvragen die in het Atelier BXL op tafel liggen geconfronteerd met de resultaten van gelijkaardig onderzoek uit Rotterdam en Antwerpen. Internationaal actieve ontwerpers gaan in debat over het belang van productieve activiteiten in de stad en stellen de hypothese van het Atelier BXL op scherp.

Lezingen door Djamel Klouche (l’AUC - IABRProjectatelier Rotterdam), Klaas Meesters (projectleider Labo XX – Werk, Stad Antwerpen) en Freek Persyn (51N4E, Brussel).

Debat met onder andere Mark Brearley (CASS Cities, London), Olv Klijn (FABRIC, Amsterdam) en Ward Verbakel (Plusoffice, Brussel) Moderator: Joachim Declerck.

^{foto: Bas Bogaerts}

DONDERDAG 4 FEBRUARI 2016
Tijd: 18u00 – 20u30
Locatie: Firma, Schaarbeeklei 636, Vilvoorde, Brussel, België
Voertaal: Engels
Toegang: gratis

Aanmelding is niet nodig.

Atelier Productieve Metropool BXL
Het doel van Atelier Productieve Metropool BXL is een betere afstemming tussen de veranderende economie en de organisatie van de ruimte voor productieve activiteiten in het metropolitane gebied van de hoofdstad. Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt de productieve stad? De Vlaams-Brusselse metropolitane regio kent een groot aantal laaggeschoolde werklozen terwijl er in de stad en rand oude industriezones liggen te verkommeren. Het Atelier Productieve Metropool BXL stelt voor om die oude industriële locaties een nieuw leven in te blazen door in te zetten op het aantrekken van innovatieve productieactiviteiten. De stad als smeltkroes van kennis en werkkrachten wordt als de ideale voedingsbodem gezien, met kansen voor de Brusselse kanaalzone en de aansluitende industriezones in Vilvoorde, voor het ontwikkelen van een circulaire economie of voor lokale assemblage, gekoppeld aan een mondiaal logistiek systeem.
Volgens het Atelier Productieve Metropool BXL kan in de metropolitane ruimte het fundament gelegd worden voor de productieve stad van de toekomst, waarbij tegelijk sociale, ecologische, economische en ruimtelijke winsten kunnen worden geboekt, langs beide kanten van de gewestgrens.

Atelier Productieve Metropool BXL is een samenwerking van de IABR, Architecture Workroom (AWB) en Brusselse en Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant.

IABR–2016–Urban Meetings

iabr–2014–urban by nature
George Brugmans, Jolanda Strien (red)

2014, IABR, Rotterdam

vormgeving: Lust

ISBN 9789080957251
269 pagina's
nederlands
paperback / full color

€ 5 plus verzendkosten
bestel een exemplaar bij IABR

IABR−2014−URBAN BY NATURE
6^eInternationale Architectuur Biennale Rotterdam
29 mei – 24 augustus 2014

IABR–2014–URBAN BY NATURE, onder curatorschap van landschapsarchitect Dirk Sijmons, vertrekt vanuit het standpunt dat we de globale milieuproblemen alleen kunnen oplossen als we de problemen van de stad oplossen. IABR–2014 kijkt door de lens van de landschapsarchitectuur naar de relatie tussen stad en natuur, en presenteert concrete ontwerpvoorstellen die kunnen bijdragen aan hoe we ons complexe stedelijke landschap plannen, ontwerpen en aansturen. Als we de stad beschouwen als onze natuurlijke ecologie – haar structuur en stofwisseling analyseren, begrijpen en leren gebruiken – dan kunnen we concreet werken aan een veerkrachtiger stad en duurzame toekomst.

De catalogus bevat een uitgebreide beschrijving van de hoofdtentoonstelling URBAN BY NATURE in de Kunsthal Rotterdam, met alle projecten die er deel van uitmaken. De tentoonstelling werd vormgegeven door EventArchitectuur en Experimental Jetset.

Dirk Sijmons schreef een inleiding en introduceert alle thema’s en zalen. Er wordt speciaal ingegaan op ervaringen en resultaten van het werk in de drie IABR–Projectateliers. De projectteksten zijn van Mark Hendriks.
Voor deze catalogus schreven Ahmed Aboutaleb, Yves de Boer, George Brugmans, Johan van de Gronden, Maarten Hajer, Eric Hercules, Henk Ovink, Jelle Reumer, Piet Vollaard en Charles Waldheim speciale korte essays.
Verder bevat de catalogus informatie over de conferenties, lezingen en alle andere activiteiten die onder de paraplu van IABR–2014 plaatsvinden.

Landschapsarchitect en voormalig Rijksadviseur voor het Landschap Dirk Sijmons is benoemd tot curator van de volgende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam. De 6e IABR heeft als werktitel URBAN by NATURE en opent in mei 2014.

Centraal staat het ‘natuurlijke’ karakter van de stad als leefgebied van de mens. Door in te zoomen op de stofwisseling van het stedelijk organisme verkent de 6e IABR de relatie tussen stad en natuur. Tegelijkertijd kijkt zij naar de stad als natuur, als een metabolisme. Dit omvat niet alleen het gebouwde deel maar ook de wijdere omgeving, het landschap dat de voorwaarde is voor onze stedelijke samenleving.

bril van de landschapsarchitectuur
De explosieve verstedelijking heeft de relatie tussen de stad en de wereld ingrijpend verandert. Daarom is dit volgens de IABR het uitgelezen moment om vanuit de landschapsarchitectuur naar de stad te kijken. Het maken van stad kan niet meer zonder tegelijkertijd na te denken over waterbeheer, voedselproductie en afvalverwerking, de productie en distributie van energie, infrastructuur, warmte-eilanden en datastromen. Visies op de complexe ecologie, die de stad is, zijn noodzakelijk om beter richting te geven aan de aanpassing, groei én krimp van de stedelijke regio’s en metropolen waar spoedig 80% van de mensheid zal wonen.
Dirk Sijmons heeft een uitgesproken visie op het thema: “Als we door de lens van de landschapsarchitectuur naar de stad kijken dan zien we dat we onze mondiale ecologische problemen alleen kunnen oplossen als we de problemen van de stad oplossen. En deze oplossingen komen pas echt binnen handbereik als we ze in termen van de stofwisseling van de stad weten te benoemen en onderzoeken.”

continuïteit
Met URBAN by NATURE bouwt de IABR inhoudelijk voort op één van de drie grote projecten van de vijfde editie. In Istanbul werken de IABR en de deelgemeente Arnavutköy momenteel samen met Architecture Workroom Brussels, 51N4e en H+N+S Landschapsarchitecten aan een volstrekt nieuwe strategie. De ecologische belangen van het gebied en de explosieve verstedelijking, nu elkaars tegenpolen, worden productief met elkaar in balans gebracht. De pilotprojecten zullen in 2014 gerealiseerd worden.
Ook de Test Site Rotterdam en de samenwerking met ZUS worden voortgezet. De nadruk ligt hier op de verduurzaming van de stedelijke ecologie in het Rotterdam Central District en de belangrijke verbinding met Rotterdam Noord.

IABR-directeur George Brugmans: “Met de benoeming van Dirk Sijmons bindt de IABR unieke expertise en internationale ervaring aan zich op het snijvlak van stedenbouw, landschap en infrastructuur. Sijmons is wereldwijd een autoriteit, we gaan samen de voorhoede opzoeken van het denken over de symbiotische relatie tussen stad en natuur.”

Dirk Sijmons (1949) studeerde Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft en is een van de drie grondleggers van H+N+S Landschapsarchitecten. Sijmons ontving in 2002 de Rotterdam Maaskantprijs. In 2004 werd hij door de minister van LNV benoemd tot Rijksadviseur voor het Landschap. In 2007 ontving hij de prestigieuze Edgar Donckerprijs voor zijn bijdrage aan de ‘waarachtig Nederlandse cultuur’. Naast zijn werk bij H+N+S bekleedt Sijmons momenteel de leerstoel Landscape Architecture aan de TU Delft.

Play

RESILIENCE : Alexandros Washburn

7"55'

"Resilience is iets wat gerealiseerd moet worden niet ten koste van de gemeenschap, maar door de gemeenschap sterker te maken" zegt Alexandros Washburn, oprichter van CRUX, The Center for Coastal Resilience and Urban Xcellence van het Stevens Institute of Technology, in de film 'Resilience'.

De architect Alexandros Washburn was Chief Urban Designer van de stad New York toen de orkaan Sandy toesloeg. Hij woont in Red Hook, Brooklyn, vlak bij het water, een buurt waar de bewoners geëvacueerd moesten worden. Maar Washburn bleef thuis om met eigen ogen te zien wat een superstorm doet met een stad. Sindsdien is hij actief betrokken bij de inspanningen van de inwoners van Red Hook hun buurt weerbaar te maken voor de stormen die komen gaan.

Alexandros Washburn, Red Hook, Brooklyn

Het Stevens Institute of Technology maakt deel uit van het WXY/WEST 8 team, een van de ontwerp teams die zijn geselecteerd voor Rebuild by Design. De ontwerp voorstellen van het team worden samen met die van negen andere teams gepresenteerd op URBAN LANDSCAPE AND CLIMATE CHANGE–, onderdeel van de tentoonstelling URBAN BY NATURE– .

IABR–2014–project #32J: Off-Shore Island Landscapes in the Mid-Atlantic (WXY/West 8) - Rebuild by Design

Het beschermen van de bestaande kustlijn bevordert tevens het herstel van natuurgebieden

^{©WXY/West 8}

Deze film is onderdeel van een serie korte webvideo's gemaakt in opdracht van de IABR in het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE–.
Regisseur: Alexander Oey
Producent: George Brugmans

Het kloppend hart van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY is de voormalige koffieopslag in Fenixloods II, in de Rotterdamse wijk Katendrecht.
De Fenixloods biedt niet alleen onderdak aan de tentoonstelling, maar ook aan tien weken lang Next Talks, Next Salons, Next Steps, Next Meet-Ups, Next Walks, Next op Zuid, een uitgebreid partnerprogramma en andere activiteiten: WHAT’S NEXT?

Auditorium

^{foto: Hans Tak}

IABR–2016 is een doorlopende gedachtewisseling met deelnemers én bezoekers over de toekomst van de stad in de Next Economy, een programma dat midden in de tentoonstelling plaatsvindt, deels tijdens de openingsuren. Zo zal IABR–2016 tentoonstelling en debat nog meer integreren dan vorige edities.
Dit voortdurende programma van conferenties, lezingen, meet-ups, workshops en debatten start tijdens het openingsweekend en wordt op 3 juli afgesloten met een slotdebat.

Kijk in de agenda voor een update van het programma

Meer over Programma : WHAT'S NEXT? ▸▸▸

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

Nordic City op reis

IABR–2016–Urban Meetings

Yonca Özbilge

Yonca Özbilge werkt als inhoudelijk en uitvoerend programmamaker voor de culture sector en de creatieve industrie.

Yonca was onder meer programmacoördinator van het vierjarige strategische overheidsprogramma Dutch Design Fashion Architecture (DutchDFA). Ze werkte voor de Internationale Architectuur Biennale (IABR) aan de ontwikkeling en uitvoering van het programma van de 2014, 2016 en 2020 biennales. Voor diverse culturele organisaties en musea heeft ze middels onderzoek, tentoonstellingen en events de taal, cultuur en niches van de grote stad gedocumenteerd. Tussen 2008 en 2012 was ze raadslid van de Rotterdamse Raad van Kunst en Cultuur.

Yonca zet zich graag aan de hand van cultuur, ontwerp en multiperspectiviteit in voor projecten die bijdragen aan een bewuste, duurzame en sociaal gelijke samenleving.

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

Nordic City op reis

12

jun, 2018

19:00 - 21:00

jun, 2018

19:00 - 21:00

HAKA-gebouw

Naar Energie-K Wonen #01

Van uitzonderlijk ontwerp naar opschaalbare praktijk

In het kader van IABR–2018+2020–THE MISSING LINK organiseert Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) drie publieke lezing- en debatavonden op het snijvlak van architectuur, energietransitie en de alledaagse woonomgeving.

De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor ruim 30% van het bruto energieverbruik en is daarmee de grootste eindverbruiker van alle sectoren. Ook de alledaagse leefomgeving vormt daarom het werkterrein voor een urgente energietransitie. Maar een energieke cultuurverandering is nog nauwelijks waarneembaar. Wat leren we van de hoopvolle lichtvoetigheid van architectonische experimenten en hoe zorgt Rotterdam dat niet alleen de nieuwe woningbouwopgave energieneutraal wordt gerealiseerd maar dat ook de bestaande stad deze transitie maakt?

^{foto: AIR}

De eerste aflevering van dit drieluik viert het kleinschalige experiment, maar zoekt ook naar de opschaalbaarheid daarvan. Het Vlaamse Blaf Architecten en het Rotterdamse KAW Architecten realiseerden energieneutrale woonhuizen en zoeken naar manieren om de geleerde lessen te verbinden aan dat van energiewijken en de energiesprong van grootschalige wooncomplexen. Lieven Nijs (BLAF Architecten) bespreekt hoe de Vlaamse architectuurproductie van het bureau de grotere maatschappelijke energieopgave aankaart en zo een rol speelt in het stedelijk energievraagstuk. Reimar von Meding (KAW Architecten) bouwde zijn eigen woning energieneutraal, richtte een op de woonconsument georienteerde ‘duurzaamheidswinkel’ op en startte een onderwijsprogramma. Zijn bureau verbindt geleerde lessen aan grootschalige projecten in de bestaande stad.

Programma:
19:00 uur: inloop
19:30 uur: start programma
21:00 uur: einde programma, borrel in het HAKAfé

locatie: HAKA-gebouw
datum: 12 juni
tijd: 19:00 - 21:00, uur met aansluitend een borrel in het HAKAfé
voertaal: Nederlands

Belangrijk onderdeel van IABR–Atelier Groningen is het lokaal voeren van de dialoog over de kansen van de energietransitie. Daarom zijn de resultaten niet alleen op IABR–2016–THE NEXT ECONOMY in Rotterdam te zien, maar ook in stad en regio Groningen zelf.

Na een eerste presentatie en debat over de resultaten op IABR–2016, gaat De Nordic City van half mei tot en met juni 2016 op reis langs eerst Onderdendam (van 16 tot 29 mei) en vervolgens Loppersum (van 30 mei tot 3 juni), Warffum (van 6 tot 10 juni), Appingendam (van 13 tot 18 juni), Groningen (Transfuture Festival Entrance, van 20 tot 24 juni), op Delfsail (van 29 juni tot 3 juli) en na de zomer opnieuw in Groningen (van 12 tot 30 september)

Voor updates en informatie over locaties en activiteiten kijkt u op deze website of kunt u contact opnemen met Gerhard te Rijdt van de Provincie Groningen.

Nordic City op reis

Op donderdag 10 maart wordt in The Energy Barn in Groningen een sneak preview gegeven van de belangrijkste resultaten van Projectatelier Groningen.

Hoe kan de energietransitie een wenkend perspectief opleveren voor de economische en ruimtelijke kwaliteit van stad en regio? Dat was de belangrijkste vraag van Projectatelier Groningen.

Met een intensief traject van ontwerpend onderzoek en uitwisseling met experts en betrokkenen uit stad en regio zijn vier vergezichten ontwikkeld die elk laten zien wat er mogelijk is wanneer stad en regio werk maken van de energietransitie. Van Biobased Delfzijl tot Duurzaam Onderdendam en van Energy Port Eemshaven tot Smart City Groningen.

Welkom geheten door Nienke Homan (gedeputeerde Energie en Energietransitie) en met presentaties van Maarten Hajer (hoofd curator IABR–2016–THE NEXT ECONOMY), Jandirk Hoekstra (Ateliermeester Projectatelier Groningen) en de betrokken onderzoeks- en ontwerpbureaus laten we zien hoe de energietransitie als drijvende kracht ingezet kan worden voor een economisch duurzamer en ruimtelijk aantrekkelijker Groningen.

^{Biobased Delfzijl. Door: Maat ontwerpers.}

DONDERDAG 10 MAART 2016
Tijd: inloop 14u30, programma 15u00 – 18u00
Locatie: The Energy Barn, Zernikelaan 17, Groningen
Taal: Nederlands
Toegang: gratis

Aanmelden via reserveren@iabr.nl o.v.v. Groningenen de datum van de bijeenkomst.

Projectatelier Groningen
Dat de energietransitie niet alleen een opgave is maar ook kansen biedt voor de economische en ruimtelijke ontwikkeling van de regio Groningen, vormt het uitgangspunt van het IABR–Projectatelier Groningen. De regio Groningen wil de transitie naar duurzame energie integraal en proactief aanpakken en vanuit het energievraagstuk nadenken over haar eigen toekomst. De aanknopingspunten voor de transitie zijn ruim voor handen. De condities voor het winnen van duurzame energie (wind, zon, geothermie, biomassa, restwarmte) zijn gunstig in het Noorden. De aanlanding van het internationale onderzeese energie- en datanetwerk, in combinatie met energiezekerheid en de aanwezigheid van koelwater, maakt de regio aantrekkelijk voor grote bedrijven actief in dataverkeer en dataopslag. Ook vestigen zich er innovatieve ondernemingen, kennisinstituten en opleidingen die gespecialiseerd zijn in energie en energietransitie. En tenslotte is er in de regio een uitgebreide kennisinfrastructuur op gebied van energie- en energietransitie opgebouwd. De centrale opgave van het IABR–Projectatelier Groningen luidt: hoe kan een economie gebaseerd op hernieuwbare energie en een beperkte uitstoot van CO2 een nieuw wenkend perspectief opleveren voor Noord-Nederland en stad en regio Groningen (de driehoek Groningen – Delfzijl – Lauwersoog) in het bijzonder?

Projectatelier Groningen is een samenwerking van de IABR en de provincie Groningen, de gemeente Groningen, Eemsdelta Regio en de Regio Groningen-Assen. Ateliermeester is Jandirk Hoekstra (H+N+S Landschapsarchitecten). Het onderzoek en ontwerpend onderzoek wordt verricht door E&E Advies, Quintel Intelligence, vPxdG, MAAT en het Atelier Stadsbouwmeester van de gemeente Groningen (met MD Landschapsarchitecten, Bureau Ritsema en Studio MARCHA).

IABR–2016–Urban Meetings

ZigZagCity 2014

ZigZagCity, twee tentoonstellingen in Het Nieuwe Instituut, Verborgen Tuinen en de Dag van de Architectuur.

ZIGZAGCITY
Architectuurfestival ZigZagCity is een alternatieve route dwars door Rotterdam die uitnodigt om met andere ogen naar de stad te kijken. De historie en transformatie van het Laurenskwartier vormt de inspiratiebron voor het programma. De route bestaat uit interventies, performances en ruimtelijke installaties, en loopt van het Pompenburg Park tot het Blaakse Bos – of omgekeerd. Alle activiteiten samen bieden een prachtige bloemlezing van de ontwikkeling van de stad en de opvattingen over maatschappij en architectuur die eraan ten grondslag liggen.

29 mei t/m 9 juni
diverse locaties in het Laurenskwartier, Rotterdam
meer info op www.zigzagcity.nl

HET NIEUWE INSTITUUT: ARCHITECTUUR, DESIGN, E-CULTUUR
HET NIEUWE PAVILJOEN: YOURTOPIA
Op het terrein tussen Het Nieuwe Instituut en Huis Sonneveld realiseert de Nederlandse architect Bjarne Mastenbroek met zijn bureau SeARCH deze zomer een tijdelijk huis, Yourtopia.
Het werk van Bjarne Mastenbroek/SeARCH is uitgangspunt voor een serie lezingen, performances, workshops en andere publieksactiviteiten.
→

29 mei – 28 september 2014
Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam
meer info op www.hetnieuweinstituut.nl

HET NIEUWE INSTITUUT: ARCHITECTUUR, DESIGN, E-CULTUUR
HOUT - MATERIAAL & LANDSCHAP
In de tentoonstelling HOUT ̶ Materiaal & Landschap wordt de herkomst en de toekomst van hout verkend in een serie observaties en onderzoeken. De tentoonstelling is ontwikkeld door de winnaar van de CCA Young Curator Award 2011, Dan Handel.

16 mei – 10 augustus
Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam
meer info op www.hetnieuweinstituut.nl

VERBORGEN TUINEN
Kleine en grote tuinen, strakke of juist romantische tuinen, maar ook daktuinen, groentetuinen, designtuinen en tuinen die aansluiten bij het landschap van de stad. Eigenaren van zo’n 90 Verborgen Tuinen stellen hun tuin open voor het publiek. Liefhebbers en belangstellenden krijgen een unieke kans om nu eens áchter heggen en schuttingen te kijken, en het verborgen groen van Rotterdam te ontdekken.

zaterdag 14 en zondag 15 juni, 10.30 – 17.00 uur
diverse locaties in Rotterdam
meer info op www.verborgentuinen.nl

DAG VAN DE ARCHITECTUUR
Tijdens de Rotterdamse Dag van de Architectuur worden verschillende gebouwen in Rotterdam opengesteld voor publiek. Dit jaar is het thema ‘Mensen Maken de Stad’. Ontdek door middel van tours, lezingen en workshops nieuwe verhalen bij bekende plekken en gebouwen, en zie met eigen ogen hoe mensen Rotterdam maken.

zaterdag 21 juni, van 10.00 ̶ 17.00 uur
diverse locaties in Rotterdam
meer info op www.dagvandearchitectuur-rotterdam.nl

Meer over OFF–IABR–2014– ▸▸▸

Test Site Rotterdam en Luchtsingel

^{foto: Ossip van Duivenbode}

Test Site Rotterdam, een project dat is geïnitieerd door ZUS in samenwerking met de IABR en zich concentreert op het Rotterdam Central District, met name het gebied rond het Schieblock, wil één van de aanjagers zijn van de verdere ontwikkeling van dit centrale deel van de stad.

leegstand
In Rotterdam staat net als in de rest van Nederland een groot aantal vierkante meters kantoorruimte leeg. Maar in tegenstelling tot in andere steden bevindt deze leegstand zich vooral in het centrum van de stad. In het gebied tussen Centraal Station, Weena en Pompenburg, oftewel Rotterdam Central District, bevindt zich ruim 100.000 m² ongebruikte ruimte. Dat is de oppervlakte van zo’n 1200 woningen.

Test Site Rotterdam

De leegstand leidt tot minder levendigheid, minder winkels, minder mensen, minder sfeer, minder lokale economie, minder ontmoetingen: kortom alles wat een stad tot stad maakt. Tegelijkertijd is er in Rotterdam dringende behoefte aan kleinere woon- en werkeenheden en verdichting van het bouwprogramma. ZUS, de IABR en steeds meer andere partners, allemaal stakeholders in dit gebied, hebben de uitdaging aangenomen en willen het stadsdeel zodanig helpen transformeren dat het weer een levendig onderdeel van de stad wordt.
In de huidige markteconomie is het duidelijk dat dit niet zomaar zal gebeuren, of via de beproefde methoden, want die hebben de crisis mede veroorzaakt. Op de Test Site Rotterdam wordt daarom geëxperimenteerd met strategieën om het hart van de stad te ontwikkelen middels alternatieve vormen van financiering en planning, en met nieuwe ontwerp benaderingen.
Pilot projects zijn onder andere de DakAkker, de Biergarten, Park Pompenburg en de Luchtsingel, een crowdfunded voetgangersverbinding van CS naar de Hofbogen, dwars door het Central District.
Met het winnen van het Rotterdamse Stadsinitiatief kwam de Luchtsingel werkelijk van de grond. In maart 2012 werd met de bouw gestart, in 2014 moet de Luchtsingel klaar zijn.

DakAkker, Test Site Rotterdam

^{foto: Ossip van Duivenbode}

Credits
local curator: ZUS – Elma van Boxel en Kristian Koreman (Curator Team 5^e IABR: Making City)
Partners waren de stakeholders in het gebied, met name Vereniging Rotterdam Central District, LSI project investment, Gemeente Rotterdam Bureau Binnenstad en Stadsontwikkeling, Rotterdam Climate Initiative, Hofbogen Project Office en Rotterdams Milieucentrum, en culturele instellingen als Motel Mozaïque en Rotterdam Festivals. Daarnaast waren de Technische Universiteit Delft, de Erasmus Universiteit, de Willem de Kooning Academie en de University of Michigan, samen met het ontwerp bureau N H D M actief betrokken bij het onderzoek.

De IABR Test Site Rotterdam is mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie en Stichting DOEN.

Meer over Test Site Rotterdam ▸▸▸

Mensen

ZUS - Elma van Boxel & Kristian Koreman

A Good City Has Industry, in BOZAR Brussel

De tentoonstelling A Good City Has Industry presenteert tot en met zondag 15 januari 2017 de resultaten van het IABR–Atelier Brussels Productive Metropolis in BOZAR, Paleis voor Schone Kunsten in Brussel.
Dit Atelier, waarin ontwerpend onderzoek en kennisuitwisseling voorop stonden, werd opgezet door Vlaamse en Brusselse actoren samen met de IABR en Architecture Workroom Brussels.

Gekoppeld aan de tentoonstelling vindt er een uitgebreid programma van debatten, lezingen en master classes plaats. Voor meer informatie klik hier.

A Good City Has Industry

^{foto's: Bas Bogaerts}

De meeste Europese steden transformeren hun oude industriële stadsdelen tot woonwijken met winkels en kantoren. Ze duwen de productieve activiteiten steeds verder weg uit de stad. Het Brussels Gewest kiest een andere strategie. In het stadsproject voor de kanaalzone krijgt industrie een prominente plaats. Ook Vlaanderen gaat op zoek naar de instrumenten om de economie van morgen te verankeren in de stad van vandaag.

Fotografie en cartografie brengen het productieve weefsel en de economische stromen in kaart. Maquettes en tekeningen tonen het ontwerpend onderzoek dat ontwerpers samen met publieke en private actoren ontwikkelden. Concrete praktijkvoorbeelden reiken kansen en strategieën aan voor een stad die wonen en werken verzoent en die ruimte maakt voor een economie die inclusief en circulair is.

Partners: Brussels Hoofdstedelijk Gewest, OVAM, Ruimte Vlaanderen, Provincie Vlaams-Brabant / POM, Brussels Hoofstedelijk Gewest, bMa Brusselse Bouwmeester, IABR, BOZAR Architecture en A+

Met bijdragen van Mark Brearley (CASS Cities, Londen), Plusoffice Architects/ WRKSHP collectif, CENTRAL/ Eva le Roi/ Maxime Delvaux, URA architecten, Spacelab.be, .Fabric/ ULB (LoUIsE and BATir) / Circle Economy, en Bas Bogaerts

Scenografie: 51n4e
Vormgeving: Ward Heirwegh

Voor meer informatie over data en locatie, klik hier

Downloads

22

jun, 2014

15:00 - 17:00

jun, 2014

15:00 - 17:00

Auditorium, Kunsthal Rotterdam

YOUTH FOOD MOVEMENT

de kracht van de voedselbeweging voor natuur

Directeur van de Youth Food Movement Joris Lohman vertelt over de relatie tussen natuur en ons eten, en welke acties en interventies noodzakelijk zijn in de transitie naar een voedselsysteem met respect voor natuur, mens, dier en milieu.

In 2050 woont 70% van de wereldbevolking in de stad. Een van de grootste uitdagingen voor de komende 30 jaar is hoe de groeiende, voornamelijk urbane, wereldbevolking te voeden. Terwijl momenteel de ‘foodie-cultuur’ onder met name jonge stedelingen populair is - foodfestivals schieten als paddenstoelen uit de grond - is de afstand tussen stad en platteland, steeds groter. Voedselproductie staat in veel gevallen op gespannen voet met natuur. Welke rol heeft de nieuwe generatie in het vinden van een nieuwe balans tussen natuur, voedsel, en de kwaliteit van onze leefomgeving?

Overal in de wereld zijn meer en meer jonge mensen zich in toenemende mate bewust van de rol die zij kunnen spelen in de transitie naar een duurzamere en gezondere voedselcultuur. Een belangrijke representant is de Youth Food Movement; onderdeel van het internationale Slow Food Youth Network. Sinds 2009 timmeren zij aan de weg met de YFM Academie, acties en het jaarlijks terugkerende Food Film Festival, en werken ze aan een ketenbreed netwerk van veranderingsgezinde young professionals in agro en food.

Programma:
15.00 – 15.30 Ontvangst met koffie & thee
15.30 – 15.40 Welkom door Natasja Oerlemans
Hoofd Footprint & Innovatie bij het Wereld Natuur Fonds
15.40 – 16.30 Lezing ‘De natuur op je bord’ door Joris Lohman
16.30 – 17.00 Borrel met een hapje geheel volgens de duurzame cultuur van de YFM

voertaal: Nederlands
toegang gratis, aanmelden niet nodig

Meer informatie over de Youth Food Movement vind je hier.

Youth Food Movement

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Op 17 januari 2018 lanceert het IABR–Atelier Oost-Vlaams Kerngebied een regionale oproep aan initiatieven, partnerschappen, ideeën en projecten die de toekomst van het Oost-Vlaams Kerngebied mee vorm kunnen geven. Joachim Declerck, lid van het curator team van IABR–2018+2020–THE MISSING LINK en Ateliermeester van het IABR–Atelier OVK, licht de oproep toe en modereert een panelgesprek waarin allerlei inspirerende voorbeelden de revue passeren.
Met keynote spreker Paul Gerretsen (agent van de Vereniging Deltametropool, een netwerk voor metropolitane ontwikkeling), Sofie Vandelannoote (algemeen directeur intercommunale Veneco), Peter Vanden Abeele (stadsbouwmeester Gent) en Michiel Dehaene (professor Universiteit Gent en bezieler van de Stadsacademie).
Vervolgens kan iedereen zijn of haar ideeën voor projecten bespreken met Declerck en het Atelier-team.

Klik hier voor de regionale oproep van het IABR–Atelier OVK

Locatie: OVK–Atelier, Pelikaanstraat 38, Gent
Datum: 17 januari 2018
Tijd: 10.00 - 13.00 uur
Aanmelden: klik hier

UITGESTELD TOT NADER TE BEPALEN DATUM

Op zondag 24 augustus zou met de opening van het Pompenburg Park ook de gehele Luchtsingel officieel worden geopend. Vanwege de weinig feestelijke weersvoorspellingen worden de feestelijkheden uitgesteld en zullen ze later in het jaar plaatsvinden.

Het startschot van de bouw van de houten brug vond twee jaar geleden plaats tijdens de 5^e IABR: Making City. De realisatie zal in het slotweekend van IABR–2014– zou feestelijk met de hele stad worden gevierd met een URBAN PICNIC in het gehele gebied rond de Luchtsingel.

organisatie: ZUS i.s.m. IABR
aanmelden via info@luchtsingel.org

Park Pompenburg

Luchtsingel, tussen Schiekade 189 tot Station Hofplein
meer info over programma op www.luchtsingel.org

IABR–2014–TEST SITE ROTTERDAM–

Op donderdag 12 november wordt in Brussel de eerste Urban Meeting georganiseerd in het kader van het Atelier Productieve Metropool BXL.
Met een lezing van Joachim Declerck (Architecture Workroom) en in gesprek met o.a. Marc Brearley (Professor bij Cass in Londen) en Kristiaan Borret (Bouwmeester Brussels Hoofdstedelijk Gewest) wordt ingegaan op de belangrijkste opgaven en kansen die centraal staan in het Atelier.

Gedurende het verloop van het Atelier worden meerdere Urban Meetings georganiseerd die telkens plaatsvinden op een locatie op de grens tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Vlaanderen. Deze Urban Meetings zijn de culminatiepunten van het participatief ontwerpend onderzoek en brengen de ontwerpers, experten, actoren en beleidsmakers samen met stakeholdrs en publiek.

^{Foto: Bas Bogaerts}

DONDERDAG 12 NOVEMBER 2015
Tijd: 17u00 – 19u00
Locatie: Firma, Schaarbeeklei 636, Vilvoorde, Brussel, België
Voertaal: Engels
Toegang: gratis

Aanmelding is niet nodig.

Atelier Productieve Metropool BXL
Het doel van Atelier Productieve Metropool BXL is een betere afstemming tussen de veranderende economie en de organisatie van de ruimte voor productieve activiteiten in het metropolitane gebied van de hoofdstad. Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt de productieve stad?
De Vlaams-Brusselse metropolitane regio kent een groot aantal laaggeschoolde werklozen terwijl er in de stad en rand oude industriezones liggen te verkommeren.
Het Atelier Productieve Metropool BXL stelt voor om die oude industriële locaties een nieuw leven in te blazen door in te zetten op het aantrekken van innovatieve productieactiviteiten. De stad als smeltkroes van kennis en werkkrachten wordt als de ideale voedingsbodem gezien, met kansen voor de Brusselse kanaalzone en de aansluitende industriezones in Vilvoorde, voor het ontwikkelen van een circulaire economie of voor lokale assemblage, gekoppeld aan een mondiaal logistiek systeem.
Volgens het Atelier Productieve Metropool BXL kan in de metropolitane ruimte het fundament gelegd worden voor de productieve stad van de toekomst, waarbij tegelijk sociale, ecologische, economische en ruimtelijke winsten kunnen worden geboekt, langs beide kanten van de gewestgrens.

Atelier Productieve Metropool BXL is een samenwerking van de IABR, Architecture Workroom (AWB) en Brusselse en Vlaamse actoren, waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Ruimte Vlaanderen, OVAM en de Provincie Vlaams Brabant.

IABR–2016–Urban Meetings

13

jun, 2018

12:30 - 14:00

jun, 2018

12:30 - 14:00

HAKA-gebouw

High Noon: Resilience in Rotterdam

Atelier-Café Resilient Reyeroord

Tijdens de biennale is er op iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Atelier-Café Resilient Reyeroord

Vandaag presenteert Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie i.s.m. Veldacademie en AIR het Atelier-Café Resilient Reyeroord. Experts, partners en studenten gaan met aanwezigen in gesprek over de ruimtelijke en maatschappelijke veerkracht van Reyeroord op Rotterdam-Zuid. Centraal hierin staan de bevindingen uit het veld van studenten van Hogeschool Rotterdam en de TU Delft die samen met EMI en de Veldacademie werken in het Fieldlab Social Resilience.

Presentatie: Nicole van Dijk (curator en hoofd programmaontwikkeling Museum Rotterdam)

Vandaag wordt door het RDM Centre of Expertise van Hogeschool Rotterdam ook de Masterclass Resilient Denken: een natuurlijke kijk op een veerkrachtige stad georganiseerd. Klik hier voor meer informatie

locatie: HAKA-gebouw
datum: 13 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

4

jul, 2014

12:30 - 17:30

jul, 2014

12:30 - 17:30

Auditorium, Kunsthal Rotterdam

JAAR VAN DE RUIMTE 2015

NUT EN NOODZAAK IN DE RUIMTELIJKE ONTWIKKELING VAN NEDERLAND

In het kader van het Jaar van de Ruimte 2015 is een toekomstverkenning gestart op basis waarvan een vijftal perspectieven zijn ontwikkeld voor Nederland in 2040. Deze perspectieven zijn op 4 juli onderwerp van gesprek en discussie en zullen de basis vormen voor spannende presentaties en stevig debat over de toekomst van de ruimtelijke ordening.

Waarom worden er nog steeds bedrijventerreinen aangelegd? Wanneer krijgt de fiets, als vervoermiddel van de toekomst, ruimte in de stad? Wanneer wordt de lucht uit de kantorenmarkt gelaten? Kunnen provincies een rol spelen om werkgelegenheid te bevorderen? Is bouwen in de Delta nog verantwoord? Op deze dag willen we vragen oproepen die niet eerder zijn gesteld en problemen onder de aandacht brengen die we liever niet onder ogen willen zien.

programma:
12.30 Inloop & registratie
13.00 Opening & welkomstwoord – Peter Heij
13.05 Inleiding Jaar van de Ruimte – Hans Leeflang
13.15 De 5 perspectieven – Paul Gerretsen
13.35 Nieuwe werkvormen in de RO – Rick Vermeulen
13.45 Intermezzo

14.00 - 15.30 Breakout sessies
6 Tafels: Nederland Productieland; Groen Blauw Nederland; Nederland Kringloopland; Nederland Een grote stad; Nederland Netwerkland; Vrije tafel.

15.30 Intermezzo (terug naar het Auditorium)
15.45 Coreferenten tafels leveren belangrijkste inzichten
16.30 Presentatie website Jaar van de Ruimte & afsluiting – Jeroen Niemans
16.35 Afsluiting – Hans Leeflang
16.45 - 17.30 Borrel

Organisatie: Platform31 (namens C2015 en Ministerie van Infrastructuur en Milieu) en Vereniging Deltametropool

voertaal: Nederlands
toegang gratis, aanmelden via www.platform31.nl (inschrijven noodzakelijk)

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Downloads

Verslag Jaar van de Ruimte

Nordic City in Provinciehuis Groningen
De resultaten van IABR–Atelier Groningen zijn in Rotterdam gepresenteerd als onderdeel van de hoofdtentoonstelling van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY. Maar al tijdens de biennale ging de tentoonstellng De Nordic City op reis, naar Onderdendam, Loppersum, Warffum, Appingedam, stad Groningen en Delfzijl.
Deze tour door de regio wordt nu afgesloten in het Provinciehuis in Groningen, waar De Nordic City nog van 12 september tot en met 21 oktober te zien is.

^{foto: Lotte Stekelenburg}

Locatie
Provinciehuis Groningen
Sint Jansstraat 4
9712 JN Groningen

Openingstijden
9.00 - 17.00 (ma - vr)

Toegang
Gratis

Let op: er moet een afspraak gemaakt worden om de tentoonstelling te kunnen bezoeken. U kunt contact opnemen met Renske Houting van de Provincie Groningen.

12

jun, 2018

09:30 - 19:00

jun, 2018

09:30 - 19:00

HAKA-gebouw

Delta Atelier werksessie #04

Hernieuwbaar Energielandschap

De praktijken die werden geselecteerd naar aanleiding van de IABR–2018+2020–Call for Practices zijn in acht werkgroepen verdeeld die samen het Delta Atelier vormen. Tijdens de komende IABR vinden er in Rotterdam daarom acht thematische werksessies plaats.
Een daarvan focust op het thema Hernieuwbaar Energielandschap, één van de onderzoekslijnen zoals benoemd in de Onderzoeksagenda.
Floris Alkemade, co-curator van deze dubbeleditie IABR–2018+2020–THE MISSING LINK, is de moderator van deze werkgroep.

Daan Zandbelt is aanwezig als expert.
Zandbelt is sinds 1 september 2016 Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. Als lid van het College van Rijksadviseurs adviseert hij over ruimtelijke programma’s en projecten van het Rijk op thema’s als mobiliteit en verstedelijking. Zandbelt is architect, stedenbouwkundige en partner bij De Zwarte Hond, een bureau voor architectuur en stedenbouw met vestigingen in Rotterdam, Groningen en Keulen. Eerder had hij samen met Rogier van den Berg het bureau Zandbelt&vandenBerg. Naast zijn werk bij De Zwarte Hond is hij momenteel verbonden aan de Van Eesterenleerstoel voor Regionaal Ontwerp aan de TU Delft. In 2016 leidde hij het IABR–Atelier Rotterdam: De (Re)Productieve Stad en maakte hij deel uit van het curatorenteam.

Tijdens de High Noon van vandaag geeft Daan Zandbelt zijn visie op thema’s als energietransitie, mobiliteit, (re)productieve stad en verstedelijking.

De werksessies van het Delta Atelier zijn de kickoff van een driejarig werktraject waarin ruim veertig Nederlandse en Belgische praktijken samen actief zullen werken aan het dichten van de kloof die we The Missing Link hebben genoemd. In de tentoonstelling in Rotterdam zijn ze te zien in de acht transitiekamers, waar een reeks uiteenlopende objecten hun werkmateriaal en -methodes in beeld brengt.

Het Delta Atelier is opgezet door de IABR en Atelier Workroom Brussels, in samenwerking met Atelier Rijksbouwmeester en het Team Vlaams Bouwmeester.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 12 juni
tijd: 9:30 - 19:00 uur

Een van de grootste struikelblokken in het denken over urbaniteit is dat we nog altijd vastzitten in dualistische denkschema’s. Hier de stad, daar het platteland; hier cultuur, daar natuur; hier subject, daar object.

Een waarachtige stap voorwaarts in het stedenbouwkundige denken en doen is echter alleen te zetten door over zulke dualiteiten heen te stappen. Wie daarvoor de moed kan opbrengen, wordt beloond met een blik in een urbaan universum dat niet langer geschoeid is op de leest van de mens tegenover de natuur (oppositie), maar dat stedenbouw zelf doorgrondt als een natuurlijk samenspel (coalitie).
Dat klinkt aanvankelijk als louter woordenspel. De stad als natuur of het stedelijk weefsel als een extensie van de organische natuur: wat is daarmee gezegd? Punt is dat een eenzijdige menselijke visie op de relatie stad/natuur, de blik op de stad als natuurverschijnsel vertroebelt. Zoals een houtsnijdende ecologie slechts mogelijk is door afstand te nemen van het klinische vijandbeeld van de natuur, zo is een duurzame urbaniteit slechts te bereiken door stad en natuur vanuit één beweging te denken en te vormen.

De urbane praktijk zet zich nog teveel af van de natuur. Cultuur en stedenbouw worden nog vaak gezien als domeinen die we op de natuur veroveren. Wat natuur is, moet cultuur worden: die reflex is te doorbreken. De toekomst is aan een stedenbouw die de natuur op alle mogelijke manieren – van haarvaten tot ruggengraat tot tussenliggende texturen – accepteert als leermeesteres: natura magistra urbis, de natuur als meesteres van het stadsontwerp.

Sphinxpark Maastricht

Om te beginnen zijn daarvoor diverse perverse koppelingen te doorbreken. Natuurcompensatie bijvoorbeeld is niet langer te benaderen als een ‘goedmakertje’ achteraf; de stad zelf is te benaderen als integrale natuurrealisatie. De grondwaarde van urbane percelen ligt nog altijd hoger dan van agrarische of natuurlijke oppervlakken. Ook deze relatieve ‘waardeloosheid’ van natuur is te doorbreken. En er is de samenhang dat stedelingen voor het ervaren van natuur veelal de stad moeten verlaten: je moet moeite doen om er te komen: dageraad van een beweging die de natuur teruggeeft aan de stedeling.
Want wat als je altijd al in de natuur bent? (Wat strikt genomen ook in een asfaltjungle het geval is.) Voor ons ligt de uitdaging de stad te begrijpen als natuurgebeurtenis. Om van daaruit te komen tot steden als dragers van een wenselijke natuur die de anti-beelden van het asfaltoerwoud, de betonenclave en de steriele huisvesting langzaam maar zeker tot het verleden doen behoren.
Het teruggeven van de natuur aan de stad, of andersom, het verweven van de stad in de natuur (city naturalisation) is een kwestie van het accepteren, beleven en doorontwikkelen van de stad als natuurverschijnsel. Aan politici, bestuurders, natuurontwikkelaars en stedenbouwers de moed om koers te zetten op een planeet waar niet langer meer dan de helft van de bewoners in steden woont, maar waarop de volle honderd procent van de wereldbevolking zichzelf als natuur kan leren kennen door zich omringd te weten door (stedelijke) natuur. Dat dit visioen volstrekt utopisch is, doet niets af aan de noodzaak om de bestaande perverse koppelingen om te buigen in verse prikkels die zo’n nieuwe stedelijkheid stapje voor stapje dichterbij brengen. Nog is het niet te laat om van de blauwe planeet een groene wereld te maken. Met als inspiratiebron de film La Belle Verte van Coline Serreau -die verplichte kost zou moeten zijn voor iedere urban architect-, streefbeeld van een mensheid die mét en niet langer tégen de planeet geschiedenis schrijft. Zodanig dat de urbane kanker (Mumford) is te veranderen in de vitaliteit van een natuurlijke planetaire stedelijkheid. Hundertwasser forever! Waar blijft de Haussmann die onze steden voorziet van een structuur die de stad inbedt in het park, in plaats van andersom?

Hundertwasser forever

Als het inderdaad zo is dat cultuur en structuur zich in interactie ontvouwen (culture and structure follow each other), dan is de hoop te vestigen op micro-interventies die het zaad van een groene urbaniteit zaaien. Denk aan ringwegen en boulevards die veranderen in groene corridors waarin de mens weer direct contact met de aarde (klei, grond, mineralen) kan ervaren. Denk aan het onzichtbaar maken van mobiliteit, bijvoorbeeld door een systeem van ondergrondse wegen, spoorbanen en parkeergarages. Denk aan het terugbrengen van de voedselproductie naar de stad, aan herintroductie van vergeten gewassen, aan herwaardering van de genezende werking van voeding, aan steden als zichzelfvoorzienende organische entiteiten die hun patronen stroomlijnen met de jaargetijden. Denk aan de stad als een biotoop van onthaasting waarin de anonimiteit plaatsmaakt voor het gemeenschapsgevoel van cellulaire communities.
Het contact met de wildernis is cruciaal voor de vitaliteit van de samenleving. Ook daarom wordt wildernis-wonen de nieuwe norm en breken stedenbouwers voortaan standaard een lans voor de introductie van wilde habitats binnen de vervagende grenzen tussen stad en natuur.

Sphinxpark Maastricht

Gaat het te ver om ook het visioen van de participatiesamenleving hierbij te betrekken? Als het recht op natuur een mensenrecht is, dan zijn omgevingen waarin mens en natuur ‘aan elkaar’ deelnemen niet minder dan de fysieke onderlegger van de veelgesproken participatiemaatschappij. De natuurstad in het bijzonder en de ommelanden in het algemeen als speelveld van participatie. Van sociale tuinen tot collectief gerunde stadsparken, van een toenemende emancipatie van dieren tot een versmelting van stads- en natuurontwikkeling, tot het volwaardig omvormen van de natuur als frame van de stedelijke praktijk, en de stad als ‘extended phenotype’ (Dawkins) van de mens als ‘zoön politikon’ (Aristoteles), het ‘sociale dier’... de denkbare gevolgen zijn eindeloos.
Samen vormen ze de bakermat van een participatiebeschaving – een begrip dat veel bestuurders en politici zelfs niet mondjesmaat in de mond durven te nemen. Maar waarmee wel de grootste belofte is benoemd: een perspectief waarin mensen, gemeenschappen en steden zich tot zichzelf bekennen als natuur of misschien zelfs een ‘next nature’. En ernaar handelen. Of, zoals Voltaire stelde als centrale missie van de mensheid: ‘Men moet zijn tuin onderhouden.’ De stad zelf is daarmee de belangrijkste en wildste boodschap aan haar bewoners, aan haar bezoekers en aan haar eigen toekomst.

Govert Derix, maart 2014

Het kennis- en innovatienetwerk CLICKNL | Built Environment, onderdeel van de Topsector Creatieve Industrie, trapt op 27 juni 2014 af met het evenement ‘Future Metropolis’. Het evenement vindt plaats ten tijde van IABR–2014–URBAN BY NATURE–. Het ontwerpen aan stromen van mensen, goederen en energie in de stad komt aan de orde in vier deelthema’s: shopping, living, energy en transit.

De kick-off is bedoeld voor alle spelers uit de sector ‘built environment’: kennis, overheid en marktpartijen. CLICK NL | Built Environment profileert zich door cross-overs te stimuleren om daarmee innovatie in de gebouwde omgeving te bewerkstelligen. Inspiratie en samenwerking staan in het startevenement centraal.

INSPIRATIE: De middag begint met de visie van Winy Maas op het thema ‘Future Metropolis’. Shopping, Living, Energy en Transit zijn de bouwstenen van de nieuwe stad: een metropool die d.m.v. onderzoek, innovaties en slimme coalities kan uitgroeien tot een daadwerkelijk ‘smart environment’. In razend tempo presenteren ontwerpers, onderzoekers en stakeholders inspirerende praktijkvoorbeelden op het gebied van innovatie in de stedelijke gebouwde omgeving.

SAMENWERKING: Deel twee van het programma staat in het teken van het verknopen van bestaande netwerken. Ontwerpers, overheden en kennisinstellingen op zoek naar cross-overs / partners voor hun innovatieve project of idee voor de ‘future metropolis’ kunnen dit pitchen tijdens de speeddatemarkt. Meld u hiervoor aan!

Afsluitende netwerkborrel

Organisatie: CLICKBE: BNA, TU Delft, Gemeente Rotterdam, SBRCurnet

toegang gratis, aanmelden noodzakelijk
voertaal: Nederlands
Meer info via clicknl.nl

OFF–IABR–2014– EXHIBITIONS+EVENTS+

Op Hemelvaartsdag, de dag waarop IABR–2014–URBAN BY NATURE– open gaat voor het publiek, wordt een aantal presentaties en debatten georganiseerd in het Kunsthal Auditorium en het Kunsthalcafé.
Voertaal is Engels

URBAN DESIGN IN TIMES OF CLIMATE CHANGE
Hoe zetten we concrete stappen in de richting van een verdere integratie tussen de watersector en de creatieve industrie? De eerste sessie van het symposium staat in het teken van Rebuild by Design. Tijdens de tweede sessie worden projecten gepresenteerd uit onder andere Jakarta, Istanbul, Rotterdam en elders.
10.00 – 12.30 uur
Auditorium Kunsthal Rotterdam
klik hier voor meer informatie

MEET THE ROTTERDAM METABOLISTS
Ontmoet de Rotterdamse Metabolisten! Een samenwerkingsverband van Rotterdamse bureaus die toonaangevend zijn op het gebied van het ontwerpen met de stofwisseling van de stad.
13.30 -14.20 uur
Auditorium Kunsthal Rotterdam
klik hier voor meer informatie

LOCAL SOLUTIONS
Inspirerende voorbeelden en optimistische verhalen uit Lagos, Can Tho en Jakarta. Hoe kunnen participatieve ontwerp- en planningsmethoden bijdragen aan uitdagingen als klimaatverandering, overstromingen, gebrek aan infrastructuur en werkgelegenheid?
14.30 – 16.30 uur
Auditorium Kunsthal Rotterdam
klik hier voor meer informatie

CITY CLIMATE ARCHITECTURE: Design and Climate
Een symposium over de integratie van klimaat in het architectonisch en stedenbouwkundig ontwerpproces. Experts gaan met elkaar in gesprek over de relatie tussen architectuur, stedenbouw en klimaat.
15.00 – 17.00 uur
Kunsthalcafé
klik hier voor meer informatie

CITIES WITHOUT GROUND
Adam Frampton en Jonathan Solomon bespreken hun Hongkong gids ‘Cities Without Ground´ en de implicaties van de unieke wijze van stedenbouw in deze bijzondere stad op de toekomst van de publieke ruimte.
17.00 – 18.30 uur
Kunsthalcafé
klik hier voor meer informatie

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Programma

Locatie

Kunsthal Rotterdam

19

jun, 2018

19:00 - 21:00

jun, 2018

19:00 - 21:00

HAKA-gebouw

Naar Energie-K Wonen #02

Van individuele drijfveer naar collectieve ambitie

In het kader van IABR–2018+2020–THE MISSING LINK organiseert Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) drie publieke lezing- en debatavonden op het snijvlak van architectuur, energietransitie en de alledaagse woonomgeving.

De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor ruim 30% van het bruto energieverbruik en is daarmee de grootste eindverbruiker van alle sectoren. Ook de alledaagse leefomgeving vormt daarom het werkterrein voor een urgente energietransitie. Maar een energieke cultuurverandering is nog nauwelijks waarneembaar. Wat leren we van de hoopvolle lichtvoetigheid van architectonische experimenten en hoe zorgt Rotterdam dat niet alleen de nieuwe woningbouwopgave energieneutraal wordt gerealiseerd maar dat ook de bestaande stad deze transitie maakt?

^{foto: AIR}

In de tweede aflevering van dit drieluik wordt de energietransitie van de stad als collectieve opgave én kans verkend. Op zoek naar organisatievormen en gebouwtypen die bijdragen aan een energie-neutrale leefomgeving. De organisaties Energiesprong, VvE’s Met Energie en Blijstroom realiseren verschillende duurzame collectieven in onder meer Rotterdam. Mimi Slauerhoff (Energiesprong) neemt ons mee in het verhaal van diverse verenigingen van eigenaars in hun proces naar ‘nul op de meter’. Corine Erades (VvE’s Met Energie) werkt met duizenden Rotterdamse woningbezitters aan opdrachtgeverschap in de energietransitie. Blijstroom realiseerde een zonneveld met 50 eigenaren door middel van crowdfunding. En Civic Architecture presenteert ontwerpend onderzoek dat het bureau in opdracht van IABR–Atelier Rotterdam doet naar architectuurtypologieën voor de energietransitie.
Een gesprek over de balans tussen energie-efficiëntie, binnenklimaat en de architectuur van collectieve woongebouwen.

Nieuwe gebouw-typologieën voor de energietransitie

^{ontwerp: Civic -- foto: Aad Hoogendoorn}

Programma:
19:00 uur: inloop
19:30 uur: start programma
21:00 uur: einde programma, borrel in het HAKAfé

locatie: HAKA-gebouw
datum: 19 juni
tijd: 19:00 - 21:00 uur met aansluitend een borrel in het HAKAfé
voertaal: Nederlands

Presentatie ruimtelijk raamwerk M4H voor ontwikkelaars en ondernemers
Tijdens IABR–2018+2020–THE MISSING LINK wordt de eerste grote tussenpresentatie van het Ruimtelijke Raamwerk voor M4H georganiseerd voor betrokken ondernemers, ontwikkelaars en anders initiatiefnemers in het gebied. Het HAKA-gebouw, hoofdlocatie van de IABR in 2018 en midden in de IABR–Test Site M4H+ waar ontwerpend onderzoek plaatsvindt dat aan het ruimtelijk raamwerk raakt, biedt hiervoor de perfecte gelegenheid.
M4H ontwikkelt zich samen met RDM tot het Makers District: een innovatiemilieu, optimaal geëquipeerd voor de innovatieve maakindustrie en een proeftuin en etalage voor de stad en haven van de toekomst. Met een mix van werken en wonen en volop ruimte voor uitwisseling en ontmoeting. Gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam N.V. ontwikkelen voor M4H een Ruimtelijk raamwerk. Dit raamwerk vormt het ruimtelijke kader voor de gebiedsontwikkeling en maakt ambities concreet die gemeente en HbR in de Visie en strategie Makers District hebben vastgelegd. Het raamwerk moet uitnodiging en uitdagend zijn voor zittende én nieuwe partijen met interesse in het gebied. Vanuit het raamwerk worden concrete randvoorwaarden voor projecten, van gemeente en HbR en van derden, afgeleid. Daarnaast vormt het raamwerk de onderlegger voor het toekomstige bestemmingsplan. Het raamwerk bevat een ruimtelijk-programmatisch structuurbeeld, regels voor het bouwen en profielen + materialisering voor de openbare ruimte.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 5 juni
tijd: 18:30 - 22:30 uur
voertaal: Nederlands

George Brugmans

^{foto: Fred Ernst}

George Brugmans is sinds 2004 algemeen directeur en sinds 2014 bestuurder-directeur van de IABR. Hij was voorzitter van het Curator Team van de 5e IABR: Making City en hoofdcurator van IABR–DOWN TO EARTH.

Als filmproducent en documentaire-maker geïnspireerd door wat hij in de wereld had zien gebeuren en had vastgelegd, en daarin bevestigd door de inspirerende samenwerking met Adriaan Geuze tijdens zijn eerste biennale, The Flood (2005), koos George Brugmans als directeur nadrukkelijk voor een IABR die de toekomst van de stad voorop zet. Verstedelijking is sinds 2005 de rode draad van een serie biennales die stap voor stap de kwestie van een echt commitment steeds meer naar voren schoven. Ook al is de IABR een culturele instelling, gezien de grote sociaal-maatschappelijke opgaven waarvoor we met zijn allen staan, van klimaatcrisis tot de uitputting van grondstoffen, van overbevolking tot verlies van biodiversiteit, van snel groeiende sociale ongelijkheid tot een groeiend democratisch deficit, moet zij zich niet louter inzetten voor het optimaal verbeelden van de toekomstige stad, maar ook en vooral voor echte verandering, met de nadruk op nu. Dus niet alleen moet de IABR laten zien welke toekomst ontwerpers ons echt kunnen doen willen, maar de IABR moet ook zelf doelgericht ontwerpend onderzoek doen met de inzet nadrukkelijk op realisatie en implementatie van de resultaten. De IABR moet daadwerkelijk in actie komen - walk the talk.

Als hoofdcurator van DOWN TO EARTH zal hij daarom niet alleen coördineren, hij wil ook dat de grondhouding van de IABR een activistische blijft: #DownToEarth.

DOWN TO EARTH: hoe kunnen we al onze acties her-definiëren in termen van wat naar de aarde brengt? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze stedelijke leefomgevingen de klimaatcrisis het hoofd kunnen bieden – niet ten koste van, maar in evenwicht met de natuur? Inderdaad, waar kunnen we landen?

Mensen

George Brugmans

28

jun, 2018

12:30 - 14:00

jun, 2018

12:30 - 14:00

HAKA-gebouw

High Noon: Mei '68

Rotterdam Cultural Histories

Tijdens de biennale is er op bijna iedere weekdag om 12:30 uur een High Noon.

Walter Lewino, Jo Schnapp, L’Imagination au pouvoir, 1968

Vandaag wordt de High Noon verzorgd door het Witte de With Center for Contemporary Art als onderdeel van de serie Rotterdam Cultural Histories, waarvan de veertiende editie focust op Mei 1968 en de impact daarvan op Rotterdam. Het is dit jaar vijftig jaar geleden dat de studentenprotesten in Parijs in 1968 de wereld ingrijpend veranderden. Onder het credo ‘de verbeelding aan de macht’ opstond een internationale beweging gericht op emancipatie en democratisering die de politiek en de cultuur een nieuwe dynamiek kon geven.

Samen met Joost Schrijnen en Herman Meijer zal tijdens deze High Noon vanuit het perspectief van de stedenbouw ingezoomd worden op Rotterdam, 1968, verbeelding en maakbaarheid. Wat is impact geweest van de idealen van 1968 op de ontwikkeling van de stad?

Joost Schrijnen studeerde bouwkunde in 1968 aan de TU Delft en hij was er van 2003 tot 2012 hoogleraar Stedenbouwkundig Ontwerpen Stad en Regio. Hij werkte van 1981-2001 bij de directie Stedenbouw en Volkshuisvesting in Rotterdam, de laatste tien jaar als lid van de directie; daarna was hij directeur Structuurvisie Almere en programmadirecteur voor de Zuidwestelijke Delta in het kader van het Deltaprogramma.
Herman Meijer is voormalig politicus en partijvoorzitter voor GroenLinks; van 1994 tot 2002 was hij in Rotterdam wethouder voor stads- en sociale vernieuwing.

De documentaire tentoonstelling Rotterdam Cultural Histories #14: May 1968 is tot en met 2 september te bezoeken bij Witte de With Center for Contemporary Art. Klik hier voor meer informatie.

locatie: HAKA-gebouw
datum: 28 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands

Play

The Vernon City Project

7"24'

^{@iabr/UP, 2014}

"Dit is een stad voor auto's. Los Angeles betekent: auto’s. Als je de stad als urbanist wilt begrijpen, moet je gaan rijden", zegt de architect Orhan Ayyüce in de film The Vernon City Project.

Veertig jaar na "Reyner Banham loves Los Angeles" neemt opnieuw een architect met de blik van een buitenstaander ons mee op een rit door de "City of Angels, of zoals de Turkse architect Orhan Ayyüce het liever aanduidt, "La Citta Capitalista".
Ayyüce neemt ons mee naar Vernon City, niet ver ten zuiden van het oorspronkelijk centrum van Los Angeles. Vernon is een atypische gemeente, misschien wel de meest atypische in de gehele VS. Het stadje telt slechts 100 inwoners die vrijwel allemaal werkzaam zijn binnen het gemeentebestuur. Het bestaat voornamelijk uit big boxes: bedrijfspanden en industriegebouwen. Dagelijks komen ruim 50.000 mensen naar Vernon om er te werken; het is een van LA’s belangrijkste centra voor voedseldistributie en daarmee een essentieel logistiek knooppunt in de metropoolregio.
De ‘exclusieve industriestad’ Vernon grenst aan het kosmopolitische centrum van Los Angeles. Wat zijn de mogelijkheden van deze unieke gemeente aan de oever van de Los Angeles River? Zijn er andere vormen van wonen, landbouw en natuur denkbaar in een gemeente die enkel op industrie en transport leunt?

IABR–2014–project #69: The Vernon Project (LA Forum for Architecture and Urban Design) - Los Angeles, USA

The Vernon City Project, ingediend door het LA Forum for Architecture and Urban Design en geleid door Orhan Ayyüce, is geselecteerd voor HET STEDELIJK METABOLISME– , onderdeel van de hoofdtentoonstelling URBAN BY NATURE–.

regie: Eline Jongsma & Kel O'Neill
montage: Harm van den Berg
producent: Jos de Putter
gemaakt in opdracht van de IABR
@iabr/UP, 2014

IABR–2014–project #69: The Vernon Project (LA Forum for Architecture and Urban Design) - Los Angeles, USA

Keywords

Film

In het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE– zijn verschillende boeken gepubliceerd.

De mooie infographics die CatalogTree in opdracht van de IABR maakte van negen stofstromen (water, energie, biota, lucht, voedsel, afval, mensen, cargo en sedimenten) en die te zien zijn in de hoofdtentoonstelling URBAN BY NATURE–, zijn gebaseerd op een grote onderzoeksinspanning van het PBL Planbureau voor de Leefomgeving.
Als vervolg daarop schreven Maarten Hajer en Ton Dassen het boek Slimme Steden, Opgaven voor de 21e eeuw in beeld, een sterk pleidooi voor 'smart urbanism' in plaats van een onkritisch omarmen van het concept 'smart cities'.
Dit boek is te koop bij NAi Booksellers: klik hier →

Onder de hoofdredactie van IABR–2014–Curator Dirk Sijmons kwam het boek Landschap en Energie, Ontwerpen voor Transitie tot stand. Het is uitgangspunt voor het project KwH/M² van H+N+S Landschapsarchitecten, te zien in de tentoonstelling URBAN BY NATURE–.
Het monumentale boek is te koop bij NAi Booksellers: klik hier →

De Gemeente Rotterdam, IABR, FABRIC, JCFO en TNO publiceerden Stedelijk Metabolisme, Duurzame Ontwikkeling van Rotterdam waarin de resultaten van het IABR–PROJECTATELIER ROTTERDAM in kaart worden gebracht en vooruit wordt gekeken naar hoe die resultaten mee aanzet kunnen zijn voor de toekomstige duurzame ontwikkeling van Rotterdam. Als PDF te downloaden onder aan deze pagina.

Jelle Reumer, curator van de IABR–2014– tentoonstelling PURE VEERKRACHT, schreef Wildpark Rotterdam, De Stad als Natuurgebied, een kleine geschiedenis van de stadsecologie en een ode aan de veerkracht van de natuur.
Ook dit boek is verkrijgbaar via NAi Booksellers: klik hier →

Weven aan het Stedelijk Tapijt

In november verscheen Weven aan het Stedelijk Tapijt, een mooie beschrijving van proces en resultaten van het IABR–Projectatelier BrabantStad, een speurtocht naar nieuwe ruimtelijke ontwikkelingsmodellen voor Brabant van een alliantie bestaand uit Provincie Brabant, de steden Eindhoven, Helmond, Den Bosch, Tilburg en Breda, de vier Brabantse waterschappen en de IABR, gevoed door een onderzoeksteam van ontwerpers: Floris Alkemade Architect, LOLA Landscape Architects en Architecture Workroom Brussels.
Deze publicatie is tegen een vergoeding van € 7,50 (binnen Nederland) of € 12,50 (buiten Nederland) verkrijgbaar bij de IABR. Voor meer informatie, klik hier →

De resultaten van Planet Texel zijn in februari 2015 in boekvorm uitgebracht. Planet Texel: Draaiboek voor een Schone Toekomst kost € 20,- inclusief verzendkosten. Het is alleen verkrijgbaar in het Nederlands en te koop bij de gemeente Texel. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Pieter de Vries

Downloads

Istanbul

^{foto: George Brugmans}

Het moet wel de unieke ligging van de stad zijn, haar spreidstand over de Bosporus waarmee ze niet alleen twee continenten verbindt maar ook het knooppunt is van continenten en beschavingen, godsdiensten en geschiedenissen, handelsroutes en kennistrajecten, meningen en culturen. Byzantium, Constantinopel of Istanbul, het geopolitieke belang van de stad staat al twee millennia buiten kijf.
Maar haar fortuin was altijd wisselend en toen Atatürk in 1923 de hoofdstad van het nieuwe seculiere Turkije naar Ankara verplaatste, leek het er op dat de stad weg zou kwijnen in haar eigen nostalgie.
De laatste halve eeuw echter is Istanbul bezig met een formidabele come back. Wat begon als een demografische explosie – de stad groeide in vijftig jaar van ongeveer een half naar bijna 14 miljoen inwoners– resulteerde in een economische krachtpatser en een belangrijke politieke én culturele speler, in het Midden-Oosten maar ook steeds meer in de wereld. Nu staat Istanbul opnieuw op een kruispunt, en is het, soms zelfs letterlijk, het slagveld voor opvattingen over de toekomst van Turkije.

Istanbul op tweesprong

^{foto: George Brugmans}

REFUGE
De IABR begon haar activiteiten in Istanbul in 2008, met één van de zes grote onderzoeksprojecten die in het kader van de 4^e IABR werden opgezet als onderdeel van de hoofdtenstelling Open City: Designing Coexistence.
Refuge wilde aandacht voor hoe migratie, of mensen nu naar de stad trekken vanwege honger, armoede of oorlog, stedelijke enclaves produceert, van dure gated communities tot overbevolkte sloppenwijken, die een bedreiging zijn voor de samenhang van het stedelijk weefsel, voor het ideaal van de open city.
Na de 4^e IABR, in de lente van 2010, werd Refuge opnieuw vormgegeven en tentoongesteld in Istanbul, in DEPO.

verstedelijking versus ecologie
Onderdeel van Refuge was een in 2009 en 2010 door de IABR georganiseerd kennisuitwisselingstraject tussen ontwerpers, academici en bestuurders uit Rotterdam, Amsterdam en Istanbul. Eén van de deelnemers was een delegatie die Istanbuls deelgemeente Arnavutköy vertegenwoordigde. Gelegen aan de noordkant van het Europese deel van de metropool grenst het aan de Zwarte Zee. Dit nog zeer groene gebied herbergt voor de stad onmisbare waterreservoirs en belangrijke landbouwgronden die onder aanhoudende en grote druk staan vanwege de voortrazende verstedelijking.
Het was onmiddellijk duidelijk dat Arnavutköy exemplarisch is voor de enorme uitdagingen waarvoor Istanbul, en met haar veel andere grote stadslandschappen in de wereld, staat. De vraag is hoe de ecologische, economische en demografische agenda’s, die elkaar vaak zo in de weg zitten, slim aan elkaar te koppelen zijn ten bate van een duurzame toekomst van de stad?

Sariyer, Istanbul

^{foto: George Brugmans}

Toen later, in 2012, duidelijk werd dat de centrale autoriteiten in Ankara Arnavutköy als het gebied zagen waar ze hun plannen voor een reusachtig nieuw vliegveld, een nieuwe snelweg en een heel nieuw kanaal dat de Zwarte Zee met de Zee van Marmara moet verbinden, in konden parachuteren, werd die eerste indruk bevestigd. Als Istanbul op een kruispunt van belangrijke beslissingen over haar toekomst staat, dan is Arnavutköy een van de plekken waar de strijd wordt uitgevochten.

Positie IN nemen
In 2010 vroeg de IABR Asu Aksoy, assistent hoogleraar aan Istanbul Bilgi University, toe te treden tot het Curator Team van de 5^e IABR, als local curator van de IABR Test Site Istanbul.
Met deze beslissing markeerde de IABR haar intentie een actieve rol te spelen in het debat over en bij het maken van stad in Istanbul. De eerste actie op de Test Site was het gezamenlijk met de gemeente Arnavutköy opzetten van het Atelier Istanbul.

Meer over Test Site Istanbul ▸▸▸

Mensen

Asu Aksoy

Bijeenkomst 'Sleutelen aan Stofstromen'

Op zoek naar inspirerende initiatieven en nieuwe perspectieven op het snijvlak van de Rotterdamse stadsontwikkeling en circulaire economie. Met dit doel programmeerde Gemeente Rotterdam, IABR, Architectuurcentrum Rotterdam (AIR), Rotterdam Partners en Food Council Rotterdam op 25 juni 2014 het symposium ‘Sleutelen aan Stofstromen’.

Directe aanleiding voor deze bijeenkomst was het IABR–2014–Projectatelier Rotterdam. Het projectteam presenteerde de belangrijkste onderzoeksresultaten en bouwde samen met de initiatiefnemers van deze dag verder aan een netwerk van vernieuwers dat sleutelt aan de stofstromen van de stad Rotterdam. Op de website 'Sleutelen aan Stofstromen' een indruk van het programma, de sprekers en een video- en fotoverslag.

Play

Rotterdam: Urban Metabolism

Presentatie onderzoeksresultaten IABR–2014–Projectatelier Rotterdam: Urban Metabolism -- door Eric Frijters (.Fabric), 25 juni 2014

Tijdens de bijeenkomst werd het boek STEDELIJK METABOLISME ROTTERDAM gepresenteerd waarin de onderzoeksresultaten van het Projectatelier Rotterdam zijn samengevat. Onder aan deze pagina kan deze publicatie van de Gemeente Rotterdam, de IABR, .FABRIC, JCFO en TNO worden gedownload.

Downloads

Acht weken lang vindt er iedere vrijdagnamiddag in het auditorium van THE NEXT ECONOMY een Next Talk plaats. Inspirerende ideeën voor de toekomst van de stad krijgen het podium. Internationale sprekers prikkelen en verdiepen het debat over de Next Economy, onder wie Francine Houben (architect, Mecanoo, Delft, curator van de 1^e IABR, Mobility), Keller Easterling (architect, Yale School of Architecture, Connecticut), Anab Jain (directeur Superflux), Mark Swilling (University of Stellenbosch en Sustainability Institute Cape Town), Jack Self (REAL Foundation, Londen; curator 2016 British Pavilion, Biennale van Venetië), Edgar Pieterse (directeur African Centre for Cities, University of Cape Town) en Oliver Wainwright (The Guardian, Londen).

Klik hier voor de complete agenda, meer informatie en het reserveren van kaartjes in de online ticketshop.

Op 28 april presenteerde Den Haag tijdens de kick-off de Haagse transitieopgaven en het magazine over het Central Innovation District (CID). Deze bijeenkomst was de start voor een reeks discussie- en spelsessies aan de Haagse IABR-tafel over dit onderwerp, aan de hand van het CID-bordspel. Voor de spelsessies wordt steeds een groepje deelnemers vanuit een specifieke betrokkenheid uitgenodigd. De resultaten van alle sessies worden verzameld op de tafel en op 7 juni gepresenteerd op een brede sessie in het IABR-auditorium. Na 7 juni is er ruimte om meer spelsessies of andere bijeenkomsten over de Haagse ambities en opgaven te organiseren. Op deze manier wordt de Haagse tafel een ‘living lab’ dat helpt om de toekomst van de stad vorm te geven.

De transitieopgaven zijn het gevolg van wereldwijde trends en vragen om onconventionele antwoorden om Den Haag sociaal en economisch vitaal te houden. Op economisch gebied maakt de stad een transitie door van nationale dienstenstad naar internationale kennisstad. Den Haag benut de IABR om met veel betrokkenen van gedachten te wisselen over deze transitie. Het CID speelt een sleutelrol in de toekomst van Den Haag en op hoger schaal voor de metropoolregio (MRDH) en de Randstad. Het CID is een strategisch gelegen gebied rond de drie centrale stationslocaties dat de verbinding legt tussen de centrumfuncties van de Binnenstad (Centraal Station), het business district van het Beatrixkwartier (Laan van NOI) en de ruimte voor onderwijs en start-ups in de Binckhorst/Laakhavens (Hollands Spoor). In de nabijheid van deze stations zijn nu al de belangrijkste kennisinstellingen van Den Haag gevestigd (zoals Leiden Universiteit/Campus Den Haag, de Haagse Hogeschool en The Hague Security Delta) en nieuwe vestigingen dienen zich aan. Hier liggen kansen voor een verdere concentratie van innovatieve en kennisintensieve milieus en een daarmee samenhangende centrumstedelijke ontwikkeling. Het CID-magazine is een uitnodiging aan partners en partijen om mee te denken over ambities, uitdagingen, dilemma’s, kansen en oplossingsrichtingen.

In breder perspectief is de vraag en opgave hoe Den Haag met het CID en andere ontwikkelingen de positie van Internationale Stad van Vrede & Recht steviger kan verbinden met de kennisintensieve Next Economy. Daarmee kan de stad de positie als mondiaal expertisecentrum op het gebied van vrede, recht, veiligheid (safety & security) en ‘good governance’ verder versterken. Door het thema van recht en vrede te verbinden met vraagstukken over ruimtelijke ordening wordt kennis ontwikkeld en gedeeld over meer duurzame en sociaal rechtvaardige vormen van ruimtelijke ordening; hiervoor wordt de term ‘Just Urbanism’ geïntroduceerd.

DINSDAG 7 JUNI
Tijd: 10.00 – 12.30 uur
Locatie: IABR–2016, Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Toegang: aanmelden via e-mail babette.heppener@denhaag.nl

IABR–2016–WHAT'S NEXT?–partnerprogramma

De negen films die zijn geproduceerd voor IABR–2014– zijn allemaal te zien op deze website:
Urban by Nature: Dirk Sijmons
De uitdaging van de eeuw: Maarten Hajer
Natuurbescherming in een verstedelijkte wereld: Johan van de Gronden
Resilience: Alexandros Washburn
Rebuild by Design: Shaun Donovan
Planet Texel: Eric Hercules
Natuur in de stad: Jeller Reumer
Het Mozaïek van Brabant
The Vernon City Project

Je kunt ons ook volgen op Vimeo: IABR–2014–FILM Channel

De IABR–2014–FILMS– zijn geproduceerd door iabr/UP in opdracht van de IABR voor de zesde editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, URBAN BY NATURE

Making City, 5th IABR 2012
George Brugmans, Jan Willem Petersen (red)

2012, IABR, Rotterdam

vormgeving: Zinnebeeld
logo: Mevis & Van Deursen

ISBN 9789080957206
223 pagina's
nederlands
paperback / full color

€ 5 plus verzendkosten bestel een exemplaar bij IABR
of
download de PDF

MAKING CITY
5e Internationale Architectuur Biennale Rotterdam
19 april tot en met 31 oktober 2012
Rotterdam / Almere / São Paulo / Istanbul

Hoe maken we stad? Die vraag staat centraal in de 5e IABR: Making City. De voortdurende verstedelijking schept immense politieke, maatschappelijke, economische en ecologische uitdagingen. Deze uitdagingen manifesteren zich vooral in onze steden en zullen daar ook moeten worden opgelost. No cities, no future. Maar onze steden kunnen ons alleen een betere toekomst brengen wanneer we ze beter ontwerpen, plannen en besturen.
Daarom doet de 5e IABR: Making City een oproep aan alle betrokkenen – bestuurders, beleidsmakers, politici, marktpartijen, ontwerpers en burgers. Stad maken moet op een andere manier, met sterke allianties, met een uitgesproken stedelijke agenda en met ontwerp voorop.

Met bijdragen van Ahmed Aboutaleb, Asu Aksoy, Elma van Boxel, George Brugmans, Joan Clos, Joachim Declerck, Elisabete França, Bruce Katz, Kristian Koreman, Regula Lüscher, Fernando de Mello Franco, Henk Ovink, Melanie Schultz van Haegen, Anne Skovbro, Robert Yaro en GRAU.

22

jul, 2014

17:00 - 18:00

jul, 2014

17:00 - 18:00

Natuurhistorisch Museum Rotterdam

PURE VEERKRACHT

tuinen als fysiek en sociaal verbonden stadsnatuur

Ellen van Holstein presenteert haar onderzoek naar 'community gardens' in Sydney (Australië) en Bangalore (India), gevolgd door een vraaggesprek en discussie onder leiding van Jelle Reumer, directeur van Het Natuurhistorisch en auteur van het boek ‘Wildpark Rotterdam’.

Van Holstein is verbonden aan de Universiteit van Wollongong, Australië. Haar promotie-onderzoek, 'Contesting the Western Origin of Urban Norms: tracing urban nature through Australian and Indian case studies', richt zich op de ontwikkeling van een focus op tuinen als als fysieke en sociale "verbinders" in plaats van geïsoleerde natuureilanden in de stad. Haar werk is een kritiek op het Westerse idee dat er een tegenstelling is tussen natuur en cultuur.

tijd: 17.00 - 18.00 uur
locatie: Het Natuurhistorisch Museum
toegang: gratis voor IABR-bezoekers
voertaal: Engels

meer informatie via www.hetnatuurhistorisch.nl

IABR–2014–PROGRAMMA: conferenties, lezingen, debatten en events

Als onderdeel van de tentoonstelling van IABR–2016 riep het project Kaart van Zuid iedereen op ideeën in te leveren vertrekkend van de vraag wat hét publieke domein van Rotterdam Zuid zou moeten zijn. Wat zijn aangename plekken die ontmoeting faciliteren, waar vallen er nog hiaten in het stedelijk weefsel en welke verbeteringen zijn nodig om een goede openbare ruimte te realiseren in dit deel van de stad? Hoe creëren we hier werkelijk publiek domein?

Tijdens deze sessie worden alle inzendingen becommentarieerd door de initiatiefnemers Els Bet, Arnold Reijndorp en Han Meyer, samen met Maarten Hajer (hoofdcurator IABR–2016) en wordt een advies aan de Dienst Stedenbouw van de Gemeente Rotterdam geformuleerd.

Het programma:
De ingezonden projecten worden door Els Bet en Han Meyer in een kader voor Zuid geplaatst. Stelling is dat de projecten als bijdragen gezien moeten worden aan een nieuw raamwerk voor het publieke domein op Zuid.
Dan volgt reflectie op de projecten en het idee van het nieuwe raamwerk door Maarten Hajer en Mattijs van Ruijven (hoofd Dienst Stedenbouw Gemeente Rotterdam)
Na een gesprek met alle aanwezigen (inclusief de indieners van de projecten) zal stadssocioloog Arnold Reijndorp conclusies formuleren.

12:15 uur
Locatie: in de tentoonstelling, aan de Tafel van Zuid
Voertaal: Nederlands

De internationale conferentie Urban Transformation: Global Trends and Local Innovations wordt gehouden in Rotterdam op 13 maart 2014 ter gelegenheid van de officiële opening van het station Rotterdam Centraal, een van de meest moderne mobiliteitsknooppunten van Europa.

IABR–2014– is één van de hoofdpartners van de conferentie samen met de Gemeente Rotterdam, Rotterdam Central District, Rotterdam Partners, AIR en anderen.

Spreker

IABR–Projectatelier Utrecht

Gerelateerd

Gerelateerd

Gerelateerd

Urban Meetings Utrecht #3

Gerelateerd

Urban Meetings Utrecht #4

Gerelateerd

Urban Meetings Utrecht #2

Gerelateerd

Urban Meetings Utrecht #1

Gerelateerd

Keywords

Gerelateerd

Keywords

Gerelateerd

Urban Meetings in Utrecht

Keywords

Gerelateerd

met Ruimtevolk

presentatie IABR–Atelier Utrecht

Gerelateerd

Keywords

Gerelateerd

Keywords

Gerelateerd

Atelier Utrecht: debat en workshops

Gerelateerd

de Gezonde Stad

Mensen

Designing the Future Debatten

Gerelateerd

Accenture Innovation Summit 2016

Gerelateerd

Atelier Utrecht

Gerelateerd

Gerelateerd

Gerelateerd

Vital Cities

iabr + architectuur lokaal

Gerelateerd

met Ruimtevolk

Locatie

Openingsweekend met paneldiscussies en projectpresentaties

Mensen

Gerelateerd

Downloads

met Ruimtevolk

11.07.2016

Nu de overheid de regie heeft losgelaten worden praktijken als die van de IABR steeds belangrijker bij het werken aan de stad van de toekomst.

Downloads

met Ruimtevolk

Mensen

Downloads

Gerelateerd

Ateliers in Groningen, Utrecht, Rotterdam, Albanië en Brussel, en op de Noordzee

Jelle Reumer, Natuurhistorisch Museum

Gerelateerd

06.02.2014

Downloads

13.03.2014

Downloads

Gerelateerd

Gerelateerd

Gerelateerd

Locatie

Atelier Rotterdam

Gerelateerd

Gezonde Landbouw

Gerelateerd

Keywords

Gerelateerd

ontdek de stofwisseling van Rotterdam

Gerelateerd

de stofwisseling van Rotterdam

Gerelateerd

Over ecologie en landbouw

Mensen

Gerelateerd

Gerelateerd